Nasz czytelnik, Pan Grzegorz Jedamski, rolnik/emeryt, już w poprzedniej IX kadencji Sejmu RP nie ustawał w swoich wysiłkach, aby emerytury rolnicze były naliczane zgodznie z obowiązującym prawem. Tym razem Pan Grzegorz zwraca uwagę na nieprawidłowości i niezgodności wobec procedury sejmowej w związku ze złożoną przez niego petycją, wsprawie naliczania podstawy do obliczania właścicwej kwoty emerytury.
Poniżej przedstawiamy pełną treśc najnowszych uwag, jakie przesłał Pan Jedamski m. innymi do Rafała Bochenka, Przewodniczącego Komisji ds Petycji, w której podnoszona jest kwestia m.innymi błędów zawartych w jednej z opinii, która wprowadzając w błąd komisję PET może mieć bardzo negatywne skutki wobec przyszłych rozstrzygnięć.
Pan Poseł
Rafał Bochenek
Przewodniczący Komisji do Spraw Petycji
Uwagi autora Petycji BKSP-155-X-44/23 do opinii BEOS-WP-493/24 z dnia 20 maja 2024 r.
Przedstawiona opinia wprowadza w błąd Komisję PET sugerując że "Zastosowanie jako podstawy wymiaru najniższej emerytury i renty dla osób całkowicie niezdolnych do pracy wskaźnika minimum socjalnego wprowadziłoby zupełnie nowe rozwiązanie do systemu powszechnego ubezpieczenia społecznego, nieznajdujące uzasadnienia w parametrach, na których opiera się system ustalania wysokości tych świadczeń. Przyjęcie propozycji przedstawionej w petycji oznaczałoby odejście od dotychczasowych zasad systemu ubezpieczeń społecznych, mającego szczególną pozycję wśród innych metod zabezpieczenia społecznego. Ustalanie wysokości świadczeń jest bowiem pochodną wysokości wpłaconych składek lub długości stażu ubezpieczeniowego i wysokości osiąganego wynagrodzenia w określonym czasie. Taka zmiana spowodowałby również zróżnicowanie w sposobie ustalenia wysokości świadczeń dla jednolitej grupy świadczeniobiorców (emerytów lub rencistów otrzymujących świadczenie w minimalnej wysokości), ponieważ inni emeryci czy renciści niż ci, którzy otrzymują emeryturę lub rentę minimalną mieliby ustalane świadczenia w dotychczasowy sposób" - str. 6 opinii.
Powyższa stwierdzenia są sprzeczne z dotychczasowym stosowaniem ustawy w zakresie ustalania wysokości emerytury minimalnej, której wysokość jest oderwana (również obecnie) od wysokości emerytury przysługującej do wypłaty w wyniku ustalenia jej wysokości w oparciu o zgromadzony kapitał z tytułu składek. Wobec powyższego przedstawiona propozycja nie zmienia systemu emerytalno-rentowego FUS w zakresie dotyczącym ustalenia emerytury i renty z wyjątkiem zmiany określenia wysokości emerytury minimalnej, której wysokość powinna odpowiadać wymogom wynikającym z art. art. 2 i 30 Konstytucji.
Przedstawiona w pkt 2 petycji propozycja zmiany ustawy nie burzy obecnego systemu, a ma jedynie zapewnić emerytom i rencistom (uprawnionym do pełnego świadczenia) stałe dochody na poziomie nie niższym od kwoty obliczonego minimum socjalnego, do zapewnienia których w ramach świadczeń emerytalno-rentowych Państwo jest zobowiązane w świetle art.art. 2 i 30 Konstytucji. Z prawa do poszanowania godności życia wynika obowiązek do zapewnienia środków materialnych do życia na poziomie bez jego biologicznej i społecznej degradacji, do czego dochodzi jeżeli świadczeniobiorcy nie mają zapewnionych stałych dochodów na poziomie co najmniej minimum socjalnego.
Również w ramach solidarności społecznej jesteśmy zobowiązani do zapewnienia odpowiednich dochodów grupie emerytów, którym pomimo przepracowania odpowiedniego stażu nie udało się zgromadzić odpowiedniego kapitału, by zapewnić sobie emeryturę w kwocie zapewniającej życie na poziomie co najmniej minimum socjalnego.
Jak podkreśla się w doktrynie prawa, ubezpieczenie społeczne stanowi podstawową formę zaspokojenia potrzeb w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej starością, chorobą lub inwalidztwem.
Określając zakres prawa do zabezpieczenia społecznego, ustawa nie może naruszyć istoty danego prawa, która określa jego tożsamość. Ustawodawca nie dysponuje zatem pełną swobodą przy ustaleniu treści i wysokości świadczeń. Określając sposób ustalania wysokości świadczeń, ustawa musi gwarantować; osobom uprawnionym świadczenia odpowiadające co najmniej kwocie wynikającej z aktualnego poziomu minimum socjalnego, tj realizację prawa do godnego życia, do poszanowania którego władze są zobowiązane - art. 30 Konstytucji
Nie tylko autor PETYCJI uważa, że emerytura najniższa (minimalna) powinna nie być niższa niż minimum socjalne, również OGÓLNOPOLSKIE POROZUMIENIE ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH - " OPZZ stoi na stanowisku, że minimalna emerytura nie powinna być niższa niż minimum socjalne dla jednoosobowych gospodarstw emeryckich" - stanowisko OPZZ z dnia 8 stycznia 2024 r. zawarte w uwagach do budżetu na rok 2024 r. (str. 7 pisma - emerytura minimalna).
Niestety w dotychczasowej realizacji obecnej ustawy o FUS, Państwo nie zapewniało świadczeń w wysokości wynikającej z prawa do godnego życia, tj. prawa wynikającego z art. 30 Konstytucji - dotychczasowe wypłaty świadczeń minimalnych nie spełniały wymogów niniejszego prawa. Również obecna emerytura minimalna wypłacana w kwocie 1620 zł (netto) , znacząco odbiega od obecnego poziomu minimum socjalnego - biorąc pod uwagę inflację, która zawsze najbardziej dotyka najuboższych - skoro minimum socjalne dla jednoosobowego gospodarstwa emeryckiego w ubiegłym roku wynosiło 1710,94 zł.
Wobec powyższego zachodzi potrzeba ustawowego uregulowania ustalania wysokości emerytury minimalnej, która w wyniku realizacji przedstawionej w pkt 2 petycji nie powinna być niższa od kwoty minimum socjalnego.
Nieprawdziwe - w świetle wnioskowanych zmian - jest stwierdzenie w opinii że " Należy również wziąć pod uwagę, że taka zmiana mogłaby oznaczać obniżenie kwoty przyszłej emerytury lub renty w stosunku do kwot wyliczonych według obecnych zasad" - w proponowanej zmianie ustawy kwota minimum socjalnego jest punktem odniesienia (proszę przeczytać dokładnie treść wnioskowanej zmiany - "..., której wysokość nie może być mniejsza od kwoty minimum socjalnego,.."). Zmiana wysokości emerytury minimalnej będzie nadal dokonywać się w drodze dialogu społecznego, lecz - po ustawowych zmianach - z uwzględnieniem dolnego, granicznego poziomu, poniżej którego emerytura minimalna nie może schodzić.
Skutkiem proponowanych ustawowych zmian (pkt 2 petycji) będzie większa o kilkadziesiąt procent liczba świadczeniobiorców otrzymujących najniższą, ustawową emeryturę, niemniej nikt w realizacji zmienionego prawa nie zostanie pokrzywdzony a jedynie cała grupa niniejszych świadczeniobiorców otrzyma wyższe świadczenia tj. w wysokości wynikającej z prawa do godnego życia - art. 30 Konstytucji.
ZUS (budżet Państwa) poniesie dodatkowe koszty na realizację przedmiotowych zmian, niemniej biorąc pod uwagę wielkość całkowitych wydatków ZUS i dotacji z budżetu Państwa, przedmiotowe koszty nie będą znacząco wyższe.
Przedstawiający opinie BEOS-WP-493/24 w zakresie dotyczącym proponowanej zmiany pkt 7 art. 6 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie zauważają, że proponowana zmiana przywraca jedynie prawa nabyte rolników/emerytów ustalone niniejszą ustawa uchwaloną 20 grudnia 1990 r., które nie konstytucyjnymi ustawami (z naruszeniem art. 2 Konstytucji) z dnia 2 grudnia 2016 r. i z dnia 13 stycznia 2023 r. zostały uszczuplone poprzez obniżenie wysokości emerytury podstawowej, ostatecznie do wysokości 90% emerytury minimalnej systemu emerytalno-rentowego FUS -- do ustawowej zmiany pkt 7 art. 6 w 2016 r. (obniżenia wysokości emerytury podstawowej w stosunku do emerytury minimalnej w ustawie o FUS) doszło pomimo że od 2005 r. emerytury wypłacane rolnikom systematycznie się obniżały w stosunku do emerytur wypłacanych z ZUS. W konsekwencji obniżenia emerytury podstawowej, większość emerytur wypłacanych z KRUS w latach 2017-23 była w kwotach poniżej progu minimum socjalnego - na obniżeniu wypłacanych rolnikom świadczeń emerytalno-rentowych budżet Państwa w latach 2017-23 zaoszczędził 15.663 mln zł (wyliczenie przedstawione przez KRUS na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Senatu).
M.in. w związku z powyższym Klub Parlamentarny Nowa Lewica w ubiegłym roku złożył Projekt zmian ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników poprzez przywrócenie prawa określonego w pkt 7 art. 6 niniejszej ustawy obowiązującego do 01 marca 2017 r. - niestety niniejszy projekt został przez Panią Marszałek zamrożony.
W związku z oczywistym naruszeniem; praw nabytych przez rolników/emerytów oraz zasady sprawiedliwości społecznej, w świetle art. 2 Konstytucji, ustawodawca jest zobowiązany do przywrócenia wysokości emerytury podstawowej w zakresie obowiązującym do 01 marca 2017 r. - m.in powody wskazane w e -mailu wysłanym 1 grudnia 2013 r. do wszystkich Posłów uzasadniają wnioski petycji (w petycji link do artykułu zawierającego pismo z 1 grudnia 2023 r.).
W związku z powyższym jeszcze raz proszę szanowną Komisję o uwzględnienie wniosków petycji poprzez sporządzenie stosownego projektu ustawy i przedstawienie go Wysokiej Izbie.
Jako autor petycji proszę o poinformowanie z stosownym wyprzedzeniem o terminie rozpatrzenia niniejszej petycji i wyrażenie zgody na udział w posiedzeniu Komisji.
Grzegorz Jedamski
oprac, e-mk ppr.pl