Nowa WPR ustalona na 1 stycznia 2023 r

Zatwierdzenie wszystkich 28 planów strategicznych (po jednym dla każdego kraju UE i dwóch dla Belgii) przez Komisję Europejską oznacza początek nowej Wspólnej Polityki Rolnej, zaplanowanej na 1 stycznia 2023 r.

Fundusze UE w wysokości 264 mld euro wesprą europejskich rolników w przechodzeniu do zrównoważonego i odpornego sektora rolnego oraz pomogą zachować żywotność i różnorodność obszarów wiejskich. Współfinansowanie i uzupełniające finansowanie krajowe zwiększą całkowity budżet publiczny przeznaczony dla rolników i społeczności wiejskich do 307 mld euro na lata 2023–2027 . Inne programy wchodzące w zakres WPR, ale nieobjęte planami strategicznymi WPR, takie jak program POSEI dla regionów najbardziej oddalonych , unijny program szkolny , programy promocyjne , skorzystają z dodatkowego finansowania UE w wysokości 6 mld euro .

Bardziej sprawiedliwa WPR

Kluczowym celem wszystkich planów strategicznych jest utrzymanie opłacalnych dochodów gospodarstw rolnych i odporności sektora rolnego. Oto kilka przykładów udzielonego wsparcia:

• Płatności bezpośrednie w ramach WPR pozostają siatką bezpieczeństwa dla rolników. Prawie 20 miliardów euro podstawowego wsparcia dochodu będzie przyznawane co roku kwalifikującym się rolnikom. Jest to jednak uzależnione od stosowania przez rolników zaostrzonych podstawowych norm dobrej kultury rolnej i ochrony środowiska (GAEC). Oczekuje się, że GAEC obejmie blisko 90% użytków rolnych UE .

• Nowa WPR skieruje wyższy poziom wsparcia publicznego do tych, którzy go najbardziej potrzebują. Małe i średnie gospodarstwa w 25 krajach UE otrzymają wyższe wsparcie dochodów dzięki płatności redystrybucyjnej w wysokości 10,6% wszystkich płatności bezpośrednich. Będzie to kwota 4 miliardów euro rocznie. To 2,5 raza więcej niż płatności redystrybucyjne w ramach obecnej WPR (2014–2020) stosowane tylko przez dziesięć państw członkowskich.

• Aby pomóc rolnikom w radzeniu sobie z kryzysami, 15% gospodarstw w UE otrzyma wsparcie w opłaceniu składek ubezpieczeniowych, uczestnictwie w funduszach wspólnego inwestowania lub w innych narzędziach zarządzania ryzykiem .

• Poziom wsparcia dla roślin wysokobiałkowych/roślin strączkowych poprzez wsparcie dochodów związane z wielkością produkcji wzrośnie o 25% w porównaniu z 2022 r. Pomoże to zmniejszyć zależność unijnych rolników od importu i stosowania niektórych nawozów. Siedemnaście innych sektorów znajdujących się w trudnej sytuacji również otrzyma wsparcie związane z produkcją, które obejmie 21% gospodarstw w UE.

Bardziej ekologiczna WPR

Trzy z dziesięciu celów szczegółowych WPR dotyczą bezpośrednio środowiska i klimatu. Dzięki klauzuli „nie cofania się” państwa członkowskie są zobowiązane do wykazania wyższych ambicji w swoich planach WPR w porównaniu z obecną sytuacją. Rezultatem jest najbardziej ambitna WPR w historii pod względem środowiskowym i klimatycznym.

• W planach strategicznych WPR blisko 98 mld EUR, co odpowiada 32 % całkowitego finansowania WPR (ze środków UE i współfinansowania), zostanie przeznaczone na zapewnienie korzyści dla klimatu, wody, gleby, powietrza, różnorodności biologicznej i dobrostanu zwierząt oraz zachęcanie do praktyk wykraczających poza obowiązkowe uwarunkowania . Jeśli spojrzymy na rozbicie tej kwoty na instrumenty i fundusze, okaże się, że 24% płatności bezpośrednich jest przeznaczonych na ekoprogramy, a 48% wydatków na rozwój obszarów wiejskich ze wszystkich planów będzie w pełni wspierać cele środowiskowe i klimatyczne.

• Plany będą zachęcać osoby gospodarujące gruntami do magazynowania węgla w glebie i biomasie, ograniczania emisji gazów cieplarnianych (GHG) i pomocy w adaptacji na 35% użytków rolnych UE poprzez odpowiednie praktyki gospodarowania, takie jak ekstensywna gospodarka użytkami zielonymi, uprawa roślin strączkowych i rybołówstwa uprawy, nawożenie organiczne czy agroleśnictwo.

• W oparciu o nowe obowiązki rolników przewiduje się, że płodozmian będzie obejmował około 85% gruntów ornych wspieranych w ramach unijnej WPR. Pomoże to przerwać cykle szkodników i chorób, a tym samym zmniejszyć stosowanie pestycydów i ryzyko związane z nimi. Idąc dalej, ponad 26% gruntów rolnych w UE otrzyma wsparcie m.in. na przyjęcie zintegrowanej ochrony przed szkodnikami i stosowanie niechemicznych metod zwalczania szkodników lub rolnictwa precyzyjnego.

• Wsparcie w ramach WPR na produkcję ekologiczną w 2027 r. prawie się podwoi w porównaniu z obszarem sfinansowanym w 2018 r. Będzie to głównym czynnikiem przyczyniającym się do osiągnięcia krajowych ambicji państw członkowskich dotyczących zwiększenia obszaru produkcji ekologicznej, który waha się od 5 do 30 % w 2030 r.

• Planowane inwestycje w produkcję energii odnawialnej w gospodarstwach rolnych zwiększą moce wytwórcze energii w UE o 1,556 MW.

Bardziej socjalna WPR

Obszary wiejskie UE stoją przed kilkoma wyzwaniami określonymi w długoterminowej wizji obszarów wiejskich UE , w tym wyludnieniem, dostępem do podstawowych usług i ich poprawą, możliwościami zatrudnienia i potrzebą lepszej łączności. WPR będzie inwestować w tkankę społeczną i gospodarczą obszarów wiejskich UE.

• Szczególne wsparcie dla młodych rolników zajmuje ważne miejsce w każdym zatwierdzonym planie, a kraje UE przekroczyły minimalny wymóg przeznaczenia 3% ich płatności bezpośrednich na wymianę pokoleń. Łącznie 8,5 mld euro wydatków publicznych pomoże młodym rolnikom w zakładaniu, inwestowaniu i utrzymywaniu działalności w pierwszych latach działalności. Oczekuje się, że w latach 2023–2027 w sumie 377 000 nowych młodych rolników rozpocznie działalność jako pełnoprawni rolnicy.Niektóre państwa członkowskie planują dalsze wysiłki na rzecz zachęcania do dziedziczenia gospodarstw, zwiększenia równouprawnienia płci na obszarach wiejskich oraz wzmocnienia pozycji kobiet w rolnictwie.

• Rozwój lokalny wspiera również 7,7% Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) przeznaczone na strategie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (tzw. podejście LEADER ). Stanowi to 5 miliardów euro. Oczekuje się, że po wdrożeniu strategie te obejmą 65% europejskiej populacji wiejskiej.

• Po raz pierwszy płatności w ramach WPR będą powiązane z przestrzeganiem niektórych unijnych standardów socjalnych i norm pracy, a beneficjenci będą zachęcani do poprawy warunków pracy w gospodarstwach rolnych.

• Plany będą wspierać inwestycje zwiększające atrakcyjność życia i pracy na obszarach wiejskich, mając na celu utworzenie co najmniej 400 000 miejsc pracy . Zapewnione zostanie również wsparcie inwestycji w technologie i usługi cyfrowe w celu optymalizacji efektywnego gospodarowania zasobami.
Ponad 6 mln osób bezpośrednio skorzysta z porad, szkoleń i wymiany wiedzy finansowanych w ramach WPR lub weźmie udział w innowacyjnych projektach w ramach europejskiego partnerstwa innowacyjnego , koncentrując się na efektywności środowiskowej i klimatycznej lub aspektach społecznych i wiejskich.

***

W 2018 r . Komisja Europejska przedstawiła swoją propozycję reformy Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) , wprowadzając nowy sposób działania na rzecz unowocześnienia i uproszczenia unijnej polityki rolnej. Nowe przepisy dotyczące WPR zostały formalnie przyjęte 2 grudnia 2021 r.

Termin wyznaczony przez współprawodawców na przedstawienie przez państwa członkowskie planów strategicznych WPR upłynął 1 stycznia 2022 r. Po otrzymaniu planów Komisja przesłała do wszystkich państw członkowskich pisma z uwagami do dnia 25 maja 2022 r. Zostały one opublikowane na stronie internetowej Europa razem z reakcjami państw członkowskich, zgodnie z zasadą przejrzystości. Następnie wznowiono zorganizowany dialog między służbami Komisji a organami krajowymi w celu rozwiązania pozostałych kwestii i sfinalizowania zmienionych planów WPR. Szczegółowo zbadano ich poziom ambicji w odniesieniu do unijnych celów klimatycznych i środowiskowych oraz wkład w realizację celów określonych w strategiach Komisji „Od pola do stołu ” i „ Różnorodności biologicznej ”.

W świetle trwającego wzrostu cen towarów i energii w następstwie rosyjskiej agresji na Ukrainę Komisja zwróciła się do państw członkowskich o rozważenie przeglądu ich planów strategicznych WPR w celu wzmocnienia odporności sektora, zwiększenia produkcji energii odnawialnej i zmniejszenia zależności od syntetycznych nawozy o bardziej zrównoważonych metodach produkcji , zgodnie z komunikatami w sprawie bezpieczeństwa żywnościowego i nawozów . Aby zachować adekwatność do celu w świetle szybko zmieniających się wyzwań, plany strategiczne WPR będą ściśle monitorowane iw razie potrzeby zmieniane w okresie wdrażania.

źródło: Komisja Europejska