Innowacje polskich naukowców dla zrównoważonego rolnictwa

Rolnictwo odpowiada za 70% zużycia globalnych zasobów wody i 26% emisji gazów cieplarnianych: żaden inny sektor gospodarki nie ma większego wpływu na ochronę klimatu. Żaden inny nie ma też tak kluczowego znaczeniu dla wszystkich ludzi niezależnie od diety czy miejsca zamieszkania. Stąd tak istotne jest wdrażanie działań pozwalających zmniejszyć negatywny wpływ rolnictwa na nasze środowisko. Na pomoc krajowym rolnikom przychodzą naukowcy z największych polskich uczelni, tworząc nowoczesne rozwiązania umożliwiające lepsze i bardziej zrównoważone gospodarowanie zasobami.

Ekologiczne rolnictwo „trzy w jednym”: tak można określić system AHE (Agro-Hydro-Energy), nad którym pracują naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Ta jednopoziomowa, lekka konstrukcja , którą można umieścić na dowolnym rodzaju gruntu rolnego, pozwala na samowystarczalną, w pełni ekologiczną i zgodną z założeniami Agro 4.0 uprawę na każdej klasie ziemi rolnej. Zamontowane na górze instalacji turbiny wiatrowe oraz panele fotowoltaiczne wytwarzają energię elektryczną, która będzie źródłem zasilania dla pojazdów rolniczych oraz systemów wspierających uprawy. Z kolei sieć połączonych zbiorników wodnych jest w stanie zgromadzić zapasy wody deszczowej, a wbudowana w konstrukcję stacja meteorologiczna pomoże zaplanować właściwe nawadnianie upraw i wymagane zabiegi agrotechniczne. – Instalacja AHE służy innowacyjnemu rolnictwu. Zmieści się pod nią każda maszyna rolnicza oraz inteligentne systemy gospodarowania wodą, ochrony i zasilania roślin. Pozwala na pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł bez śladu węglowego – opisuje Urszula Mikiewicz, prezes Dolnośląskiej Zielonej Doliny, spółki celowej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, odpowiedzialna za projekt. – System AHE z powodzeniem spełni swoje zadanie w każdym miejscu, w większości upraw rolnych. Jest łatwy w montażu, a w przypadku demontażu i przenosin nie powoduje degradacji gruntów rolnych. Wykorzystanie elementów smart-farmingu sprawia, że bardzo usprawnia on prace producentom rolnym – dodaje Urszula Mikiewicz. W promocję projektu obok, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, zaangażowany jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Wodooszczędne warzywa

Niedobory wody w naszym kraju, wywołane m.in. suszami, utrudniają opłacalność produkcji rolnej, znacząco podnosząc jej koszty, co w rezultacie odczuwają sami konsumenci płacąc więcej za żywność. Dlatego tak ważne jest dbanie o każdy litr wody wykorzystywany w rolnictwie. By sprostać temu wyzwaniu naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz z Politechniki Wrocławskiej opracowują metodę, która pozwoli na drastyczne ograniczenia zużycia i odzysk wody w tunelach, w których uprawiane są rośliny, takie jak na przykład papryka. – Powstanie tunel w skali półtechnicznej, który zostanie wyposażony w instalację do odzysku wody respirującej z roślin, jej zawracania do obiegu i ponownego wykorzystywania. Konstrukcja tunelu zapewni utrzymywanie najbardziej optymalnych warunków temperatury i wilgotności wewnątrz tunelu. W ten sposób uruchomimy uprawy bezglebowe pozwalające na ograniczenie zużycia wody poprzez eliminację jej strat w gruncie – mówi Urszula Mikiewicz, odpowiedzialna za koordynację inicjatywy. Projekt powstał wspólnie z Dolnośląskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego oraz Zrzeszeniem Producentów Papryki Rzeczpospolitej Polskiej. Twórcy mają nadzieję, że to dopiero początek: – Wypracowane rozwiązanie można dowolnie przenosić na inne obszary, wszędzie tam, gdzie uprawiane są rośliny takie jak papryka, pomidory, groszek czy inne, ciepłolubne warzywa – podkreśla Mikiewicz.

Chronimy pszczoły…

Odpowiadając na problem niszczenia pszczelich pasiek, naukowcy związani z Politechniką Gdańską opracowali program do „podsłuchu” pszczół: Smartulę. To system do analizy danych sensorycznych z użyciem metod sztucznej inteligencji - sieć 11 urządzeń zbiera dane krytyczne dla nadzoru roju pszczelego,przede wszystkim dźwięk, ale też ruch oraz temperaturę. Pierwszy system powstał rok temu. „Od tego czasu produkt został już wdrożony w trzech pasiekach, a w tym roku przygotowywane zostały zestawy dla kolejnych czterech pasiek. Zainteresowanie jest duże i aktualnie poszukujemy inwestora, który razem z nami dostarczy nową, bardziej przystępną cenowo wersję urządzeń pozwalającą na dotarcie do jeszcze większej liczby pszczelarzy. Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę ze znaczenia jakie pszczoły mają dla ludzi, oraz dla całego ekosystemu. Niestety bezsensowne akty wandalizmu, podtrucia czy kradzieży uli, nadal się zdarzają. Mamy nadzieję, że zaoferowane przez nas rozwiązanie zapewni spokój zarówno pszczołom, jak i samym pszczelarzom. – opowiada Tymoteusz Cejrowski, jeden z twórców systemu Smartula. Od początku powstania Smartulę wspierała spółka celowa Politechniki Gdańskiej, Excento.

…oraz rośliny

Kluczowym elementem zrównoważonego rolnictwa przyszłości będą technologie biostymulacji roślin. Pozwalają one w sposób ekologiczny, a zarazem opłacalny ekonomicznie, wspierać rozwój roślin w różnych fazach ich wzrostu, przez co rolnik jest w stanie osiągać większe plony, przy niższym nakładzie kosztów. Hugo Green Solutions, spółka typu „spin-off", która powstała przy wsparciu spółki celowej Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, opracowała innowacyjną eko-technologię HUGO opartą na dwóch rozwiązaniach: HUGO Growth Stimulator i HUGO - Robot Rolniczy. „HUGO - Growth Stimulator" to biostymulator, który wykorzystuje laser do naświetlania roślin, przez co pobudza je do wzrostu, ograniczając lub zupełnie eliminując konieczność korzystania ze środków chemicznych. W precyzyjnym naświetlaniu roślin laserem pomaga właśnie „HUGO Robot Rolniczy" – maszyna, która swobodnie przemieszczając się po polu, może dawkować światło każdej potrzebującej tego roślinie. Wprowadzanie technologii Hugo z zakresu zrównoważonego rozwoju jest kluczowe dla zmniejszenia negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko. Nasze rozwiązanie jest w pełni przyjazne środowisku i może być stosowane zarówno w uprawach polowych jak i szklarniowych. - opowiada dr inż. Jerzy Próchnicki, członek zarządu Polskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Zrównoważonego - ASAP, jak również ekspert wspierający rozwój technologii w spółce Hugo Green Solutions Sp. z o.o.

Wszystkie spółki uczelniane odpowiedzialne za wdrożenie opisanych innowacji należą do Porozumienia Spółek Celowych, jedynej w Polsce organizacji zrzeszającej spółki powołane do komercjalizacji nauki. Od początku swojej działalności spółki zrealizowały blisko 2 tys. projektów dla firm oraz instytucji publicznych. Spółki wymieniają się doświadczeniami w zakresie komercjalizacji wyników, razem identyfikują i podejmują tematy rozwojowe dla przedsiębiorstw oraz jednostek administracyjnych, a także wypracowują systemowe rozwiązania dla administracji z obszaru nauka-biznes.

Biuro prasowe Porozumienia Spółek Celowych