Kelner, pomoc kuchenna, opiekunka, lekarz, informatyk, piekarz, murarz czy sprzątaczka to tylko niektóre z zawodów, w których mogą znaleźć legalne zatrudnienie polscy obywatele.
Sąsiedzi zza naszej zachodniej granicy zamknęli przed nami rynek pracy do co najmniej 2006 r. Nie znaczy to jednak, że nie mamy szans na legalne zatrudnienie. Są branże, w których na Polaków czekają setki miejsc pracy.
Mamy propozycje dla lekarzy. Są to trzyletnie kontrakty z możliwością przedłużenia - mówi Marcin Mackowicz z firmy Independent Group zajmującej się doradztwem personalnym. - Dostarczone przez kandydatów aplikacje wysyłamy do Niemiec. Po wstępnej akceptacji potencjalny pracownik spotyka się z konsultantem niemieckim w Polsce, a następnie z pracodawcą niemieckim. Po załatwieniu formalności związanych z pobytem i umową zaczyna pracę na obczyźnie. Załatwienie wszystkich formalności trwa około trzech miesięcy. Zarobki wahają się - w zależności od stanowiska i specjalizacji - od 3 tys. do 7 tys. euro miesięcznie.
W polskich urzędach pracy natomiast można znaleźć między innymi oferty dla pracowników - gości. Nadal poszukiwani przez niemieckich pracodawców są informatycy, naukowcy i pracownicy techniczni.
Jaka praca?
Od 1 maja 2004 r. Polacy nie potrzebują już wiz, aby wjechać na obszar Niemiec w celach zarobkowych. Wystarczy tylko dowód osobisty. Gdy pobyt jest dłuższy niż trzy miesiące, trzeba uzyskać pozwolenie na pobyt. Wydaje je właściwy dla miejsca pobytu urząd ds. cudzoziemców.
Niestety, z dniem wstąpienia Polski do struktur unijnych nie zniesiono ograniczenia w dostępie do niemieckiego rynku pracy. W obawie przed masowym napływem pracowników z nowych krajów członkowskich Niemcy wprowadziły okres przejściowy, który będzie trwał przynajmniej do 1 maja 2006 r. i maksymalnie do 1 maja 2011 r. Istnieją jednak formalne możliwości, by legalnie podjąć pracę na terenie Niemiec. Po pierwsze, można zatrudnić się jako pracownik sezonowy. Zbierając szparagi, truskawki, kalafiory czy winogrona można być zatrudnionym maksymalnie do trzech miesięcy w roku kalendarzowym łącznie.
O taki rodzaj pracy można się ubiegać wyłącznie przez Centralne Biuro Pośrednictwa Pracy (ZAV). Współpracuje ono z wojewódzkimi urzędami pracy w Polsce. Pośrednictwo ograniczone jest jednak do rolnictwa, leśnictwa, hotelarstwa i gastronomii, przetwórstwa owocowo-warzywnego i tartaków.
W ubiegłym roku zgłosiłam się do mojego urzędu pracy. Złożyłam wszystkie potrzebne dokumenty i po kilku miesiącach pojechałam na winobranie w okolice Bonn. Zarobiłam całkiem spore pieniądze - wspomina Barbara Binoń, której w tym roku nie udało się załapać do pracy sezonowej. - W przyszłym roku też spróbuję - zapowiada pani Barbara.
Dobry stan zdrowia i wytrzymałość to podstawowe cechy, jakie musi mieć pracownik, by wytrzymał do końca obowiązywania umowy. Pobudka o godz. 4, ciężka, fizyczna praca przez kilka godzin w upale - wspomina 27-letni Robert Podkański, który pracował niedaleko Kolonii. Zatrudnieni do pomocy przy widowiskach i imprezach objazdowych mogą pracować tylko dziewięć miesięcy w roku.
Pracę można dostać, zwracając się np. do jednej z agencji. - U nas pośrednictwo jest bezpłatne - mówi Elżbieta Nowak ze Zjednoczonych Przedsiębiorstw Rozrywkowych SA. - Pracownicy dostają 600-800 euro pensji, do tego mają zapewnione wyżywienie, ubezpieczenie oraz mieszkanie i zwykle zwrot kosztów powrotnej podróży.
Po złożeniu dokumentów pracownik otrzymuje formalne przyrzeczenie zatrudnienia (umowę o pracę) wystawione przez niemiecki urząd pracy właściwy dla miejsca pobytu i ostemplowane przez Centralne Biuro Pośrednictwa Pracy w Bonn oraz Departament Współpracy z Zagranicą MGPiS w Warszawie, a także wojewódzki urząd pracy.
Zostań opiekunką
W Niemczech jest także możliwość pracy w charakterze opiekunki (au pair). Szukając zatrudnienia, warto skorzystać z agencji pośrednictwa, która dobiera rodzinę goszczącą według preferencji i pomaga w rozwiązywaniu problemów na miejscu. Trzeba mieć co najmniej 17 lat, udokumentować dobry stan zdrowia, znać język rodziny goszczącej i mieć doświadczenie w zajmowaniu się dziećmi.
Au pair mieszka i pracuje u rodziny co najmniej przez sześć miesięcy. Do jej podstawowych obowiązków, oprócz opieki nad dziećmi, należą: pomoc w przygotowywaniu posiłków, prasowanie, sprzątanie pokoju dziecka.
Oprócz kieszonkowego wynoszącego 200 euro ma zapewnione wyżywienie i własny pokój oraz ubezpieczenie. Niekiedy rodziny płacą również za kurs językowy, ale to raczej rzadkość.
Warunkiem podjęcia pracy jest uzyskanie pozwolenia na pobyt i pracę. Wniosek należy złożyć przed wyjazdem do Niemiec w konsulacie niemieckim.
Fryzjer w strefie przygranicznej
Zatrudnienie możliwe jest tylko w określonym obszarze przygranicznym: Meklemburgii-Pomorzu Przednim w powiatach: Wolgast, Ueckermünde i Pasewalk oraz w Brandenburgii w powiatach: Angermünde, Eberswalde, Bad Freienwalde, Seelow, Eisenhüttenstadt, Guben, Forst i w miastach: Schwedt, Frankfurt nad Odrą i Eisenhüttenstadt, pod warunkiem, że pracownik codziennie będzie wracał do kraju lub że zatrudnienie ograniczone jest do maksymalnie dwóch dni w tygodniu i jeśli pracodawca nie ma do dyspozycji pracowników z kraju. Kolejnym warunkiem jest przedstawienie zaświadczenia z polskiego urzędu pracy, że pracownik nie pobiera w Polsce żadnych świadczeń i zasiłków socjalnych.
Dla informatyków
Do 31 grudnia 2004 r. obowiązuje Natychmiastowy Program IT, który pozwala na zatrudnianie polskich informatyków. Uzyskanie pozwolenia na pracę w ramach tzw. procedury green card możliwe jest maksymalnie na pięć lat.
Należy spełnić następujące warunki: legitymować się wyższym wykształceniem o kierunku informatycznym, podpisać umowę o pracę z przedsiębiorstwem mającym siedzibę na terenie Niemiec na warunkach porównywalnych z warunkami oferowanymi niemieckim pracownikom.
Firma z landów zachodnich musi zagwarantować roczne wynagrodzenie w wysokości 39,6 tys. euro, a z landów wschodnich - w wysokości 32,7 tys. euro, by nie były poddawane kontroli warunki umowy o pracę.