Nowoczesna i PO złożyły projekt uchwały wzywający rząd do realizacji zaleceń KE

Nowoczesna i PO złożyły obywatelski projekt uchwały, w którym domagają się od rządu realizacji zaleceń KE ws. procedury dot. praworządności. Marszałek Sejmu Marek Kuchciński poinformował, że projekt trafi do sejmowej komisji ds. UE.

Szefowa klubu Nowoczesnej Gasiuk-Pihowicz oceniła w środę na konferencji prasowej w Sejmie, że z winy polityków PiS, Polsce grozi skierowanie skargi do Trybunału Sprawiedliwości UE. Poinformowała, że we wtorek złożony został w Sejmie obywatelski projekt uchwały, pod którym podpisali się posłowie PO i Nowoczesnej. W projekcie autorzy wzywają rząd do wypełnienia zaleceń KE z grudnia 2017 r., kiedy to uruchomiona została wobec Polski procedura z art. 7 w związku z podejrzeniem naruszenia zasad praworządności.

"Wszystkie narzędzia do tego, aby Polacy uniknęli utraty lwiej części środków unijnych, są w rękach polityków PiS-u" - powiedziała Gasiuk-Pihowicz.

"To jest test dla polityków PiS, dla obozu władzy - czy stawiać wyżej interes nas wszystkich, obywateli naszego wspólnego państwa, czy stawiać wyżej interes partyjny. Czy (PiS) chce, żeby Polska była w centrum zjednoczonej Europy, czy chce, aby Polska powoli zamieniała się w rosyjskie peryferie" - dodała posłanka Nowoczesnej.

Z kolei wiceszef PO Borys Budka ocenił, że PiS nie reformuje wymiaru sprawiedliwości, lecz dokonuje "skoku" na niezależny TK i SN. Krytykował również projekt nowelizacji ustawy o prokuraturze i SN, mówiąc, że jest on końcem "niezależnego sądownictwa w Polsce" oraz początkiem "bezkarności polityków tej władzy".

"Żadna z osób, które będą działać zgodnie z konstytucją nie pozostanie sama sobie. Jeżeli (minister sprawiedliwości) Zbigniew Ziobro i cały aparat represji pokusi się, żeby karać niezależnych i niezawisłych sędziów, to prędzej czy później ci wszyscy, którzy stoją na straży konstytucji, zostaną przez Polskę zrehabilitowani, a ci wszyscy, którzy tę konstytucję złamią, muszą liczyć się ze wszystkimi najbardziej surowymi konsekwencjami" - dodał Borys.

Wcześniej Gasiuk-Pihowicz zgłosiła podczas obrad Sejmu wniosek o przerwę, zwołanie Konwentu Seniorów i wprowadzenie do porządku obrad projektu uchwały. Przekazała również projekt uchwały, zapisany na białej tablicy, marszałkowi Sejmu Markowi Kuchcińskiemu.

Kuchciński zwrócił uwagę posłance, że narusza Regulamin Sejmu i nawiązując do przekazania mu projektu na tablicy, stwierdził, że "tego typu przedmioty można wprowadzać i pokazywać za zgodą marszałka". Marszałek Sejmu ocenił również, że złożony przez szefową klubu N. wniosek nie jest wnioskiem formalnym; poinformował, że projekt został przekazany - w wyniku decyzji Konwentu Seniorów - do komisji ds. UE.

W projekcie autorzy domagają się podjęcia przez przedstawicieli władzy wykonawczej działań, które będą miały na celu realizację zaleceń KE "z dnia 20 grudnia 2017 r."

20 grudnia ubiegłego roku KE zdecydowała o uruchomieniu art. 7 traktatu UE wobec Polski. Dała jednocześnie Warszawie trzy miesiące na wprowadzenie rekomendacji ws. praworządności i wydała kolejne rekomendacje m.in. ws. zmian w orzekaniu sędziów SN po osiągnięciu 65 roku życia czy udziału w wyborze sędziów KRS przez środowiska sędziowskie.

W projekcie uchwały autorzy domagają się zmiany ustawy o SN, tak, aby nie zastosowano obniżonego wieku emerytalnego 65 lat do sędziów SN oraz zaniechania skrócenia kadencji I prezes SN, zniesienia decyzji prezydenta ws. przedłużenia możliwości dalszego orzekania sędziów SN i wyeliminowania postępowania na podstawie skargi nadzwyczajnej.

Ponadto posłowie domagają się zagwarantowania udziału środowiska sędziowskiego w wyborze członków KRS. Projekt zakłada także konieczność przeprowadzania nowelizacji ustawy SN i usunięcie skutków "wyznaczania i odwoływania prezesów sądów bez podania przyczyny". Posłowie chcą też przywrócenia "niezależności TK" poprzez zaprzysiężenie "trzech prawidłowo wybranych sędziów TK oraz zapewnienie, aby prezes i wiceprezesi byli wybierani zgodnie z prawem".

"Tylko niezwłoczna realizacja powyższych rekomendacji Komisji Europejskiej, uchroni Polskę przed precedensowymi i zarazem kompromitującymi postępowaniami, które narażą nasze Państwo i jego obywateli na utratę zaufania na arenie międzynarodowej, dotkliwe sankcje, a także destabilizację europejskiego systemu prawnego, którego jesteśmy częścią" - czytamy w projekcie uchwały.

Komisja Europejska uruchomiła na początku lipca wobec Polski procedurę o naruszenie prawa UE w związku z ustawą o Sądzie Najwyższym. Bruksela powołuje się bezpośrednio na traktat UE. Warszawa ma miesiąc, by odpowiedzieć na wezwanie do usunięcia uchybienia. Po tym etapie, jeśli KE stwierdzi, że Polska nie wypełnia swoich zobowiązań, może przesłać uzasadnioną opinię (drugi etap i kolejny czas na reakcje). Dopiero później KE może podjąć decyzję o skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości. Równolegle może złożyć wniosek o zastosowanie środka tymczasowego (np. wnieść o zawieszenie przepisów do czasu rozstrzygnięcia sprawy); tak stało się np. podczas sporu o wycinkę w Puszczy Białowieskiej.

Mateusz Roszak (PAP)