Oświetlenie przyszłości na miarę potrzeb seniorów

Prognozy nie pozostawiają złudzeń. W 2060 roku 38 milionowa populacja Polski ma się skurczyć do 33 milionów. Jednocześnie znacząco zwiększy się długość życia. W 2060 roku liczba osób powyżej 65 lat będzie stanowić ponad 30 proc. ogółu ludności, a mediana wieku wyniesie do 83 lat mężczyźni i 81 lat kobiety. Zmieni się zatem profil statystycznego mieszkańca w Polsce. Choć będziemy żyć dłużej, a nasza jakość życia będzie lepsza, to nie unikniemy problemów zarezerwowanych dla późnego wieku. Co to oznacza? Między innymi to, że zwiększy się rola oświetlenia w naszym życiu. Dotyczy to zarówno oświetlenia używanego w domach i mieszkaniach, obiektach użyteczności publicznej, jak i rozwiązań stosowanych w przestrzeniach miast – w parkach, na ulicach czy drogach szybkiego ruchu. To właśnie oświetlenie może okazać się w niedalekiej przyszłości kluczowym czynnikiem warunkującym bezpieczeństwo w polskich aglomeracjach.

Niezmiennie od wielu lat rośnie grupa populacji w wieku 65 lat i więcej. Według danych GUS, w 2018 roku zwiększyła się o ponad 200 tysięcy do wielkości ponad 6,7 mln osób. Społeczeństwo się starzeje – to już niepodważalny fakt, a wraz z nim zmienia się nasze otoczenie. W urzędach, obiektach sportu i rekreacji pojawi się więcej osób po 65 roku życia. Już teraz projektujemy architekturę dostosowaną do możliwości fizycznych seniorów, tworzymy produkty wyposażenia wnętrz, odpowiadające na ich potrzeby i ograniczoną mobilność, Wszystko po to, by zaspokoić realne potrzeby zmieniającego się społeczeństwa i zapewnić odpowiednie bezpieczeństwo.

- Starzeje się populacja nie tylko w Polsce, ale i całej Europie, bo przypomnijmy, szacuje się, że 2060 roku średnia długość życia w krajach UE będzie wynosiła 84 i 89 lat, dla mężczyzn i dla kobiet, a 80-latków, którzy kilka lat temu stanowili jedynie 5 proc. ludności UE, w 2060 roku będzie dwukrotnie więcej. Zmienia się nasze otoczenie, technologie, a także rozwiązania, które oprócz podstawowych funkcji muszą coraz częściej uwzględniać również ograniczenia ruchowe i zdrowotne użytkownika. Tak się dzieje w wielu branżach, my widzimy to w branży oświetleniowej. Każdego roku na naszych targach prezentowane są innowacyjne produkty i wiele z nich mierzy się z tematem projektowania dla osób starszych – mówi Kamilla Walicka, organizator Targów Światło.

Lampa dla seniora

Jeszcze kilka lat temu uznany jako ciekawy i zaskakujący trend, obecnie to silny kierunek w projektowaniu elementów wyposażenia wnętrz – m.in. mebli oraz oświetlenia. Mowa oczywiście o tworzeniu produktów dla seniorów, które mają być stabilne, ergonomiczne, dostosowane do możliwości ruchowych, a jednocześnie mają nie stygmatyzować starości. Oprócz mebli ta zmiana widoczna jest również w branży projektowania oświetlenia dekoracyjnego. Spadek wydolności wzrokowej można bowiem poprawiać właśnie za sprawą odpowiednio dopasowanego światła.

- W wielu krajach na świecie od lat trwają prace nad tworzeniem produktów dostosowanych do potrzeb seniorów, które poprawiałyby jakość widzenia, a tym samym bezpieczeństwo i komfort życia. Przykładem takiego rozwiązania jest między innymi lampa dla seniora skonstruowana w instytucie Elektrotechniki w Warszawie, której głównym zadaniem jest zadbanie o odpowiednie warunki dla wzroku. To pokazuje, jak istotne dla naszego życia są rozwiązania gwarantujące dobrą jakość i barwę światła. Nie każdy bowiem wie, że odpowiednio dobrana barwa światła może mieć działanie antydepresyjne – dodaje Kamilla Walicka.

Równie istotną rolę będzie odgrywało oświetlenie przestrzeni użyteczności publicznej, w tym obiektów sportu i rekreacji, do których już teraz uczęszcza wiele osób w podeszłym wieku. Zmienia się styl naszego życia, jesteśmy dłużej aktywni i mamy lepszą kondycję, a to za sprawą między innymi popularyzacji sportu wśród osób starszych. Oznacza to, obiekty powinny inwestować w nowoczesne oświetlenie, warunkujące odpowiednie poziomy natężenia światła, luminacji oraz zapewniające bezpieczeństwo fotobiologiczne.

Oświetlenie na drodze i w przestrzeniach miast

Polska ma nadal wiele do zrobienia w kwestii modernizacji oświetlenia ulicznego i drogowego. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej szacuje, że w naszym kraju znajduje się 3,3 mln ulicznych opraw oświetleniowych. Rocznie zużywają one 1500 GWh energii. Co więcej, wśród nich nadal powszechne są lampy sodowe i rtęciowe, które charakteryzują się małą sprawnością. (ok. 40 proc.). Wysokie koszty utrzymania nieefektywnego oświetlenia, które jednocześnie nie daje gwarancji dobrej widoczności i nie zapewnia należytego bezpieczeństwa mieszkańcom sprawiają, że samorządy coraz częściej decydują się na wymianę oświetlenia miejskiego. Inwestycje w inteligentne systemy planuje w najbliższym czasie ponad 70 proc. polskich miast. To ważny krok z punktu widzenia postępujących zmian demograficznych, a także klimatycznych.

- Nowoczesne rozwiązania i inteligentne systemy zarządzania oświetleniem pozwalają na dostosowanie poziomu oświetlenia drogi do aktualnych warunków pogodowych, pory dnia czy pory roku. To szczególnie przydatna funkcjonalność zważywszy na zmiany klimatyczne i związane z tym anomalie pogodowe, które w obecnych czasach są na porządku dziennym. Dzięki takim rozwiązaniom możemy również mądrze zarządzać oświetleniem miejskim w taki sposób, aby mniej uczęszczane alejki były oświetlane tylko wtedy, gdy jest na nich pieszy. Zalet jest wiele, począwszy od poprawy bezpieczeństwa po ogromne oszczędności i wpływ na poprawę środowiska. Wymiana oświetlenia nainnowacyjnerozwiązania typu LED pozwalają bowiem samorządom ograniczyć zużycie energii nawet o 50-70 proc.– mówi Marek Orłowski, Targi Elektrotechnika.

Każdego roku na polskich drogach będzie zwiększać się liczba osób w średnim wieku. Jak pokazują najnowsze badania, nawet 80 proc. osób po 55 roku życia ma problem z poprawnym widzeniem.[1]Co istotne, jedną z najczęściej wspominanych wad jest prezbiopia, czyli starczowzroczność. Przypadłość ta objawia się trudnością z wyraźnym widzeniem, zwłaszcza w słabym świetle. Jeżeli dodamy do tego ograniczoną sprawność ruchową wynikającą z wieku oraz opóźnioną reakcję na bodziec, to można spodziewać się, że w przyszłości na drogach będzie dochodzić do większej ilości kolizji i wypadków. Odpowiedzią na te wyzwania powinna być nowoczesna infrastruktura oświetleniowa, która poprawia widoczność w newralgicznych punktach na drogowej mapie Polski.

Oświetlenie przyszłości nie będzie ograniczać się tylko do funkcji estetycznych, a przede wszystkim będzie gwarantem bezpieczeństwa nie tylko w przestrzeniach miejskich, ale i na drogach w budynkach użyteczności publicznej, a także obiektach sportu i rekreacji. To nieodzowny element architektury każdego miasta, którego głównym zadaniem będzie przysłużenie się człowiekowi i ekologii.

[1]https://diabetyk.org.pl/raport-o-wzroku-polakow-55/