O sprawach europejskiego rolnictwa na posiedzeniu AGRIFISH

Sekretarz stanu Ryszard Bartosik uczestniczył w posiedzeniu Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w Brukseli (AGRIFISH). Było to pierwsze posiedzenie ministrów rolnictwa i rybołówstwa pod przewodnictwem Czech.

Najważniejszymi tematami posiedzenia w części poświęconej rolnictwu były: rozporządzenie o zrównoważonym stosowaniu środków ochrony roślin, wdrażanie nowej WPR oraz sytuacja na rynkach rolnych. W części poświęconej rybołówstwu ministrowie zatwierdzili konkluzje w sprawie nowych wytycznych strategicznych UE dotyczących akwakultury.

Priorytety prezydencji

Zostały zaprezentowane następujące priorytety prezydencji czeskiej, które będą realizowane w sektorach rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa:

W zakresie spraw dotyczących rolnictwa prezydencja zajmie się m.in.: zapewnieniem bezpieczeństwa żywnościowego z punktu widzenia dostępności, cen i jakości żywności, projektem rozporządzenia w sprawie zrównoważonego zużycia pestycydów, propozycją legislacyjną w sprawie oznaczeń geograficznych oraz rolnymi aspektami handlowymi.

W zakresie spraw dotyczących leśnictwa prezydencja planuje m.in.: zająć się aktualnymi wyzwaniami dla leśnictwa, skoncentrować się na zapobieganiu wylesianiu i promocji zalesiania oraz na wdrażaniu nowej Strategii Leśnej UE do 2030 r.

W zakresie rybołówstwa priorytetami będą m.in.: przyjęcie konkluzji w sprawie akwakultury oraz negocjacje w sprawie uprawnień do połowów na rok 2023 dla Morza Śródziemnego, Morza Czarnego, Morza Bałtyckiego, Morza Północnego i Atlantyku.

Zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin

Podczas dyskusji nad wnioskiem legislacyjnym KE ws. zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin większość delegacji wyraziła następujące zastrzeżenia:

-dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego oraz konkurencyjności unijnego rolnictwa;
konieczność odniesienia się do rzeczywistej intensywności zużycia środków ochrony roślin na hektar przy obliczaniu --potencjalnych poziomów redukcji;
-wątpliwości co do zgodności z zasadą subsydiarności.

Polska przekazała następujące informacje:

Wiceminister Bartosik podkreślił, że Polska poważnie traktuje postulaty dotyczące ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin oraz uniezależniania rolnictwa od chemicznych metod ochrony roślin.
Zdaniem Polski przedstawiony przez Komisję projekt jest dalece rozczarowujący i w obecnym kształcie nie może zyskać poparcia.
Wiceminister Bartosik zwrócił również uwagę na to, że KE w niewielkim stopniu uwzględniła uwagi zgłaszane przez większość państw członkowskich w odniesieniu do przeniesienia ambitnych celów redukcyjnych KE na poszczególne państwa.
– Proponowane w projekcie rozwiązania mogą mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe i konkurencyjność unijnego rolnictwa, a także prowadzić do zwiększenia uzależnienia unijnego systemu żywnościowego od importu żywności. Powyższe zagrożenia są szczególnie aktualne w kontekście zdarzeń zakłócających łańcuchy dostaw, jak pandemia COVID-19 i wojna w Ukrainie – stwierdził wiceminister Bartosik.

Wdrażanie nowej WPR – zatwierdzanie planów strategicznych

Komisja Europejska przekazała następujące informacje:

W sprawie wdrażania nowej WPR – zatwierdzania planów strategicznych – KE zapewniła, że jej służby wykonują duży wysiłek, aby wszystkie plany strategiczne zostały zatwierdzone do końca bieżącego roku.

Dotychczas 5 państw członkowskich (Polska, Portugalia, Dania, Francja i Hiszpania) zakończyło uzgodnienia z KE w zakresie swoich planów.

KE wskazała, że pomimo kryzysu, oprócz bezpieczeństwa żywnościowego należy także zapewnić wkład w realizację celów Zielonego Ładu, w tym osiągnięcia neutralności klimatycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Podczas dyskusji ministrowie podkreślali:

Prace nad przygotowaniem do realizacji planów strategicznych przebiegają równolegle do prac nad samymi planami.
Większość prawodawstwa krajowego znajduje się w fazie projektów, w trakcie procedury legislacyjnej, ponadto trwają prace nad dostosowaniem systemów IT agencji płatniczych.
Prowadzone są także konsultacje oraz kampanie informacyjne dla interesariuszy.
Wskazano na potrzebę pilnego zatwierdzenia planów, aby umożliwić rolnikom podejmowanie decyzji produkcyjnych w okresie jesiennym.
Państwa członkowskie podkreśliły, że decyzja KE w zakresie derogacji dotyczącej norm GAEC 7 i GAEC 8 powinna koniecznie być podjęta jak najszybciej.

Polska przekazała następujące informacje:

Wiceminister Bartosik podkreślił, że celem Polski jest jak najszybsze uzyskanie zatwierdzenia planu strategicznego.
Od przekazania przez Komisję w końcu marca br. szczegółowych uwag do złożonego przez Polskę projektu prowadzono intensywne prace nad uwzględnieniem uwag Komisji w ostatecznej wersji planu.
– Ważne jest, aby w procedurze formalnego zatwierdzania planu uwzględnić wszelkie ustalenia poczynione w negocjacjach roboczych. Liczymy, że uda się osiągnąć nasz cel, tak aby móc jak najszybciej przygotować rolników i administrację do wdrożenia planu – stwierdził wiceminister Bartosik.

 Sytuacja na rynkach rolnych

Komisja Europejska przekazała następujące informacje:

W ramach punktu o sytuacji rynkowej, w szczególności po inwazji na Ukrainę, Komisja omówiła aktualną sytuację na rynkach rolnych.
KE poinformowała, że wg aktualnych prognoz krótkoterminowych zbiory zbóż w UE wyniosą 286,4 mln ton, tj. o 7 mln mniej niż przed rokiem.
Korekta w dół wynika z wpływu suszy, jednak nadal jest to ilość zbóż na poziomie średniej z 5 lat.

UE będzie w stanie zwiększyć eksport i przyczynić się do częściowego pokrycia światowego deficytu zbóż.
Wyzwaniem pozostaje zwiększenie transportu zbóż z Ukrainy – nadal istnieją problemy administracyjne i zatory na granicach.

KE zaznaczyła, że dane cenowe nie pokazują negatywnego wpływu zwiększonego importu kukurydzy z UA do Polski, Rumunii i Węgier. Ceny w tych krajach notują podobne trendy jak w pozostałych państwach członkowskich. KE na bieżąco monitoruje jednak sytuację.
Za czynniki negatywnie rzutujące na stabilność rynków rolnych KE uznała także wysoką inflację oraz niepewność co do dostępności gazu w okresie zimowym.
Nadal negatywny wpływ na marże rolników mają wysokie koszty produkcji, w tym ceny nawozów.
Podczas dyskusji ministrowie przekazali następujące informacje:

Część delegacji informowała o wpływie suszy na mniejsze niż przewidywano wcześniej zbiory zbóż.
Powtórzono informacje o utrzymujących się wysokich kosztach, które skutkują niską opłacalnością produkcji, szczególnie w sektorze zwierzęcym.

Z tego względu ten właśnie sektor był głównym celem wsparcia w ramach pakietu pomocy przyjętego przez KE, w szczególności w ramach pomocy nadzwyczajnej z art. 219 rozporządzenia 1308/2013. Państwa członkowskie. wspierały też m.in. sektor owoców i warzyw.
Ministrowie podkreślili znaczenie zwiększenia wywozu zbóż z Ukrainy, dostrzegając rolę korytarzy solidarnościowych.
Polska przekazała następujące informacje:

Wiceminister Bartosik stwierdził, że w sezonie 2021–2022 wpływ wojny w Ukrainie na polski rynek zbóż przejawiał się we wzroście cen i pewnych zakłóceniach w handlu zagranicznym.
W sezonie 2022–2023 wpływ wojny na polski rynek zbóż może być większy.

Polska odnotowuje znacząco zwiększony przywóz zbóż, głównie kukurydzy z Ukrainy. Powoduje to coraz większy niepokój wśród rolników, w opinii których destabilizuje to krajowy rynek zbóż.
Obawy te są potęgowane liberalizacją importu produktów rolnych do Unii Europejskiej oraz perspektywą wysokich kosztów produkcji także w kolejnym roku gospodarczym.
Istnieje też obawa o dostępność wystarczającej powierzchni magazynowej dla przechowywania krajowego ziarna z tegorocznych zbiorów.
– Dlatego niezbędne są działania, także ze strony Unii Europejskiej, aby wywożone z Ukrainy zboże trafiało do krajów z deficytem zbóż, a nie pozostawało w krajach graniczących z Ukrainą, stanowiąc konkurencję dla unijnego ziarna – podkreślił wiceminister Bartosik.

W kwestii globalnego bezpieczeństwa żywnościowego Polska podjęła szereg działań, dotyczących zapewnienia płynnej obsługi przewozów towarów rolno-spożywczych przez granicę polsko-ukraińską oraz uproszczenia procedur kontrolnych. Służy temu między innymi powołanie Międzyresortowego Zespołu ds. Transportu Produktów Rolnych i Spożywczych z Ukrainy.
Tym niemniej konieczne jest wsparcie Komisji Europejskiej na rzecz zwiększenia możliwości przewozu produktów rolnych z Ukrainy przez Polskę. Pismo w tej sprawie zostało skierowane na początku lipca do trzech komisarzy Unii Europejskiej.
Wiceminister Bartosik poinformował również, że Polska wdrożyła m.in. nadzwyczajną pomoc dostosowawczą dla producentów jabłek deserowych i producentów świń, na mocy rozporządzenia o wspólnej organizacji rynków.

źródło: minrol