Osoba zarejestrowana jako bezrobotna, która zaczęła pracować, nie powiadamiając o tym powiatowego urzędu pracy, traci status bezrobotnego, nawet jeżeli było to krótkotrwałe zajęcie.
Sytuacje, w przypadku zaistnienia których osoba bezrobotna traci status bezrobotnego, wymienia art. 33 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z nim starosta, a w praktyce najprawdopodobniej działający z jego upoważnienia dyrektor powiatowego urzędu pracy, pozbawi tego statusu osobę, która:
• nie spełnia warunków wskazanych w ustawowej definicji bezrobotnego (zawartej w art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy). Może to mieć miejsce wtedy, gdy np. osoba ta nabyła prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zostanie tymczasowo aresztowana, podejmie zatrudnienie lub inną pracę zarobkową (np. wykonuje umowę zlecenia),
PRZYKŁAD Jan T., będący formalnie osobą bezrobotną, mieszka przy granicy polsko - czeskiej. Powiatowy urząd pracy powziął informację (którą zresztą Jan T. później potwierdził), że wykonywał on kilkakrotnie (i nadal wykonuje) zlecenia dla pracodawcy czeskiego. Jan T. sądził, że nie musi o tym informować PUP, gdyż praca ta nie odbywa się na terytorium Polski. Miejsce wykonywania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej nie ma jednak żadnego znaczenia. Ważne jest to, że bezrobotny wykonuje umowę zlecenia (czyli umowę objętą definicją „inna praca zarobkowa”).
WARTO WIEDZIEĆ
Bezrobotny musi poinformować PUP o
podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej w
ciągu 7 dni od tego dnia. Jeżeli tego nie uczyni, naraża się na grzywnę w
wysokości nie niższej niż 500 zł.
• otrzymała pożyczkę z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych (art. 12 ustawy z dnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych – Dz.U. nr 123, poz. 776 z
późn. zm.) lub instytucji z udziałem środków publicznych na podjęcie
działalności pozarolniczej lub rolniczej,
• odmówiła, bez uzasadnionej
przyczyny, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy
zarobkowej, wykonywania prac interwencyjnych lub robót publicznych albo udziału
w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym w miejscu pracy – na tej
podstawie pozbawienie statusu następuje na okres 90 dni.
Istotne jest w tym kontekście pojęcie odpowiedniej pracy (które definiuje art. 2 ust. 1 pkt. 16 ustawy). Oznacza ono zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, które podlegają ubezpieczeniom społecznym i do wykonywania których bezrobotny ma wystarczające kwalifikacje lub doświadczenie zawodowe lub może je wykonywać po uprzednim szkoleniu, jego stan zdrowia pozwala mu na ich wykonywanie, zaś łączny czas dojazdu do miejsca pracy i z powrotem środkami transportu zbiorowego (czyli – w przeciwieństwie do poprzedniej definicji zawartej w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu – nie tylko komunikacji publicznej) nie przekracza 3 godzin.
PRZYKŁAD Dorota P. dostała propozycję podjęcia pracy
jako kierowca. Pani Dorota ma prawo jazdy (kategorii odpowiedniej do
proponowanej pracy), jednak nie pracowała nigdy w tym zawodzie. Ta druga
okoliczność nie ma jednak znaczenia i trzeba tę ofertę uznać za propozycję
odpowiedniego zatrudnienia (jeżeli spełnione są pozostałe warunki – odpowiedni
stan zdrowia, czas dojazdu).
• nie stawiła się w PUP w wyznaczonym terminie oraz nie powiadomiła w ciągu 5
dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa (np. o chorobie,
konieczności sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny) – utrata statusu
następuje na okres 3-miesięcy liczony od dnia niestawienia się w PUP,
•
również na okres 3 miesięcy traci status bezrobotnego osoba, która odmówiła
poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym mającym na celu ustalenie
zdolności do pracy (3-miesięczny termin liczymy od dnia odmowy),
• na
wniosek bezrobotnego, PUP nie ma kompetencji do jakiegokolwiek badania
zasadności takiego wniosku, żądanie wykreślenia z ewidencji jest bezdyskusyjnym
uprawnieniem każdej osoby bezrobotnej.
Nie traci statusu, zgodnie z art. 75 ust. 3 ustawy, bezrobotny, który przebywa w okresie krótszym niż 30 dni za granicą lub pozostaje w innej sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia, jeśli wcześniej powiadomił o tym powiatowy urząd pracy.
PRZYKŁAD Monika D. zgłosiła w PUP, że wyjeżdża w celu poszukiwania pracy za granicę. Pani Monika nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych. W konsekwencji może, aby nie stracić statusu bezrobotnego, przebywać za granicą jedynie miesiąc. Gdyby otrzymywała zasiłek, mogłaby, po uzyskaniu przed wyjazdem formularza E 303 (formularze te wydają po przedstawieniu odpowiedniego zaświadczenia z PUP, wojewódzkie urzędy pracy) poszukiwać pracy na terytorium Unii Europejskiej (i państw, z którymi UE zawarła umowy o swobodnym przepływie osób) przez okres do 3 miesięcy. Otrzymywałaby w tym czasie zasiłek (w wysokości przysługującej jej w Polsce) w państwie poszukiwania pracy.