Gwałtowny spadek ludności w wieku produkcyjnym w UE.

Unia Europejska chce pielęgnować młode talenty, zwłaszcza że cały kontynent przechodzi ważne przemiany demograficzne. Jest to jeszcze bardziej potrzebne w regionach, które cierpią z powodu kurczącej się siły roboczej i niskiego odsetka osób z wyższym wykształceniem, oraz w regionach dotkniętych odpływem młodych ludzi.

Jeżeli zmiany te nie zostaną podjęte, spowoduje to powstanie nowych i rosnących dysproporcji terytorialnych w miarę starzenia się regionów i pozostawania w tyle pod względem liczby i umiejętności siły roboczej . Może zmienić krajobraz demograficzny Europy, utrudniając odporność i konkurencyjność UE.

Dopilnowanie, by regiony stojące w pułapce rozwoju talentów stały się bardziej odporne i atrakcyjne, ma kluczowe znaczenie dla zobowiązania UE, by nikogo i żadnego miejsca nie pozostawiać w tyle.

Właśnie dlatego Komisja uruchamia „ mechanizm wspierania talentów” . Mechanizm ten będzie wspierał regiony UE dotknięte przyspieszonym spadkiem liczby ludności w wieku produkcyjnym w szkoleniu, zatrzymywaniu i przyciąganiu ludzi, umiejętności i kompetencji potrzebnych do przeciwdziałania skutkom przemian demograficznych.

Mechanizm został przedstawiony we wczorajszym komunikacie w sprawie wykorzystywania talentów w regionach Europy i jest pierwszą kluczową inicjatywą w 2023 r., która przyczyni się do Europejskiego Roku Umiejętności zgodnie z propozycją Komisji, której celem jest nadanie nowego impulsu do przekwalifikowywania i podnoszenia kwalifikacji.

W komunikacie zaproponowano dostosowane do potrzeb, ukierunkowane terytorialnie i wielowymiarowe rozwiązania, w tym wykorzystanie istniejących funduszy i inicjatyw UE w celu wsparcia regionów najbardziej dotkniętych trwającymi przemianami demograficznymi i ich skutkami ubocznymi oraz zapobiegania pojawianiu się nowych i pogłębiających się dysproporcji terytorialnych w Unia Europejska.

Komisja opublikowała wczoraj również swoje sprawozdanie dotyczące wpływu zmian demograficznych za 2023 r. , które stanowi aktualizację sprawozdania demograficznego za 2020 r . Ponownie analizuje trendy demograficzne i skutki zidentyfikowane w świetle ostatnich wydarzeń, takich jak Brexit, Covid czy rosyjska agresja wojskowa na Ukrainę.

W sprawozdaniu podkreślono, że w celu zapewnienia przyszłego dobrobytu i dobrobytu w UE kluczowe znaczenie ma sprostanie wyzwaniom wynikającym ze zmian demograficznych. Wyzwania te obejmują starzejącą się i zmniejszającą się liczbę ludności oraz kurczącą się liczbę ludności w wieku produkcyjnym, ale także rosnące dysproporcje terytorialne, w tym pogłębiający się podział na miasta i obszary wiejskie. Raport analizuje, w jaki sposób i czy ustalone wzorce demograficzne ulegają przyspieszeniu lub zakłóceniu, a także kiedy mają one miejsce, czy zakłócenia są przejściowe, czy też mają trwały wpływ na zmiany demograficzne.

„Pułapka rozwoju talentów” w niektórych regionach UE

Państwa członkowskie UE stoją w obliczu gwałtownego spadku liczby ludności w wieku produkcyjnym. Populacja ta zmniejszyła się o 3,5 miliona osób w latach 2015-2020 i oczekuje się, że do 2050 roku zmniejszy się o kolejne 35 milionów .

82 regiony w 16 państwach członkowskich (zamieszkujące prawie 30 % ludności UE) są poważnie dotknięte tym spadkiem liczby ludności w wieku produkcyjnym, niskim odsetkiem absolwentów uniwersytetów i szkół wyższych lub ujemną mobilnością ludności w wieku 15-15 lat 39. Regiony te stoją przed szczególnymi wyzwaniami strukturalnymi, takimi jak nieefektywność rynku pracy, systemów edukacji, szkoleń i uczenia się dorosłych, słabe wyniki w obszarach innowacji, zarządzania publicznego lub rozwoju przedsiębiorstw oraz niski dostęp do usług. Stawiając czoła tym wyzwaniom, regiony mogłyby przyciągnąć więcej wykwalifikowanych pracowników. Kilka z tych regionów już znajduje się w „pułapce rozwoju talentów”, podczas gdy innym grozi to ryzyko w najbliższej przyszłości. Jeżeli sytuacja ta nie zostanie rozwiązana, zagrozi długoterminowemu dobrobytowi UE.

Nowy mechanizm UE: „Mechanizm wspierania talentów”

Komisja opracuje mechanizm wspierania talentów w oparciu o 8 filarów:

Nowy projekt pilotażowy zostanie uruchomiony w 2023 r ., aby pomóc regionom stojącym w obliczu „pułapki rozwoju talentów” opracować, skonsolidować, opracować i wdrożyć dostosowane i kompleksowe strategie, a także zidentyfikować odpowiednie projekty, aby wyszkolić, przyciągnąć i zatrzymać wykwalifikowanych pracowników. Wsparcie zostanie udzielone regionom pilotażowym wyłonionym w drodze otwartego naboru.

Nowa inicjatywa „Inteligentna adaptacja regionów do przemian demograficznych” rozpocznie się w 2023 r., aby pomóc regionom o wyższym wskaźniku wyjazdów młodych ludzi w dostosowaniu się do przemian demograficznych i inwestowaniu w rozwój talentów za pomocą dostosowanych do danego miejsca polityk. Regiony korzystające zostaną wybrane na podstawie otwartego zaproszenia.
Instrument Wsparcia Technicznego (TSI) wesprze państwa członkowskie, na żądanie w ramach zaproszenia TSI 2023, w reformach na szczeblu krajowym i regionalnym, niezbędnych do rozwiązania problemu kurczącej się liczby ludności w wieku produkcyjnym, braku umiejętności i reagowania na potrzeby rynku lokalnego .

Programy polityki spójności i międzyregionalne inwestycje innowacyjne będą stymulować innowacje i możliwości tworzenia miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji, a tym samym przyczynią się do poprawy możliwości zatrzymywania i przyciągania talentów w tych regionach.

W ramach „ Europejskiej inicjatywy miejskiej ” zostanie ogłoszone nowe zaproszenie do innowacyjnych działań w celu przetestowania rozwiązań lokalnych, kierowanych przez kurczące się miasta, które odpowiadają na wyzwania związane z rozwojem, utrzymaniem i przyciąganiem wykwalifikowanych pracowników.

Inicjatywy UE wspierające rozwój talentów będą oznakowane na specjalnej stronie internetowej . Zapewni to zainteresowanym regionom łatwiejszy dostęp do informacji na temat polityki UE w obszarach takich jak badania i innowacje, szkolenia, edukacja i mobilność młodzieży.

Nastąpi wymiana doświadczeń i rozpowszechnianie dobrych praktyk : regiony będą miały możliwość tworzenia tematycznych i regionalnych grup roboczych w celu zajęcia się konkretnymi wyzwaniami zawodowymi lub terytorialnymi.
Wiedza analityczna wymagana do wspierania i ułatwiania polityki opartej na dowodach w zakresie rozwoju regionalnego i migracji będzie dalej rozwijana.

Uwalnianie talentów dzięki istniejącym funduszom i inicjatywom UE

W komunikacie podkreślono również, w jaki sposób istniejące instrumenty i polityki UE mogą wspierać rewitalizację gospodarczą i rozwój odpowiednich umiejętności w celu przyciągnięcia działalności o dużym potencjale w dotkniętych regionach, w tym za pomocą europejskiego semestru. Między innymi nowy europejski program innowacji, który określa inicjatywę Deep Tech Talent Initiative, sztandarową inicjatywę odpowiedzi na lukę talentów w sektorach zaawansowanych technologii, integrującą wszystkie regiony w Europie.

W komunikacie wskazano również, w jaki sposób polityka spójności pomaga tym regionom w dywersyfikacji gospodarki, zwiększaniu dostępności usług, zwiększaniu wydajności administracji publicznej i zapewnianiu zaangażowania władz regionalnych i lokalnych poprzez specjalne strategie ukierunkowane terytorialnie.

Wreszcie, oferuje wiele przykładów krajowych i regionalnych inicjatyw i najlepszych praktyk , które skutecznie odpowiadają na wyzwania strukturalne w kontekście lokalnym, zwiększając atrakcyjność regionów dla talentów. Aby ułatwić wzajemne uczenie się, Komisja nadal współpracuje z organami krajowymi, przedstawiając najpoważniejsze wyzwania demograficzne, jakie zidentyfikowały, a także przykłady polityk i projektów mających na celu zarządzanie skutkami zmian demograficznych.

Następne kroki

Komisja będzie regularnie składać sprawozdania z wdrażania niniejszego komunikatu.

Tło

Zajmowanie się zmianami demograficznymi ma kluczowe znaczenie dla budowania bardziej sprawiedliwego i odpornego społeczeństwa. Ponieważ trwające przemiany demograficzne wpływają na różne obszary polityki, wymagają od decydentów zaangażowania w złożoną koordynację z udziałem wszystkich odpowiednich podmiotów na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym. Chociaż większość środków politycznych służących do sprostania tym wyzwaniom pozostaje na poziomie krajowym, Komisja uwzględnia implikacje i wpływ zmian demograficznych w swoich propozycjach politycznych.

Komisja przyjęła już sprawozdanie na temat wpływu zmian demograficznych w Europie w 2020 r., które utorowało drogę do dalszych inicjatyw w 2021 r. wraz z przyjęciem zielonej księgi w sprawie starzenia się i długoterminowej wizji obszarów wiejskich UE do 2040 r .

Wśród najnowszych inicjatyw na szczeblu UE, które wspierają państwa członkowskie w radzeniu sobie ze zmianami demograficznymi w różnych obszarach i sektorach, znajduje się europejska strategia opieki wraz z zaleceniami Rady w sprawie dostępu do przystępnej cenowo, wysokiej jakości opieki długoterminowej i wczesnej edukacji oraz opieki zdrowotnej, kompleksową strategię UE na rzecz praw dziecka i europejską gwarancję dla dzieci , pakiet na rzecz zatrudnienia ludzi młodych , zalecenie Komisji w sprawie skutecznego aktywnego wspierania zatrudnienia , zalecenie Rady w sprawie zapewnienia sprawiedliwego przejścia na neutralność klimatyczną , pakiet na rzecz zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz ostatnia propozycja uczynienia 2023r  Europejski Rok Umiejętności oraz przyjęty dzisiaj komunikat w sprawie wykorzystywania talentów w regionach Europy.

źródło: Komisja Europejska