W celu przełamania impasu w negocjacjach między krajami UE złożono nowy wniosek w sprawie planów UE dotyczących poluzowania przepisów dotyczących nowych technologii genomicznych. Ale czy to może wystarczyć, aby przechylić szalę? Natasha Foote przynosi najnowsze- informuje w dniu 11 lutego 2025 roku www.arc2020.eu
W komentarzy ARC pisze, że nowa propozycja, datowana na 6 lutego, jest najnowszym naciskiem polskiej prezydencji na posunięcie naprzód w sprawie propozycji UE dotyczącej poluzowania przepisów dotyczących nowych technik genetycznych (NGT), znanych również jako edycja genów lub nowe GMO. Ma to miejsce tuż przed kolejnym spotkaniem ekspertów z państw członkowskich, które odbędzie się 14 lutego.
W wyraźnej zmianie zdania w stosunku do poprzednich propozycji, najnowsza propozycja znosi ograniczenia dotyczące patentowania NGT – przekraczając to, co wcześniej było czerwoną linią dla Polski, która obecnie dzierży stery rotacyjnej prezydencji UE.
Ma to kluczowe znaczenie, biorąc pod uwagę, że patenty od dawna są kwestią decydującą o sukcesie lub porażce w Radzie.
Zwrot ten wiąże się z nowymi wezwaniami do przeprowadzenia przez Komisję badania na temat wpływu, jaki opatentowanie roślin NGT może mieć na innowacje w hodowli roślin, na dostęp hodowców do materiału genetycznego roślin i technik genetycznych oraz na dostępność materiału rozmnożeniowego roślin dla rolników, a także "ogólną konkurencyjność przemysłu hodowli roślin w UE". Wzywa również do utworzenia grupy ekspertów ds. skutków opatentowania elektrowni NGT.
Dokument został już zatwierdzony przez Parlament w lutym 2024 r. i utknął w impasie ze swoimi odpowiednikami w Radzie w kwestii patentów. Patenty okazały się szczególnie drażliwym punktem dla prawodawców po tym, jak Komisja zdecydowała się nie otwierać puszki Pandory z patentami w swoim pierwotnym wniosku.
Krótko mówiąc, duże firmy rolne chcą mieć możliwość opatentowania – i czerpania zysków – z tych nowych technologii, argumentując, że jest to konieczne, aby pobudzić innowacje. Drobni rolnicy i firmy nasienne ostrzegają jednak, że naraża ich to na nadużycia patentowe i postępowania o naruszenie, podczas gdy grupy takie jak TestBioTech twierdzą, że takie posunięcie "znacznie zaostrzy problemy z monopolizacją nasion" i ekstremalną koncentracją rynku zdominowaną przez duże firmy.
Wiadomość o zwrocie w Polsce skłoniła ponad 200 małych i średnich hodowców, rolników oraz sektor ekologiczny i niemodyfikowany genetycznie do połączenia w celu potępienia najnowszej propozycji, twierdząc, że nie rozwiązuje ona odpowiednio kwestii patentowej. Sygnatariusze dodają, że są "głęboko zaniepokojeni" próbami przyspieszenia porozumienia w świetle "potencjalnych zagrożeń związanych z nowymi GMO dla zdrowia ludzkiego i przyrody oraz wielu nierozwiązanych kwestii na stole".
Pomimo intensywnego lobbingu, Parlament Europejski poparł całkowity zakaz patentowania wszystkich roślin i materiału roślinnego NGT, utrzymując, że jest to konieczne, aby "uniknąć niepewności prawnej, zwiększonych kosztów i nowych zależności dla rolników i hodowców".
Kwestia ta okazała się jednak trudna do przezwyciężenia w Radzie, gdzie Polska, wraz z wystarczającą liczbą państw, aby zablokować postęp prac nad propozycją w Radzie, stanęła po stronie Parlamentu – aż do teraz.
Zmiana zdania jest godna uwagi, ponieważ przy 8% głosów zielone światło dla propozycji tego środkowoeuropejskiego kraju może wystarczyć, aby przechylić szalę poparcia dla ogólnego stanowiska.
Obecnie nie ma jednak gwarancji, że Polska poprze własną propozycję. Może się to wydawać dziwne, ale Polska, jako sprawująca obecnie rotacyjną prezydencję w UE, pełni rolę "uczciwego pośrednika" w dyskusjach politycznych. "Pytanie brzmi, czy Polska naprawdę się z tym zgadza, ponieważ jest to zmiana stanowiska o 180 stopni i ich głos jest potrzebny, ponieważ żaden z pozostałych krajów w mniejszości blokującej prawdopodobnie się nie ruszy" – powiedziało ARC jedno ze źródeł unijnych.
Polska od dawna sprzeciwia się zezwalaniu na patentowanie nowej technologii, a jej minister rolnictwa wielokrotnie podkreślał, że technologia powinna być szeroko dostępna dla rolników, a nie pozostawać w rękach wielkich korporacji.
Biorąc to pod uwagę, z pozycji obecnej sprawującej prezydencję, Polska ma również większe uprawnienia do ustalania agendy, jeśli chodzi o rozmowy polityczne, a jej znaczące wysiłki w tej sprawie sugerują, że NGT były kluczowym priorytetem dla Polski.
Nie jest jeszcze jasne, czy to wystarczy, aby przełamać impas, ale pierwsze sygnały z kilku krajów UE są wstępnie pozytywne, a niektórzy sugerują, że może to pomóc w zbliżeniu się do większości. Więcej dowiemy się w najbliższych dniach.
Ale nawet jeśli Polska formalnie poprze tę propozycję, marginesy są niewielkie i w obecnej sytuacji mogą one nie wystarczyć, aby uzyskać poparcie. Decydujący głos może należeć do małych krajów, takich jak Belgia, które wcześniej wstrzymały się od głosu z powodu wewnętrznych konfliktów regionalnych. Jednak po niedawnej zmianie rządu może pojawić się przestrzeń do zmiany ich stanowiska.
Jednak nawet jeśli uda się zapewnić sobie ogólne stanowisko w Radzie, to i tak czeka nas ciężka walka w ramach rozmów międzyinstytucjonalnych (zwanych w języku UE "rozmowami trójstronnymi"), biorąc pod uwagę, że posunięcie to jest całkowicie sprzeczne ze stanowiskiem Parlamentu Europejskiego.
ARC będzie śledzić wszystkie wydarzenia w Brukseli i informować Państwa w nadchodzących dniach, gdy pojawią się nowe informacje.
oprac, e-red, ppr.pl na podst źródło: www.arc2020.eu
.png)
Zaloguj przez Facebook
