Pomoc rolnikom w oddłużeniu gospodarstw - to cel projektowanej ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne. Komisje sejmowe skierowały w poniedziałek projekt do dalszych prac sejmowych.
Projekt trafił do Sejmu w lipcu ubiegłego roku. Sejmowe komisje finansów publicznych oraz rolnictwa przekazały we wrześniu go do pracy w podkomisjach. W poniedziałek sprawozdanie podkomisji zostało zaakceptowane przez połączone komisje.
Posłowie nie wnieśli do sprawozdania poprawek, natomiast biuro legislacyjne zgłosiło dwie poprawki o charakterze redakcyjnym.
Projekt ustawy określa zasady i warunki restrukturyzacji zadłużenia. Mają nią być objęte długi o charakterze pieniężnym, które powstały w związku z prowadzeniem działalności rolniczej obejmujące kapitał, odsetki i inne opłaty związane z obsługą zadłużenia. Restrukturyzacja może dotyczyć osób fizycznych (rolników) lub prawnych, które od co najmniej trzech lat prowadziły działalność rolniczą i są niewypłacalne w rozumieniu przepisów ustawy Prawo upadłościowe albo są zagrożone niewypłacalnością w rozumieniu przepisów ustawy Prawo restrukturyzacyjne.
Dane Krajowego Rejestru Długów (KRD) wskazują, że w ostatnich latach zadłużenie mieszkańców wsi niepokojąco wzrosło. Ponad 20 proc. tych zobowiązań dotyczy banków i instytucji finansowych. Możliwości restrukturyzacji zadłużenia prowadzonej na podstawie Prawa restrukturyzacyjnego stwarzają szansę częściowej redukcji zadłużenia. Natomiast projektowana ustawa umożliwi natychmiastową spłatę „starego” – częściowo zrestrukturyzowanego we wcześniejszym postępowaniu restrukturyzacyjnym zadłużenia, ale tylko związanego z prowadzeniem działalności rolniczej - czytamy w uzasadnieniu projektu.
Przepisy projektowanej ustawy nie mogą być jednak zastosowane do podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne, znajdującego się w likwidacji czy upadłości, albo wobec którego toczy się postępowanie restrukturyzacyjne.
Projekt proponuje kilka form pomocy w oddłużeniu gospodarstwa. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie mogła udzielać dopłat do oprocentowania bankowych kredytów restrukturyzacyjnych oraz pożyczek na spłatę zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne, znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa będzie udzielał gwarancji spłaty bankowych kredytów restrukturyzacyjnych, a także będzie mógł przejąć zadłużenie podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne.
Łączna wysokość dopłat do kredytu restrukturyzacyjnego wynosi 40 proc., a dla młodego rolnika lub dla gospodarstwa położonego np. na terenach Natura 2000 - 60 proc. Kwota takiego kredytu nie może przekroczyć 5 mln zł, a okres kredytowania nie może być dłuższy niż 10 lat. Oprocentowanie kredytu dla kredytobiorcy nie może przekroczyć 2 proc.
Pożyczka natomiast udzielana będzie na okres do 15 lat w wysokości nieprzekraczającej kwoty zadłużenia gospodarstwa, ale nie więcej niż 5 mln zł dla jednego podmiotu.
Gwarancja udzielana będzie przez KOWR na okres trzech miesięcy, prowizja z tego tytułu będzie wynosiła 0,5 proc. kwoty gwarancji.
Warunkiem udzielenia pomocy będzie przedstawienie planu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego zatwierdzonego przez właściwy wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego. W planie restrukturyzacji gospodarstwa rolnego określona będzie kwota kredytu lub pożyczki, niezbędna do odzyskania płynności finansowej, umożliwiająca zapewnienie długotrwałej zdolności gospodarstwa rolnego do konkurowania na rynku rolnym.
Przewidziano też rozwiązania dla właścicieli gospodarstw rolnych, którzy zdecydują o ich przekazaniu do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w zamian za przejęcie zadłużenia gospodarstwa rolnego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Taka osoba będzie mogła korzystać z prawa pierwszeństwa do: dzierżawy gruntów przekazanych do Zasobu Nieruchomości Rolnych lub ich zakupu, ale nie wcześniej niż po upływie pięciu lat od dnia przejęcia tych gruntów.
Na pomoc dla zadłużonych rolników będą potrzebne dodatkowe środki budżetowe. W projekcie ustawy na ten cel przewidziano 140 mln zł w 2018 r., ponad 329 mln zł w 2019 r. w 2020 r. - ok. 129 mln zł.
Program pomocy musi być notyfikowany Komisji Europejskiej na okres do końca 2020 roku. W razie potrzeby kontynuowania programu poza 2020 rok notyfikacja zostanie ponowiona - poinformowano w uzasadnieniu do projektu ustawy.
Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 30 dni od jej ogłoszenia.
Anna Wysoczańska (PAP)