Konsumenci przekonani, że żywność w Polsce jest bezpieczna dla zdrowia

Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin opublikowało wyniki konsumenckiego badania „Żywność w Polsce”. Badanie miało na celu sprawdzenie, na ile sprzedawane w Polsce warzywa i owoce postrzegane są jako bezpieczne.

Zdecydowana większość badanych uważa, że warzywa i owoce kupowane w Polsce są bezpieczne dla zdrowia (79%), podobny odsetek (78%) deklaruje zaufanie do tego typu produktów. O bezpieczeństwie warzyw i owoców najbardziej przekonani są mieszkańcy dużych miast (powyżej 500 tys. mieszkańców – 85%), osoby z wyższym wykształceniem (84%) oraz osoby należące do grupy wiekowej 45-54 lat (92,6%). Jedynie około 3% badanych zdecydowanie nie zgadza się z tym, że owoce i warzywa sprzedawane w Polsce są bezpieczne i można mieć do nich zaufanie.

„Żywność w Polsce jest ściśle kontrolowana. Zarówno na etapie produkcji rolniczej, jak i przetwórstwa, musi spełniać wyśrubowane normy polskie i unijne. Nie zapominajmy, że bezpieczeństwo żywności leży przede wszystkim w interesie producentów. Dlatego przy jej wytwarzaniu stosują się do zasad tzw. Dobrej Praktyki Rolniczej, dzięki czemu uzyskują wysokie i bezpieczne plony. Cieszy nas, że Polacy mają tego świadomość i postrzegają polską żywność jako bezpieczną” – powiedział Marcin Mucha, dyrektor Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin.”

W Polsce nad bezpieczeństwem żywności czuwa szereg instytucji, które badają dostępną na naszym rynku żywność w poszukiwaniu niebezpiecznych bakterii, wirusów, szkodliwych substancji. Wraz z innymi krajami Unii Europejskiej, Polska należy do systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF). W przypadku wykrycia produktów, które mogą potencjalnie zagrażać ludziom lub zwierzętom uruchamiane są procedury zabezpieczające zdrowie konsumentów. Przykładowo, jeżeli w danym produkcie przekroczone zostaną dopuszczalne poziomy pozostałości środków ochrony roślin, przeprowadzona zostaje ocena ryzyka i w razie potrzeby produkt jest wycofywany z rynku.

Czym są pozostałości środków ochrony roślin?

Pozostałości środków ochrony roślin to śladowe ilości produktów lub ich metabolity, występujące na powierzchni lub wewnątrz zebranych plonów. Jeżeli rolnik stosuje środki ochrony roślin zgodnie z instrukcją na etykiecie oraz z Dobrą Praktyką Rolniczą, pozostałości w zebranych plonach nie powinny przekraczać ustalonych norm handlowych, tzw. najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP). Ważne jest to, że ich przekroczenie niekoniecznie musi oznaczać ryzyko dla zdrowia. Wskazuje jednak, że dany środek ochrony roślin został zastosowany niewłaściwie. Jest to działanie nielegalne i oznacza, że produkty spożywcze nie mogą być wprowadzone do obrotu. W tym miejscu zastosowanie znajdzie system RASFF. Warto przy tym pamiętać, że dopuszczalny poziom pozostałości środków ochrony roślin w żywności został określony w taki sposób, aby produkty trafiające do konsumenta były w pełni bezpieczne.

„W 2015 roku w ramach monitoringu i urzędowej kontroli żywności przebadano w Polsce 2202 próbki żywności – w tym owoce, warzywa, zboża a także produkty dla niemowląt i małych dzieci dostępne na rynku. 49% próbek nie zawierało żadnych pozostałości środków ochrony roślin. Śladowe ilości, znacznie poniżej dopuszczalnych wartości stwierdzono w 48% próbek. Ilość próbek, w których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych norm, wyniosła 3%.

Z powyższych danych wynika, że dostępne na polskim rynku owoce i warzywa są całkowicie bezpieczne dla konsumentów.” – powiedziała dr Bożena Morzycka, kierownik Pracowni Badania Pozostałości Pestycydów w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Warszawie.

Kontrola żywności – z pola na talerza

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa bada m.in. obecność pozostałości środków ochrony roślin jeszcze na polu uprawnym: http://piorin.gov.pl/srodki-ochrony-roslin/pozostalosci-sor/

Państwowa Inspekcja Sanitarna kontroluje dostępne na rynku produkty spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i publikuje ostrzeżenia publiczne dot. żywności: http://gis.gov.pl/zywnosc/ostrzezenia-publiczne-dot-zywnosci

Główny Inspektorat Weterynarii kontroluje dostępne na rynku produkty spożywcze pochodzenia zwierzęcego: https://www.wetgiw.gov.pl/722---kategoria_glowny-inspektorat-weterynarii---zadania-i-kompetencje

Działania Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego obejmują m.in. monitorowanie biologicznych, chemicznych i fizycznych czynników ryzyka w żywności, a także wodzie i powietrzu: http://www.pzh.gov.pl/bezpieczenstwo-zywnosci/

Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) oraz Inspekcja Handlowa (IH) sprawują nadzór nad jakością handlową żywności. IJHARS kontroluje żywność na etapie produkcji, zajmuje się także nadzorem nad pozostałościami środków ochrony roślin w rolnictwie ekologicznym, a IH w obrocie, czyli w sklepach i hurtowniach.

Skąd się biorą warzywa i owoce?

Zanim warzywa i owoce pojawią się na naszych stołach, trzeba umożliwić im wzrost, najlepiej w środowisku wolnym od chwastów, szkodników i chorób powodowanych przez grzyby, bakterie czy wirusy. Brak odpowiedniej ochrony szybko spowodowałby osłabienie, uszkodzenie i zainfekowanie roślin oraz spadek ich walorów konsumpcyjnych i zdrowotnych (np. ze względu na niebezpieczne dla zdrowia mikotoksyny).

Środki ochrony roślin, zgodnie z zasadą „obrony koniecznej”, stosowane są jedynie wtedy, gdy jest to niezbędne, a więc gdy zabiegi niechemiczne nie przyniosły rezultatu. Jest to tak zwana integrowana ochrona roślin, której stosowanie jest obowiązkiem ustawowym. Dzięki niej rolnicy w pełni wykorzystują wiedzę o organizmach szkodliwych dla roślin (w szczególności o ich biologii i szkodliwości) w celu określenia optymalnych terminów dla podejmowania działań zwalczających te organizmy. Ponadto, opiera się ona na naturalnym występowaniu organizmów pożytecznych, które np. żywią się szkodnikami roślin. Tym samym integrowana ochrona roślin pozwala zmniejszyć stosowanie środków ochrony roślin do niezbędnego minimum i w ten sposób ograniczyć presję na środowisko naturalne oraz chronić bioróżnorodność środowiska rolniczegoⁱ.

Czym są środki ochrony roślin?

Łącząc najnowsze osiągnięcia nauki, techniki i technologii, środki ochrony roślin zabezpieczają uprawy i płody rolne przed licznymi szkodnikami, chwastami i chorobami, które mogą stanowić zagrożenie nie tylko dla ich jakości, lecz także dla bezpieczeństwa produktów żywnościowych, które z nich powstaną. Środki ochrony roślin są używane nie tylko w szeroko pojętym rolnictwie i leśnictwie, ale również w ogródkach przydomowych i działkowych. W Polsce kwestie dotyczące tych substancji reguluje ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. 2013 poz. 455).

Branża środków ochrony roślin jest jedną z najbardziej regulowanych w Unii Europejskiej. Wprowadzenie środka ochrony roślin na rynek to około 10 lat pracy, ponad 100 różnego rodzaju badań i kilkadziesiąt tysięcy stron dokumentacji. Nowy środek jest wprowadzany na rynek wyłącznie jeżeli jest bezpieczny dla rolnika, środowiska naturalnego, uprawy oraz konsumentów żywności wyprodukowanej z roślin chronionych danym produktem. Skomplikowana ocena ryzyka jest prowadzona na podstawie wielu niezależnych badań nad bezpieczeństwem preparatu. Warto dodać, że analiza kwestii bezpieczeństwa stanowi około 30% kosztów związanych z wprowadzaniem do sprzedaży nowej substancji aktywnej.

Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin

Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin (PSOR) skupia producentów i importerów środków ochrony roślin. Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin realizuje zadania i projekty informacyjno-edukacyjne adresowane do użytkowników środków ochrony roślin. Projekty PSOR, podejmowane w imieniu producentów środków ochrony roślin dotyczą bezpieczeństwa użytkownika środków ochrony roślin przed, w trakcie i po ich stosowaniu a także odpowiedzialnego postępowania z opakowaniami po tych środkach.

Więcej informacji o działalności PSOR można znaleźć na stronie www.psor.pl.

Biuro prasowe PSOR