Jak budować świadomość pracowników na temat bezpiecznej pracy?

Najlepsze praktyki

Jak informuje Główny Urząd Statystyczny w okresie od stycznia do września 2023 zgłoszono o 7,5% więcej osób poszkodowanych niż w analogicznym okresie w 2022 roku. Zwiększył się także wskaźnik wypadkowości z 2,99 do 3,22, czyli liczba poszkodowanych przypadająca na 1000 pracujących. Jak wskazują dane – w kwestii bezpiecznej pracy pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Kluczowym aspektem jest skupienie się na budowaniu świadomości pracowników i zmianie ich przekonań. O tym, jakie działania warto podjąć opowiada Anna Połchowska, Kierownik ds. BHP i Ochrony Środowiska w Cedo.

– Statystyki nie pozostawiają złudzeń – według badań GUS przyczyną aż 41% wypadków było nieprawidłowe zachowanie się pracownika, które często jest wynikiem nieostrożności, pośpiechu czy pójścia na skróty. Jako organizacja możemy zwiększyć bezpieczeństwo na linii człowiek – maszyna, ale o wiele trudniej jest wpłynąć na sposób działania. Jednak nie jest to niemożliwe. Oczywiście szkolenia są istotne, ale nie wystarczają same w sobie – tutaj ważną rolę odgrywają programy behawioralne, których zadaniem jest wzbudzenie samoświadomości pracowników i przeniesienie kultury bezpieczeństwa z poziomu obowiązku na naturalną troskę o siebie i innych. Dzięki zmianie myślenia i nakierowaniu na czujność, ta troska staje się realna – mówi Kierownik ds. BHP i Ochrony Środowiska w Cedo.

Jak osiągnąć zmianę myślenia?

Mniej zachowań ryzykownych, a więcej ostrożnych – tak można najprościej określić kierunek, w jakim powinna zmierzać organizacja na wszystkich szczeblach – od managementu po pracowników produkcji.

– W 2022 roku rozpoczęliśmy w Cedo edukacyjną kampanię nastawioną na rozwijanie właściwych nawyków i zwiększenie świadomości zagrożeń w codziennej pracy na hali produkcyjnej. Największym wyzwaniem była zmiana mentalności, aby zespół zobaczył, jak duży ma wpływ na swoje własne bezpieczeństwo. Pod lupę wzięliśmy różnorodne tematy – od stosowania środków ochrony zbiorowej, po zasady przenoszenia ciężarów. Comiesięczne kampanie edukacyjne były wieloetapowe – zapoznawaliśmy się z materiałami wizualnymi (plakaty, krótkie filmy), organizowaliśmy spotkania na różnych szczeblach, a także stosowaliśmy karty pracy, na których pracownicy wskazywali sytuacje potencjalnie niebezpieczne, aby następnie pracować nad eliminacją tych zagrożeń w grupach. To zaangażowanie w proces identyfikacji nieprawidłowości wpłynęło znacząco na podniesienie świadomości i przełożyło się na to, że zminimalizowaliśmy opór przed bezpośrednim zwracaniem uwagi koleżankom i kolegom w trosce o ich bezpieczeństwo – mówi Anna Połchowska i dodaje: ważnym elementem naszych działań było rozbudowanie systemu zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych „near miss”. Pracownicy aktywnie uczestniczyli w tym procesie – zarejestrowaliśmy średnio 900 zgłoszeń miesięcznie dotyczących zarówno warunków pracy, jak i niewłaściwego zachowania. Możemy z tego wywnioskować, że pracownicy nie tylko widzą zagrożenia, ale przede wszystkim reagują, aby je zniwelować.

 Metody dopasowane do zaistniałych problemów

To, czy dane rozwiązanie przyniesie oczekiwany rezultat zależy od wielu czynników. Jednak projektując przyszłe procesy nakierowane na zmianę świadomości w zakresie bezpieczeństwa, należy oprzeć je na analizie najczęściej występujących urazów czy wypadków. W ten sposób skoncentrujemy się na tym, co kluczowe – wyeliminowaniu przyczyn tych sytuacji. 

– Analizując statystyki zdarzeń wypadkowych, widzimy, że większość z nich wynikała z błędów ludzkich. Najczęściej dochodziło do urazu rąk, co wpisuje się w ogólnopolskie wyniki badań Głównego Urzędu Statystycznego. Dlatego priorytetem było stworzenie rozwiązań szczególnie chroniących tę urazogenną część ciała. Opracowaliśmy 8 złotych zasad bezpieczeństwa, które stanowią podstawowy zbiór sposobów postępowania. Wybraliśmy te najbardziej fundamentalne dla nas i dopasowane do warunków naszej pracy – np. nie wkładamy rąk w pobliże ruchomych elementów maszyn i urządzeń. Zasady zostały zakumunikowane na wszystkich szczeblach organizacji, co sprawia, że są zrozumiałe i łatwe do przyswojenia. Rozwijamy także inicjatywę Safety Stop, wysyłając tygodniowe informacje na temat bezpieczeństwa, by utrzymać świadomość pracowników na bieżąco. Dzięki kampaniom i szkoleniom nasza perspektywa widzenia niebezpieczeństwa stale się poszerza, co odzwierciedlają także wyniki cyklicznie przeprowadzanych ankiet bezpieczeństwa, które potwierdzają realny wzrost zaangażowania. Jesteśmy bardziej czujni zarówno w pracy, jak i w życiu codziennym – podsumowuje ekspert Cedo.

 Dotarcie do świadomości pracownika i zmiana zachowania z potencjalnie niebezpiecznego na ostrożne wymaga nie tylko zaangażowania, ale i czasu. Korzystając jednak z właściwych narzędzi, możemy zainicjować trwałą zmianę, która będzie procentowała w organizacji.

oprac. e-red. ppr.pl