Zarząd Podlaskiej Izby Rolniczej po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia resortu rolnictwa dot. wprowadzenia normy GAEC 2, jest mocno zaniepokojony nowymi obowiązkami, jakie rolnicy będą musieli stosować w zakresie ochrony terenów podmokłych i torfowisk od 15 marca, czyli od rozpoczęcia najbliżej kampanii dopłat bezpośrednich.
Nowe przepisy zabraniają przekształcenia lub zaorywania trwałych użytków zielonych (TUZ) znajdujących się na obszarze GAEC 2. Wykonanie innych zabiegów agrotechnicznych, np. zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu, będzie można wykonywać, ale nie częściej niż raz na 4 lata.
Ponadto zabroniona będzie budowa nowych rowów oraz instalacji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu. Dodatkowo, co jest w naszej ocenie niedopuszczalne, na gruntach ornych proponuje się wprowadzenie zakazu orki.
Od spełnienia wspomnianych norm GAEC zależy czy rolnicy otrzymają płatności bezpośrednie i obszarowe.
Naukowcy z IUNG-PIB przeprowadzając inwentaryzację terenów i analizy gleb wyznaczyli działki ewidencyjne, które będą objęte ochroną w ramach normy GAEC 2. W
Polsce normą będą objęte obszary, na których znajdują się tereny podmokłe i gleby organiczne o zawartości materii organicznej co najmniej 60% suchej masy gleby w warstwie o miąższości
co najmniej 40 cm. Według szacunków, norma GAEC 2 może objąć aż 146 tys. hektarów w całej Polsce, z czego większość w województwie podlaskim.
Wobec powyższego by móc odnieść się do tych propozycji niezbędna jest szczegółowa informacja dotycząca działek i ich lokalizacji oraz powierzchni w naszym województwie, na której będą wprowadzone ograniczenia?
Według rozporządzenia wprowadzenie normy GAEC 2 ma na celu ochronę gleb bogatych w węgiel oraz terenów podmokłych. Działania takie jak osuszanie/odwadnianie lub orka skutkują zmianą na tlenowe warunków, w których znajduje się zgromadzona materia organiczna, która ulega mineralizacji i uwalnia się do atmosfery w postaci dwutlenku węgla.
Warto by jednak zauważyć, że sugestia zahamowania procesu mineralizacji oraz częściowej naturalizacji siedlisk poprzez podnoszenie poziomów wody gruntowej wyraźnie pogorszy skład gatunkowy runi wynikający między innymi z rosnącego udziału mniej wartościowych gatunków takich jak mozga trzcinowata, trzcina pospolita, turzyce a nawet trujących takich jak jaskier rozłogowy, knieć błotna i inne.
Taki kierunek zmian w składzie gatunkowym runi wyraźnie pogorszy wartość użytkową tych zbiorowisk roślinnych z dotychczasowych, będących w znacznej przewadze jako wysokowartościowe do mniej cennych. Ponadto wyższy poziom wody gruntowej w warunkach gleb torfowo-murszowych
znacznie ograniczy lub całkowicie zakłóci wiele zabiegów pratotechnicznych takich jak konieczne włókowanie, wiosenne wałowanie, nawożenie, okresowa renowacja a nawet zbiorów z użyciem dość ciężkich przystosowanych do tego maszyn rolniczych.
Podejmowanie tak drastycznych zmian w zakresie ograniczeń w dotychczasowych sposobach gospodarowania, a w szczególności wprowadzanie zakazu orania gruntów ornych przyniesie wiele niekorzystnych zmian gospodarczych dotykających kilkuset towarowych gospodarstw rolnych w całym regionie. Wiele gospodarstw zostanie pozbawionych gruntów ornych, możliwości uprawy paszy dla swoich zwierząt oraz miejsca na zastosowanie obornika, który jak wiadomo wymaga przyorania.
Dlatego stanowczo sprzeciwiamy się zakazowi orki gruntów, które są użytkowane rolniczo, w szczególności przez gospodarstwa prowadzące hodowlę zwierząt.
Tyle komunikat Podlaskie Izby Rolniczej (oryginał znajduje się TUTAJ) a my sobie przypmnijmy:
wypłaty płatności bezpośrednich dla rolników są uzależnione od spełnienia wymogów normy GAEC 2. Od 1 stycznia 2025 roku rolnicy ubiegający się o te płatności muszą przestrzegać określonych zasad, które mają na celu ochronę gleb bogatych w węgiel oraz terenów podmokłych1.
Jeśli rolnicy nie będą przestrzegać tych wymogów, mogą stracić prawo do otrzymania płatności. Norma GAEC 2 jest więc kluczowym elementem w systemie płatności ekologicznych w Polsce.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie normy GAEC 2 zostało ogłoszone 6 grudnia 2024 roku. Dokument ten określa szczegółowe warunki i tryb przyznawania oraz wypłaty płatności ekologicznych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.
Wprowadzenie normy GAEC 2 w Polsce:
Ochrona torfowisk i terenów podmokłych
Polska, jako członek Unii Europejskiej, zobowiązała się do przestrzegania norm związanych z ochroną środowiska i zrównoważonym rolnictwem. Jedną z takich norm jest GAEC 2, która została wprowadzona 15 marca 2025 roku. GAEC (Dobre Praktyki Rolnicze i Środowiskowe) to zestaw standardów, które mają na celu zachowanie gruntów w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska.
Co to jest norma GAEC 2?
Norma GAEC 2 skupia się na ochronie torfowisk i terenów podmokłych. Torfowiska są ekosystemami bogatymi w węgiel, które odgrywają kluczową rolę w pochłanianiu dwutlenku węgla z atmosfery. Ich ochrona jest niezwykle istotna w kontekście walki ze zmianami klimatycznymi.
Główne wymogi normy GAEC 2
Norma GAEC 2 wprowadza szereg ograniczeń i wymogów, które mają na celu ochronę torfowisk i terenów podmokłych:
Zakaz przekształcania lub zaorywania tych terenów.
Zakaz wydobycia torfu.
Zakaz budowy nowych rowów i instalacji drenujących, które mogłyby prowadzić do odwadniania tych obszarów.
Zakaz orania terenów objętych tą normą.
Korzyści z wprowadzenia normy GAEC 2
Wprowadzenie normy GAEC 2 przynosi wiele korzyści:
Ochrona bioróżnorodności: Torfowiska i tereny podmokłe są siedliskami dla wielu gatunków roślin i zwierząt.
Zachowanie zasobów wodnych: Te obszary działają jak naturalne rezerwuary wody, co jest istotne w kontekście suszy i zmieniających się warunków klimatycznych.
Redukcja emisji: Ochrona torfowisk pomaga w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych.
Wyzwania związane z wdrożeniem normy GAEC 2
Choć norma GAEC 2 przynosi wiele korzyści, jej wdrożenie wiąże się również z pewnymi wyzwaniami:
Koszty dostosowania: Rolnicy mogą ponieść koszty związane z dostosowaniem się do nowych wymogów.
Wymagana edukacja: Konieczne jest przeprowadzenie szkoleń i kampanii informacyjnych, aby rolnicy byli świadomi nowych przepisów i ich znaczenia.
Podsumowanie
Norma GAEC 2 stanowi ważny krok w kierunku zrównoważonego rolnictwa i ochrony środowiska w Polsce. Jej wprowadzenie przyczyni się do zachowania cennych ekosystemów, ochrony zasobów wodnych oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednakże, aby osiągnąć pełne korzyści z tej normy, konieczne będzie zaangażowanie zarówno rolników, jak i instytucji odpowiedzialnych za jej wdrożenie.
oprac, e-mk, ppr.pl
.png)
Zaloguj przez Facebook
