Polska dogoni Włochy za 10 lat

Gdy Polska wstępowała do Unii Europejskiej w 2004 r. była ona jednym z mniej zamożnych krajów członkowskich.

Jej PKB percapita wg parytetu siłynabywczej był dwukrotnieniższy niż średnia
unijna. 

Z obecnych 27 krajów członkowskich, w 2004r. tylko czteryz nich były mniej zamożne od Polski–Bułgaria, Litwa, Łotwa i Rumunia.

Z uwagi na szybki wzrost gospodarczy w ciągu ostatniego dwudziestolecia Polska przegoniła kolejne kraje pod względem PKB per capita–Grecję, Chorwację, Węgry, Portugalię i Słowację. W2021 r. PKB na mieszkańca w Polsce wyniósł już ponad 77% średniej unijnej. Uważamy, że proces doganiania bardziej zamożnych krajów UE przez Polskę będzie kontynuowany w kolejnych latach. Jednym zpaństw które Polska może wkrótce dogonić
są Włochy.

Warto zwrócić uwagę, że dystans pomiędzy Włochami i Polską uległ znaczącemu zmniejszeniu w ostatnich trzech latach z uwagi na pandemię COVID-19. W 2019 r. PKB per capita we Włoszech był wyższy o 32% niż w Polsce, podczas gdy w 2021 r. było to już tylko 23%. Za taki stan rzeczy odpowiadały znaczące różnice w skali recesji odnotowanej w 2020 r.–we Włoszech PKB obniżył się wówczas o 9%, podczas gdy w Polsce odnotowano spadek tylko o 2%.Biorąc pod uwagę oczekiwane
przez nas tendencje w zakresie kształtowania się PKB per capita poniżej analizujemy kiedy możliwe jest
dogonienie Włoch przez Polskę pod względem poziomu zamożności.

W celu analizy długoterminowych tendencji w zakresie PKB per capita konieczne jest przyjęcie założeń odnośnie do kształtowania się tempa wzrostu gospodarczego i liczby ludności. Na potrzeby analizy przyjęliśmy, że do 2024 r. PKB w Polsce i Włoszech będzie kształtował się zgodnie z naszymi prognozami makroekonomicznymi.

W dłuższym horyzoncie, zakładamy, że rzeczywiste tempo wzrostu gospodarczego będzie zachowywało się zgodnie z szacunkami potencjalnego tempa wzrostu gospodarczego opracowanego przez Komisję Europejską na potrzeby oceny stabilności sytuacji w finansach publicznych. Tym samym oczekujemy, że w latach 2025-2035 realna dynamika PKB będzie kształtowała się w przedziale 2,5-3,0% w przypadku Polski i 0,6-1,1% we Włoszech. Warto zwrócić uwagę, że zastosowana wartość dla potencjalnego tempa PKB w Polsce jest spójna z szacunkami innych instytucji. Przykładowo Bank Światowy szacuje, że potencjalny PKB będzie rósł w tempie 2,8% rocznie w latach 2022-2032.

Uważamy, że źródłem wzrostu PKB Polski w długim okresie będą inwestycje w kapitał i wzrost produktywności. Zgodnie z danymi OECD, produktywność pracowników w Polsce jest relatywnie niska.

Wartość PKB mierzona wg parytetu siły nabywczej wytworzona w trakcie godziny pracy była w 2019 r. w Polsce niższa o 20,9% niż średnia dla krajów OECD. Sygnalizuje to ogromy potencjał dla poprawy produktywności, m.in. poprzez automatyzację i robotyzację procesu produkcji, jak również zwiększone wydatki na cyfryzację. Ponadto, oczekujemy, że rosyjska inwazja na Ukrainę nie przyczyni się do długotrwałego spadku atrakcyjności inwestycyjnej Polski. Dotychczasowe atuty naszego kraju, takie jak relatywnie niskie koszty pracy, wykwalifikowana siłę robocza, członkowsko w UE, stabilność gospodarcza oraz dogodne pod względem transportu położenie geograficzne nadal pozostają istotnymi czynnikami oddziałującymi w kierunku wzrostu zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce. Co więcej, wojna w Ukrainie i jej konsekwencje przyczynią się do przyspieszenia zielonej transformacji w Polsce. Ważnym źródłem finansowania dla inwestycji będzie kolejna siedmioletnia perspektywa unijna oraz Krajowy Plan

Odbudowy. W ramach samego KPO prawie 43% środków przeznaczonych będzie na zieloną transformację.

Tendencje demograficzne, w tym starzenie się społeczeństw obu krajów będą – poprzez spadek zasobu
siły roboczej – czynnikiem obniżającym potencjalne tempo wzrostu gospodarczego w długim okresie.

Zgodnie z projekcjami Eurostatu, w horyzoncie najbliższej dekady podaż pracy (liczba osób w wieku
produkcyjnym) zmniejszy się we Włoszech i Polsce o ok. 5%. Oczekujemy, że w przypadku Polski
negatywny wpływ spadku podaży pracy na potencjalne tempo wzrostu PKB będzie częściowo ograniczany przez napływ imigrantów z Ukrainy (projekcja Eurostatu w ograniczonym stopniu uwzględnia tę kwestię) oraz poprawę jakości kapitału ludzkiego – wzrost wykształcenia, umiejętności, kompetencji. Ponadto, spadek populacji ogółem będzie również korzystny dla Polski z punktu widzenia wielkości PKB na mieszkańca – mianownik tego wskaźnika zmniejszy się w większym stopniu w Polsce niż we Włoszech.
Zgodnie z projekcją Eurostatu liczba ludności będzie zmniejszała się rocznie średnio o 0,2% w przypadku Włoch i 0,3% w Polsce w horyzoncie najbliższej dekady.

Biorąc pod uwagę zarysowane powyżej tendencje w zakresie kształtowania się dynamiki PKB i
liczby ludności uważamy, ze w kolejnych latach Polska będzie dalej doganiać Włochy pod względem poziomu dochodów.

Oczekujemy, że poziom PKB per capita zrówna się w Polsce i Włoszech w 2033 r. i będzie zbliżony do 36 000 PPS.

Ważnym czynnikiem ryzyka dla tej prognozy jest spór na linii Polska-UE, który może przyczynić się do istotnego osłabienia absorbcji środków unijnych i spadku tempa wzrostu gospodarczego w Polsce, co opóźniłoby moment zrównania się PKB per capita w Polsce i Włoszech. Kolejnym czynnikiem niepewności są tendencje demograficzne, które mogą okazać się bardziej niekorzystne od prognoz Eurostatu.

źródło: MAKROmapa Credit Agrcole