Nawozy: nowy komunikat KE to prawie nic?

W obliczu trwającego kryzysu na rynku nawozów Komisja Europejska opublikowała 11 listopada 2022 długo oczekiwany komunikat w tej sprawie. Ten artykuł uzupełnia marcowe komunikaty, RepowerEU i Bezpieczeństwo żywnościowe, które już poruszały kwestię nawozów. Dla Copa i Cogeca rozczarowanie jest takie samo jak poprzednio: ten nowy komunikat po prostu nie spełniła oczekiwań i nie daje konkretnych odpowiedzi na niedociągnięcia, z którymi borykają się europejscy rolnicy.

Od ponad dwóch lat ceny nawozów stosowanych w rolnictwie rosną do poziomów nigdy wcześniej w Europie. Napędzane post-covidowym ożywieniem gospodarczym, a potem dalej pchnięty przez prowadzoną przez Rosję wojnę na Ukrainie, w niektórych krajach ceny kluczowych nawozów się potroiły!

Zapasy europejskich rolników szybko się wyczerpują, a ceny i dostępność pozostaje problematyczna w krótkim okresie, szczególnie w bieżącym sezonie i na wiosnę 2023 r. Konsekwencje niedoboru nawozów będą wielorakie, a odbiją się na żniwach w 2023 r., wpłyną na plony, jakość i płodozmian, ceny konsumpcyjne oraz konkurencyjność gospodarstw europejskich. Żaden region na świecie nie doświadcza takiego wzrostu cen jak UE, dlatego nie możemy być  obojętni w obliczu wzrostu cen i ich wielkości!

W tym kontekście europejska społeczność rolnicza oczekiwała dwóch reakcji politycznych:

a) pragmatyczna odpowiedź krótkoterminowa, aby złagodzić wpływ trwających międzynarodowych rynkowych wstrząsów
oraz
b) średnio-/długoterminowy, aby rozwiązać problem naszej zależności od importu nawozów i surowców, co obecnie powoduje brak przejrzystości na rynku nawozów sztucznych i zrównoważonej redukcji syntetycznych.

Podobnie jak w poprzednich komunikatach, Komisja udziela odpowiednich odpowiedzi na okresy średnio/długoterminowe, ale po prostu nie odpowiada na wyzwania krótkoterminowe.

Christiane Lambert, prezes Copa, zareagowała: „Wzorzec powtarza się w przypadku tego nowego Komunikatu. Komisja Europejska, kierując się ideologią, odmawia rolnikom krótkiego terminu rozwiązań, narażając rentowność wielu gospodarstw. Jaki jest sens przedstawiania tzw. „nowy komunikat”, aby w końcu zaprezentować tak mało wniosków i rozwiązań? Trudno mi zrozumieć logikę takiej komunikacji i w końcu: wydaje mi się, że dla celów długoterminowych wizja Komisji jest jasna i znana od 2019 r. od uruchomienia programu „Od pola do stołu”. Pozostałe propozycje zostały już wyjaśnione w marcowych komunikatach”.

W szczegółach Copa i Cogeca z zadowoleniem przyjmują utworzenie monitoringu rynku nawozów i uruchomienie programu Europejska Rada ds. Innowacji w sprawie odpornego rolnictwa, lepszego dostępu do produktów ekologicznych, nawozów sztucznych, strumieni odpadów i wsparcia dla zielonego amoniaku.

Są to jednak rozwiązania długoterminowe środków, które nie złagodzą krótkoterminowego wpływu na dostępność i przystępność cenową nawozów dla rolników.

W perspektywie krótkoterminowej dążenie Komisji do przyjęcia przez Radę wniosku w sprawie zawieszenia ceł wwozowych na mocznik i amoniak oraz wezwania państw członkowskich do wdrożenia pomocy państwa i zapewnienia dostępu do gazu ziemnego producentom nawozów, nie rozwiązuje problemu obecnych zakłóceń na rynku nawozów w Europie.

Copa i Cogeca zasugerowały przedłużenie zawieszenie ceł importowych na wszystkie nawozy azotowe i fosforowe. Logistyka nawozów powinna zostać złagodzona i należy zapewnić elastyczność regulacyjną. Obejmuje to zawieszenie zastosowanych limitów 60 mg/kg kadmu dla nawozów fosforowych, aby umożliwić dostawę z krajów Afryki Północnej (Maroko) zamiast Rosji oraz odstępstwo od limitów określonych przez dyrektywę azotanową oraz uproszczenie przepisów administracyjnych związanych z przywozem. My także głęboko ubolewamy, że wykorzystanie materiałów RENURE nie zostało w uproszczonym wydaniu opublikowane.

Zdaniem Ramona Armengola, przewodniczącego COGECA, komunikat budzi również obawy dotyczące spójności całego działania, „Komisja przekazuje odpowiedzialność w swoim komunikacie do państw członkowskich poprzez pomoc państwa i plany strategiczne WPR. To może stworzyć znaczące zakłócenia w zależności od reakcji państw członkowskich. Nawozy są kluczowym wkładem w rolnictwie, brak jasnej odpowiedzi w tej kwestii jest głęboko niepokojący.

Mamy nadzieję, na szybką wymianę poglądów z komisarzem ds. rolnictwa Januszem Wojciechowskim, aby zrozumieć, w jaki sposób plan Komisji może konkretnie rozwiązać problemy, które z niego wynikną.

oprac. e-mk_ppr.pl; źródło: COPA COGECA