Nowe zasady oznaczania pochodzenia miodu

Zmiany na Europejskim rynku handlu miodem

Nie tylko potrzeby i gusta konsumentów, ale także rozwijający się rynek europejski oraz  wciąż zmieniające się przepisy wpływają na to co finalnie trafia do słoików z miodem, które znaleźć możemy w naszych sklepach. Polska, jako jeden z liderów europejskiej branży przetwórczej produktów pszczelich, odgrywa kluczową rolę w transformacji, którą obserwujemy w ostatnim czasie.

Nowe zasady oznaczania pochodzenia miodu

W minionym roku Polska przyjęła nowe regulacje dotyczące etykietowania miodu. Od kwietnia 2024 roku polscy producenci są zobowiązani do wskazania na etykiecie wszystkich krajów z których pochodziły składniki użyte w mieszance miodu. Od czerwca przyszłego roku obowiązywać będą kolejne zmiany, tym razem w całej Unii Europejskiej.

- Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju, etykiety zaczęły podawać dokładny kraj lub kraje pochodzenia surowca, zamiast wcześniejszych ogólnych sformułowań, takich jak „mieszanka miodów pochodzących z UE i niepochodzących z UE” czy „mieszanka miodów niepochodzących z UE”. – tłumaczy Przemysław Rujna z Polskiej Izby Miodu. – Po nadchodzącej zmianie wprowadzonej przez UE (od 14 czerwca 2026 r.) na etykiecie będzie trzeba podać każdy kraj, z którego pochodzi miód w mieszance – w kolejności malejącej według udziału wagowego. Np. miód pochodzący z: Ukrainy (40%), Hiszpanii (30%), Polski (30%) i to obejmie już wszystkich, nie jak do tej pory, tylko polskich producentów - dodaje Rujna.

Celem wprowadzenia nowych przepisów jest ułatwienie konsumentom podejmowanie świadomego wyboru. Zmiany mają też sprawić, że rynek miodu będzie bardziej transparentny. Zanim jednak tak się stanie, z uwagi na przepisy przejściowe, możemy spodziewać się chwilowego zamieszania na miodowych etykietach. Do 2026 roku na produktach mogą być jeszcze etykiety informujące o miodzie z UE i spoza Unii. Od 2026 roku muszą być to już etykiety z dokladnym podaniem kraju oraz udziału wagowego. Miody wyprodukowane przed tą datą mogą mieć jednak inne etykiety - aż do wyczerpania zapasów, np. te obecnie obowiązujące w Polsce jeszcze bez udziału procentowego, ale już z wyszczególnieniem konkretnych krajów.

Polska – pszczelarska potęga Europy

To ważne informacje dla polskich producentów, warto bowiem wspomnieć, że Polska obok Rumunii, Hiszpanii, Węgier i Niemiec należy do grona największych producentów miodu w Unii Europejskiej. Rocznie w naszym kraju produkuje się od 20 do 25 tysięcy ton miodu. Działa tu 99 tys. pszczelarzy (o 2,4% więcej w porównaniu do 2023 roku), którzy według rejestrów prowadzonych przez Inspekcję Weterynaryjną utrzymują 2,42 mln rodzin pszczelich. Większość z nich to pszczelarze amatorzy, za produkcję trafiającą do handlu w większości odpowiadają pasieki zawodowe.

- Z najnowszego raportu InHort „Stan pszczelarstwa w Polsce w 2024” wiemy, że udział rodzin pszczelich należących do zawodowych pszczelarzy nie przekracza 8%, a na tle całego kraju najwięcej zawodowych pszczelarzy jest w makroregionie północnym – mają oni 13% wszystkich rodzin pszczelich. – wylicza Przemysław Rujna z Polskiej Izby Miodu.

Rynek wciąż się rozwija, krajowi pszczelarze mogą liczyć na pomoc w ramach Krajowego Programu Wsparcia Pszczelarstwa, finansowanego częściowo ze środków unijnych. Program obejmuje m.in. dopłaty do zakupu sprzętu, leków weterynaryjnych, szkolenia oraz działania promujące spożycie miodu i zwiększające świadomość konsumentów. Te działania są szczególnie ważne w kontekście integracji rodzimego rynku z rynkami innych państw UE. Polskie miody nie tylko są eksportowane, ale coraz częściej stają się elementem europejskich mieszanek, które powstają w ramach wewnątrzunijnego handlu.

Export i import miodu – twarde dane

Polska eksportuje każdego roku kilkanaście tysięcy ton miodu. W ubiegłym roku wolumen eksportu objął 14 tys. ton, a ilość przywiezionego produktu wyniosła 26,5 tys. ton.  Głównymi odbiorcami powstałych w Polsce mieszanek miodu są inne kraje Unii Europejskiej – przede wszystkim Niemcy, Włochy, Grecja i kraje Beneluksu. Miód  trafia także do Stanów Zjednoczonych czy do Japonii.  Polska nie tylko eksportuje miód, ale również go importuje - 43% miodu, który przywieziono do Polski pochodziło z Chin, drugim najpopularniejszym źródłem zaopatrzenia była Ukraina. W krajach UE zakupiono 18,6% ogólnej ilości importowanego miodu. Miód przeważnie pochodził z Litwy, ale spore zakupy zrealizowano także w Rumunii, Bułgarii, na Węgrzech i w Hiszpanii.

Potrzebujemy importu

- Wbrew obiegowym opiniom, import miodu odgrywa bardzo ważną rolę w gospodarce i nie wpływa negatywnie na jakość dostępnych produktów. Dzięki dostępowi do różnych rodzajów miodu o odmiennych profilach smakowych i właściwościach, możliwe jest tworzenie wysokiej jakości mieszanek, które odpowiadają na potrzeby coraz bardziej świadomych konsumentów. – tłumaczy Przemysław Rujna, Sekretarz Polskiej Izby Miodu.

Miody importowane stanowią uzupełnienie lokalnej produkcji i pozwalają tworzyć stabilne, powtarzalne mieszanki, których oczekują duże sieci handlowe oraz odbiorcy ceniący sobie jednolity, powtarzalny smak. Co ważne, każda partia importowanego miodu jest szczegółowo badana przez krajowe laboratoria nadzorowane przez Państwową Inspekcję Weterynaryjną. Tylko produkty spełniające unijne i krajowe normy jakościowe mogą być wprowadzone do obrotu. Dzięki połączeniu importowanego miodu z surowcem krajowym powstają produkty, które są konkurencyjne na rynkach zagranicznych, a jednocześnie atrakcyjne cenowo i bezpieczne dla konsumentów. Eksporterzy muszą także dostosować się do różnorodnych przepisów krajowych – np. dotyczących opakowań, recyklingu, a także coraz większych wymagań funkcjonujących w Polsce sieci handlowych co do stabilnej jakości i ciągłości dostaw. W tym kontekście importowany miód może służyć jako surowiec pozwalający na utrzymanie stabilnej produkcji, co umożliwia realizację dużych kontraktów eksportowych.

Wspólny rynek, wspólna odpowiedzialność

Polski rynek miodu rozwija się dynamicznie mimo wciąż zmieniających się regulacji prawnych. By utrzymać ten stan rzeczy kluczowe jest utrzymanie bliskiej współpracy między krajowymi pszczelarzami, przetwórcami, importerami i laboratoriami. Import miodu, przy zachowaniu wysokich standardów kontroli, nie jest zagrożeniem, lecz elementem uzupełniającym krajową produkcję, pozwalającym na rozwój eksportu. Mieszanki miodów z różnych regionów mogą oferować unikalne walory smakowe i zdrowotne, których nie da się osiągnąć w inny sposób. Dzięki rzetelnej pracy całego łańcucha produkcji – od pszczelarza po laboratorium – polscy konsumenci mogą mieć pewność, że sięgają po miód sprawdzony, bezpieczny i wyróżniający się walorami smakowymi. Współczesny rynek miodu to nie tylko pasieka i słoik – to złożony ekosystem produkcji, handlu, badań i regulacji. Polska odgrywa w nim ważną i coraz bardziej profesjonalną rolę – nie tylko jako producent, ale także jako aktywny uczestnik europejskiej gospodarki.

 ***

Stowarzyszenie Polska Izba Miodu (PIM)

Skupia wiodących przedstawicieli branży przetwórstwa miodu w Polsce. Podstawowe zadanie izby to reprezentacja interesów polskich przetwórców miodu. Szczegółowe cele działania PIM obejmują m.in. promowanie i zachęcanie do spożycia miodu i produktów pszczelich, integracja podmiotów zajmujących się produkcją miodu, wspieranie rozwoju rynku miodu i innych produktów pszczelich, wspieranie wszelkich inicjatyw służących zachowaniu standardów sanitarno-weterynaryjnych i jakościowych miodu. Izba jest też partnerem do rozmów handlowych na szczeblu krajowym i międzynarodowym, opiniuje regulacje prawne dotyczące rynku miodu i produktów pszczelich, angażuje się we współpracę branży miodowej z państw należących do Unii Europejskiej.

oprac, e-red, ppr.pl