W Europie produkuje się dwie z trzech butelek oliwy z oliwek spożywanej na całym świecie. Niestety, od początku 2019 roku sektor oliwy z oliwek cierpi z powodu jednego z najpoważniejszych kryzysów cenowych w historii. Setki tysięcy gospodarstw rolnych zajmujących się uprawą oliwek mogą być zmuszone do porzucenia działalności ze względu na utratę rentowności. Duże zapasy na początku sezonu sprawiają, że oliwa z oliwek jest łatwo dostępna, co wywiera dodatkową presję na ceny. Ponadto, nałożenie ceł na importowaną z Hiszpanii butelkowaną oliwę z oliwek przez Stany Zjednoczone pogorszyło sytuację, osłabiając globalny popyt na unijną oliwę z oliwek. Sumując do tego skutki kryzysu COVID-19, spowolnienie handlu i zamknięcie sektora HoReCa, europejscy producenci oliwy z oliwek i oliwek stołowych znaleźli się w wyjątkowo trudnej sytuacji. Dlatego też wzywają Komisję Europejską do pilnego przyjęcia środków zarządzania rynkiem, by wesprzeć sektor.
Spowolnienie eksportu spowodowane pandemią COVID-19, który zgodnie z oczekiwaniami ma spaść o 8% w stosunku do roku ubiegłego, doprowadziło do pojawienia się nadwyżek i załamania się cen w całej Europie. Mimo zachęcających wyników odnotowanych w dużych kanałach dystrybucji, zamknięcie kanału HoReCa spowodowało osłabienie sprzedaży, co dotknęło przede wszystkim produkty o wysokiej wartości. Co więcej, środki izolacji domowej poważnie wpłynęły na turystykę. To nagłe zatrzymanie turystyki bardzo niepokoi plantatorów oliwek. Turystyka skupiająca się na oliwie z oliwek, która w ostatnich latach zyskała na popularności, generuje dodatkowe i zróżnicowane dochody dla rolników, zapobiegając jednocześnie wyludnianiu się obszarów wiejskich. W związku z tym bezwzględnie konieczne jest przyjęcie środków mających na celu złagodzenie poważnych zakłóceń na rynku, z którymi boryka się ten sektor, oraz właściwe wykorzystanie pilnych środków, które Komisja Europejska przyjęła w celu wsparcia sektora rolnego. Działania te powinny być finansowane ze środków pochodzących spoza budżetu WPR.
Niektóre z kluczowych narzędzi zarządzania, do których wprowadzenia sektor wzywa Komisję Europejską, to:
- Uruchomienie nowych dopłat do prywatnego przechowywania dla trzech kategorii oliwy z oliwek (oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia („extra virgin”), oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia i oliwa z oliwek typu lampante).
- Wzmocnienie systemu prywatnego przechowywania w ramach wspólnej organizacji rynków, tak aby można było je uruchomić po cenach wyższych niż obecnie przewidziane.
- Stymulowanie i wsparcie poprzez promowanie różnych segmentów oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia (ChNP, ChOG, produkowana wyłącznie z jednej odmiany, ekologiczna, o wyjątkowych właściwościach odżywczych), by rolnicy i spółdzielnie mogli uzyskać wyższe marże w łańcuchu dostaw.
- Wdrożenie skutecznych mechanizmów kontroli jakości na poziomie UE oraz systemów identyfikowalności w czasie rzeczywistym, stosowanych na wszystkich etapach łańcucha dostaw.
Europejscy producenci oliwek i spółdzielnie rolnicze wzywają do podjęcia pilnych działań na szczeblu UE, ponieważ potencjalne szkody wyrządzone przez ten kryzys na wszystkich poziomach łańcucha żywnościowego mogą oznaczać koniec sektora, który ma zasadnicze znaczenie dla gospodarki krajów basenu Morza Śródziemnego.
Copa - Cogeca