OBSERWATORIUM RYNKU MLEKA

W dniu 5 grudnia 2022 roku w trybie online odbyło się posiedzenie Obserwatorium Rynku Mleka. W spotkaniu uczestniczyli eksperci reprezentujący wszystkie ogniwa łańcucha dostaw, zaczynając od producentów mleka, a kończąc na handlu. Polskę reprezentowała Dorota Grabarczyk ekspert Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych z Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka.

Spotkanie rozpoczęto od omówienia bieżącej sytuacji rynkowej. Skup mleka krowiego w Unii Europejskiej w okresie od stycznia do września 2022 r. był nieco poniżej poziomów z analogicznego okresu 2021 r. (-0,4%). Jednak wartość produkcji wyrażona w mln EUR była zdecydowanie wyższa i wyniosła 46 316 mln EUR w stosunku do 35 284 mln EUR w 2021 roku, co oznacza wzrost o około 31%.

Historycznie wysokie poziomy cen

Średnia cena mleka w pierwszych dziewięciu miesiącach bieżącego roku ukształtowała się na poziomie 47,8 EUR/100 kg i była najwyższa od 2016 roku. Cena skupu mleka utrzymuje trend wzrostowy, we wszystkich państwach członkowskich, od stycznia 2021 roku. Szacowana cena mleka we wrześniu wyniesie 54,5 EUR, a w październiku 55,2 EUR/100kg.
Ceny we wrześniu 2022 r. we wszystkich państwach członkowskich były wyższe niż rok temu, przy czym największy wzrost odnotowano w Rumunii (+64,1%), Holandii (+61,2%), Belgii (+59,0%).

Wzrost kosztów produkcji

Producenci mleka borykają się z wysokimi kosztami produkcji, głównie pasz, nawozów oraz energii elektrycznej. Koszty pasz we wrześniu wynosiły 370 EUR/t. Ceny nadal rosną, ale są niższe niż z początku roku. Koszty produkcji są zdecydowanie wyższe niż w roku ubiegłym. Pomimo wzrostu kosztów produkcji, marża w III kwartale 2022 roku była wyższa niż w III kwartale 2021 roku, do czego przyczyniają się wysokie ceny skupu surowca. - Ceny mleka surowego rosną, jednak ceny produktów mlecznych odnotowują spadki. W perspektywach krótkoterminowych ciężko określić jak będzie wyglądała sytuacja. Można rozpatrywać dwa scenariusze. Pierwszy zakłada, że skoro ceny produktów mlecznych spadają, to również cena mleka zostanie zredukowana, jednak nadal pozostanie na wysokim poziomie. Drugi scenariusz zakłada, że skoro koszty produkcji nadal rosną, to pomimo spadku cen produktów mlecznych, cena surowca nadal utrzyma trend wzrostowy, tym bardziej, że produkcja mleka w Unii Europejskiej spada – komentuje Dorota Grabarczyk z Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka, wiceprzewodnicząca grupy roboczej „Mleko i produkty mleczne” Copa-Cogeca.

Niepewność wśród rolników

Eksperci zwracają uwagę, że produkcja mleka była utrudniona do sierpnia przez niekorzystne warunki pogodowe, jednak od września zaczęła rosnąć. Przyczyn można upatrywać w utrzymujących się wysokich cenach skupu mleka. Jednak pomimo wysokich cen sytuacja finansowa rolników jest trudna ponieważ rosną również koszty produkcji. Rolnicy nie inwestują, spada zainteresowanie kredytami. Na rynku panuje duża niepewność. Główne obawy dotyczą wysokiej inflacji, wysokich cen energii elektrycznej, dostępności gazu ziemnego do przetwórstwa. Niepokojący jest również spadek popytu ze strony Chin. Państwo środka koncentruje się na krajowej produkcji, a w przyszłości chcę uniezależnić się od importu.

Co w Polsce?

W Polsce obecnie skup mleka jest większy niż w roku ubiegłym, jednak należy zaznaczyć, że w czerwcu odnotowaliśmy spadek pogłowia krów mlecznych o 12%. Ceny skupu są wysokie, jednak koszty produkcji również stale rosną. Od stycznia wracają stawki VAT na energie elektryczną, nawozy, paliwo, co może przyczynić się do jeszcze większego wzrostu kosztów produkcji.

źródło: Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych