Ogrodnicy stale poszukują możliwości poprawy jakości produkowanych warzyw, gdyż wymagania konsumentów w tej kwestii wciąż rosną. Ich zadaniem jest wypracowanie takich technologii upraw, które przy racjonalnych nakładach na produkcję zapewnią wysoką rentowność. W uprawie warzyw kluczowym zagadnieniem, które determinuje zyski jest nawożenie i ochrona.
W uprawie papryki pierwsze kłopoty pojawiają się już podczas produkcji rozsady. Trudno jest utrzymać odpowiednią temperaturę powietrza, podłoża, a także i wilgotność substratu. Często młode rośliny są późno pikowane, producentom nie udaje się ich posadzić w odpowiednim terminie tj. po 6-8 tygodniach, gdyż pogoda wiosną jest nieprzewidywalna. Te czynniki powodują wydłużenie czasu aklimatyzacji i skutkują nierównymi wschodami oraz opóźnieniem plonowania. Rośliny papryki z reguły potrzebują trzech tygodni na aklimatyzację. Chłody (w uprawie tej rośliny to temperatury poniżej 15ºC) lub też upały zaburzają prawidłowy wzrost i rozwój roślin na plantacji. Jak pomóc roślinom w aklimatyzacji? Jedną z metod jest stosowanie biopreparatów zawierających w swym składzie mikroorganizmy.
W uprawie wszystkich roślin niezwykle istotną rolę odgrywa ryzosfera. Jest obszarem, z którego system korzeniowy pobiera wodę i składniki odżywcze. W tej strefie dochodzi do kluczowych interakcji pomiędzy korzeniami a mikroorganizmami. Bardzo korzystnie rośliny papryki reagują, gdy w ryzosferze roślin znajdują się grzyby mikoryzowe, bakterie z grupy PGPR (Plant Growth Promoting Rhizobacteria) oraz grzyby z rodzaju Trochoderma spp.
Grzyby mikoryzowe mają za zadanie zasiedlać i wnikać do komórek korzenia roślin, co pozwala im korzystać z cukrów, które udostępniają im rośliny. W zamian za to zwiększają powierzchnię chłonną korzeni ułatwiając im pobieranie składników pokarmowych, głównie fosforu, azotu, potasu, wapnia, a także mikroelementów oraz wody z głębszych warstw gleby. Papryka dzięki temu lepiej znosi okresowe niedobory wody, ale także wykazuje zwiększoną odporność na inwazje patogenów odglebowych. Dodatkowo grzyby mikoryzowe z rodzaju Glomus spp. poprawiają właściwości fizyczne gleby produkując glomaliny – związki zwiększające trwałość agregatów glebowych oraz chroniące składniki pokarmowe przed wymywaniem w głębsze, niedostępne dla roślin warstwy gleby.
Z kolei bakterie ryzosferowe (PGPR) odpowiadają w glebie m.in.: za rozpuszczanie uwstecznionego fosforu, wiązanie azotu atmosferycznego, produkcję hormonów roślinnych oraz specyficznych związków o zdolnościach do kompleksowania składników pokarmowych, przez co są one łatwiej dostępne dla roślin. Do tej grupy zaliczamy między innymi: Bacillus subtilis, Bacillus licheniformis, Bacillus megterium, Azospirillum brasilense, Azotobacter chroococcum czy Pseudomonas fluorescens.
Grzyby z rodzaju Trichoderma spp. mają zdolność do rozkładu materii organicznej w glebie, biosyntezy wielu cennych substancji o działaniu biostymulującym wzrost i rozwój systemu korzeniowego roślin. Tworzą naturalną barierę utrudniającą rozwój patogenów odblebowych. Trichoderma spp. wprowadzone do środowiska glebowego szybko kolonizują przestrzeń ryzosferową, tworząc roślinie optymalne warunki do prawidłowego rozwoju.
Przy intensywnej uprawie, stosowaniu dużych ilości nawozów i środków ochrony roślin, warto sięgnąć po produkty zawierające w swoim składzie ważne dla roślin mikroorganizmy, aby poprawić efekty plonu zarówno pod względem jego ilości, jak i jakości. Przykładem może być zastosowanie mikrobiologicznych stymulatorów, które zawierają zestaw wyselekcjonowanych bakterii oraz grzybów ryzosferowych.
Producenci papryki coraz lepiej radzą sobie z trudnymi do przewidzenia w naszym klimacie warunkami pogodowymi w nieogrzewanych tunelach i później w otwartym gruncie. Jednak stres po wysadzeniu rozsady jest duży. Proces aklimatyzacji trudny, dlatego warto stosować preparaty zawierające mikroorganizmy. Zaleca się ich zastosowanie już od momentu rozpoczęcia produkcji rozsady i później w trakcie wegetacji. Szczególnie powinno się je stosować na gorszych stanowiskach, przed oraz po wysadzeniu roślin do gruntu. Należy jednak pamiętać, iż efekt działania tego typu biopreparatów – mikrobiologicznych stymulatorów jest ściśle uzależniony od nawiązania relacji mikroorganizmów z systemem korzeniowym roślin, stąd niezbędne jest staranne i zgodne z instrukcją wykonanie zabiegów związanych z ich stosowaniem. Potrzebują one między innymi płytkiego wymieszania z glebą oraz deszczowania plantacji tak, aby wprowadzić mikroorganizmy w okolice systemu korzeniowego. Podobny efekt uzyska się wykonując zabiegi tuż przed spodziewanym deszczem lub w czasie mżawki. Zastosowanie takiej technologii gwarantuje bardzo dobre odżywienie roślin, nie tylko poprzez wsparcie pobierania składników pokarmowych, ale także i wzmożoną syntezę wielu związków bioaktywnych oraz hormonów, które stymulują wzrost roślin. Biopreparaty nie tylko indukują naturalną odporność roślin, ale także ograniczają rozwój chorób odglebowych. Z dostępnych na rynku produktów warto rozważyć wybór takiego, który dodatkowo wzbogacony został o szczepy Bacillus megaterium. Bakterie te posiadają zdolność do przekształcania fosforu zablokowanego w glebie do form, które rośliny mogą szybko i efektywnie pobrać. Dlatego warto zastosować biopreparat, który oprócz ograniczenia rozwoju odglebowych chorób grzybowych oraz wielkości i jakości plonu, dodatkowo wspiera procesy udostępniania fosforu niezbędnego roślinom w całym okresie wegetacji. Przykładem takiego produktu jest Bactim Fertimax.
Współczesne technologie wspierania rozwoju i utrzymania prawidłowej kondycji roślin stwarzają producentom możliwość osiągnięcia satysfakcjonujących ilościowo i jakościowo plonów. Środki zainwestowane w zakup nowoczesnych, dostępnych na rynku biopreparatów zawierających odpowiednio wyselekcjonowane mikroorganizmy przyniosą ewidentne korzyści i w efekcie pozwolą na istotne podniesienie rentowności produkcji papryki.
Anna Rogowska