Biogas Poland 2025 950
biogaz, biometan, biopaliwa_ptak 2025

Lokalna półka i co dalej? Rządzący obietnicy nie zrealizowali!!!

26 sierpnia 2025
Lokalna półka i co dalej? Rządzący obietnicy nie zrealizowali!!!

W ostatniej kampanii parlamentarnej „lokalną półkę” obiecywały 4 różne partie. Rządzący obietnicy nie zrealizowali, opozycja – przedstawiła projekt budzący poważne wątpliwości. Czas na nową odsłonę prac, na które oczekują producenci żywności, rolnicy i konsumenci.

A wczoraj, w poniedziałek 25 sierpnia obchodziliśmy Dzień Polskiej Żywności. Z tej okazji Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego zorganizowało okrągły stół rolno-spożywczy, w czasie którego przeprowadzono debatę wokół najnowszej publikacji eksperckiej think tanku pt. „Lokalna półka – czas na realizację”. W dyskusji udział wzięło ok. 30 organizacji branżowych i społeczno-politycznych, w tym przedstawiciele: rolników, sprzedawców, instytucji państwowych, podmiotów naukowych, spółdzielców i polityków.


Żywa debata z przedstawicielami branży

Publikacja zaprezentowana została na okrągłym stole rolno-spożywczym zorganizowanym przez CA KJ w ramach Kongresu Podmiotowej Gospodarki. Wydarzenie odbyło się w Warszawie w centrum konferencyjnym Zielna w poniedziałek 25 sierpnia, w Dzień Polskiej Żywności.

Wśród podmiotów, które zgłosiły się udziału w tym obywatelskim wysłuchaniu publicznym wyliczyć można m.in. Polskie Stowarzyszenie Zrównoważonego Rolnictwa i Żywności, Polską Izbę Żywności Ekologicznej, Polską Izbę Handlu, Kooperatywę Dobrze, Stowarzyszenie Polskich Dystrybutorów Owoców i Warzyw „Unia Owocowa”, Stowarzyszenie Przedsiębiorców i Rolników „SWOJAK”, Związek Polskich Przetwórców Mleka, Polską Federacja Rolna, Polską Federację Producentów Żywności, Izbę Zbożowo-Paszową, Krajową Radę Izb Rolniczych, Krajowy Związek Banków Spółdzielczych i wiele innych.

Zgłoszone opinie i uwagi będą punktem wyjścia do dalszych prac nad obywatelskim projektem regulacji w zakresie „Lokalnej półki”, do którego punktem wyjścia jest opublikowany #KonkretKJ.

W dalszej części Kongresu Podmiotowej Gospodarki odbyły się dwa panele dyskusyjne: jeden dotyczył definicji polskiego produktu i skoncentrowany był wokół raportu „Patriotyzm gospodarczy 2025”, drugi zaś koncentrował się wokół zagadnień związanych z Europejskim Zielonym Ładem.    

Niespełniona obietnica
W toku kampanii wyborczej 2023 roku postulat „lokalnej półki” uznały „za swój” cztery różne ugrupowania polityczne. Prawo i Sprawiedliwość obiecywało nałożenie na markety obowiązku, by 2/3 sprzedawanych w nich owoców, warzyw, produktów mlecznych i mięsnych oraz pieczywa pochodziła od lokalnych dostawców.

Z kolei zobowiązanie „Co najmniej połowa strategicznych produktów żywnościowych w sklepach musi pochodzić z Polski. Wprowadzimy obowiązek oznaczania flagą kraju pochodzenia wszystkich świeżych produktów w sklepach” znalazło się w tzw. 100 konkretach, czyli programie Koalicji Obywatelskiej na pierwsze 100 dni po przejęciu władzy. Na stronie 100konkretow.pl przytaczaną we wprowadzeniu obietnicę głównej formacji rządzącej opisano jako „w trakcie realizacji”. Nie są znane żadne dodatkowe szczegóły rządowych działań w tej kwestii.

Projekt, który się nie uda
Posłowie PiS rzeczywiście przedstawili swój projekt. Został złożony w Sejmie 22 stycznia 2024 r. (druk nr 349), zaś 7 maja skierowano go do I czytania w komisjach: Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Nie podjęto dotąd dalszych prac legislacyjnych nad projektem.

Niestety, złożony projekt ustawy jest wprost sprzeczny z prawem Unii Europejskiej, w szczególności z art. 34 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Nie zrealizowałby zakładanych celów z uwagi na niemal pewną interwencję Komisji Europejskiej, z dalszą perspektywą działania formalnoprawnego przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Powyższą tezę potwierdza historia analogicznych rozwiązań legislacyjnych przyjętych w Rumunii w 2016 roku.

Potrzebna oddolna i pozapartyjna alternatywa
Wobec wyżej wskazanych okoliczności – braku powszechnie znanej inicjatywy legislacyjnej ze strony większości parlamentarnej oraz wskazanych niedoskonałości projektu przedstawionego przez główną partię opozycji – Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego proponuje alternatywną ścieżkę realizacji działań związanych z tematyką „lokalnej półki”. Na komplementarny pakiet inicjatyw powinny składać się:

  • działania o charakterze merytorycznym i branżowym, tj. rozpoczęcie dyskusji z udziałem przedstawicieli rynku, jego otoczenia administracyjnego, ekspertów sektora akademickiego i pozarządowego oraz polityków różnych ugrupowań, których owocem będzie wypracowanie kompleksowej koncepcji realizacji idei „lokalnej półki” z uwzględnieniem rozmaitych perspektyw branżowych oraz budowa szerokiej akceptacji dla planowanych rozwiązań legislacyjnych;

  • działania o charakterze legislacyjnym, konsultacyjnym oraz rzeczniczym w wymiarze krajowym, tj. (1.) opracowanie w gronie pozarządowym i pozaparlamentarnym (z udziałem ekspertów branżowych, akademickich i przedstawicieli sektora obywatelskiego) projektu nowej ustawy, (2.) przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych i branżowych projektu oraz (3.) budowa międzysektorowej i ponadpartyjnej koalicji na rzecz przedłożenia i uchwalenia tak wypracowanych przepisów w tej kadencji parlamentu;

  • działania o charakterze rzeczniczym i legislacyjnym na szczeblu europejskim, tj. podjęcie przez polski rząd oraz przedstawicieli krajowej branży rolno-spożywczej działań na rzecz promocji idei „lokalnej półki” oraz opracowania pewnych propozycji rozwiązań prawnych o charakterze unijnym;

  • działania towarzyszące o charakterze branżowym i prywatnoprawnym.

W wymiarze legislacyjnym proponujemy, by produkt lokalny rozumiany był jako produkt wytworzony na terytorium województwa oraz w powiatach i miastach sąsiadujących z tym województwem. Takie rozwiązanie jest zbieżne z przyjętym rozwiązaniem w rolniczym handlu detalicznym oraz służy regionalizacji działania związanego ze wsparciem handlu produktami lokalnymi.

Konieczne jest też doprecyzowanie obowiązku wprowadzenia „lokalnej półki” w sklepach powyżej 250 m2. Celowe wydaje się między innymi przyjęcie założenia o braku określania proporcji oferowanych produktów lokalnych względem pozostałych produktów. Pozwoli to na uniknięcie zarzutu o wprowadzenie ograniczenia ilościowego na produkty „nielokalne”, w efekcie więc oddali zagrożenia sprzeczności z prawem europejskim.

Partnerami wydarzenia były: Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego, Polskie Towarzystwo Gospodarcze oraz Soft-plast.
 Publikacja i wydarzenie możliwe były dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach rządowego programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030 PROO.


POWIĄZANE

System kaucyjny wejdzie w życie już 1 października i obejmie m.in. butelkowane i...

W kalendarzu pojawiła się uroczysta data – Dzień Polskiej Żywności. W teorii pow...

Dziś obchodzimy Dzień Polskiej Żywności – święto, które przypomina nam, jak wiel...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)Pracuj.pl
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę