europejskie forum rolników 2025

GIS ostrzega przed wirusowym zapaleniem wątroby typu "A"

17 marca 2025
GIS ostrzega przed wirusowym zapaleniem wątroby typu "A"

Główny Inspektor Sanitarny ostrzega przed narastającą w Polsce ilością zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby (WZW A) typu "A". Choroba ta niszczy wątrobę, a potocznie zwana jest jest "chorbą brudnych rąk". Myj ręce i zaszczep się- to najlepszy sposób aby uniknąć katastrofalnej w skutkach chorobie. 

Do 1978 roku Polska była krajem endemiczności wysokiej (średnio 50-58 tys. zachorowań rocznie). W kolejnych latach stopniowo następowała poprawa sytuacji epidemiologicznej, a od 1997 roku Polska należy do krajów o niskiej endemiczności.

Wg dostępnych danych statystycznych, opracowanych przez NIZP-PZH PIB, do końca lutego 2025 r. odnotowano w Polsce 116 przypadków zachorowań. W całym roku 2024 zarejestrowano w sumie 319 zachorowań a w 2023 r. – 209.

Zakażenie HAV jest na całym świecie przyczyną 1,4 mln przypadków ostrego WZW A rocznie. Choroba ta występuje endemicznie na całym świecie, szczególnie na obszarach o złym stanie sanitarnym i higienicznym.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A), potocznie określane jako „żółtaczka pokarmowa”, „żółtaczka typu A”, to choroba wywoływana przez wirus zapalenia wątroby typu A (hepatitis A virus - HAV) z rodziny Picornaviridae. Każda osoba nieuodporniona może ulec zakażeniu.

Jak przebiega WZW A?

Przebieg kliniczny wirusowego zapalenia wątroby typu A zależy w dużym stopniu od wieku chorego, bo ciężkość przebiegu choroby wzrasta wraz z wiekiem. Zachorowania u dzieci przebiegają zwykle bezobjawowo lub skąpoobjawowo, osoby dorosłe chorują na ogół pełnoobjawowo. Ze względu na cięższy przebieg u dorosłych WZW typu A jest szczególnie groźne dla kobiet w ciąży, osób w podeszłym wieku oraz chorych na przewlekłą chorobę wątroby. W tych ostatnich przypadkach choroba może przybrać postać piorunującą charakteryzującą się poważnym przebiegiem, a nawet wysoką śmiertelnością. Po przebyciu WZW typu A nie stwierdza się przewlekłego zapalenia, marskości i raka pierwotnego wątroby.

Objawy WZW A

Choroba (przede wszystkim u osób dorosłych) charakteryzuje się nagłym początkiem i wyraźnymi objawami, takimi jak:

  • objawy grypopodobne (w pierwszym okresie),
  • objawy ze strony układu pokarmowego: odbijanie, zgaga, nudności, wzdęcia, uczucie wczesnej sytości,
  •  ciemny mocz, blade stolce, żółtaczka (zażółcenie skóry, białkówek oczu, błon śluzowych).

Okres wylęgania (tj. od zakażenia do wystąpienia objawów) wynosi średnio 28-30 dni (zakres od 15 do 50 dni).

Okres zakaźności: Osoba chora wydala duże ilości wirusa wraz z kałem nawet przez kilka tygodni, przy czym wydalanie wirusa może zacząć się od 2 do 3 tygodni przed wystąpieniem żółtaczki (lub zwiększonej aktywności enzymów wątrobowych ), czyli w czasie, gdy osoba ta wydaje się jeszcze zdrowa, do ok. 1 tygodnia po wystąpieniu objawów. Zakażone dzieci mogą wydalać wirusa dłużej niż dorośli. Wirus znajduje się także we krwi oraz ślinie chorego, ale stężenie jest o kilka rzędów wielkości mniejsze niż w kale.

Leczenie: Leczenie WZW typu A jest wyłącznie objawowe. WZW typu A nie przechodzi w przewlekłe zapalenie wątroby, jednak powrót chorego do pełnej aktywności może trwać kilka miesięcy (zwykle do 2 miesięcy, niekiedy pół roku), a chory z objawami zwykle wymaga diagnostyki w warunkach szpitalnych.

Jak najczęściej dochodzi do zakażenia?

Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa HAV, który przenoszony jest głównie drogą pokarmową, jak też drogą zakażeń typu kałowo-doustnych (tzw. choroba brudnych rąk).

Do zakażenia może dojść przez:

  • kontakt bezpośredni z zakażonym człowiekiem (np. przeniesienie wirusa poprzez nieumyte ręce po wyjściu z toalety),
  • kontakty seksualne, zwłaszcza analne, z osobą zakażoną lub chorą,
  • poprzez spożycie skażonego pożywienia (np. nieumytych owoców i warzyw, owoców morza, produktów niepoddanych odpowiedniej obróbce) i skażonej wody. 

Czynniki ryzyka zachorowania:

  • bliski kontakt z chorym (zwłaszcza wspólne mieszkanie),
  • kontakt domowy lub zawodowy z dziećmi uczęszczającymi do żłobka lub przedszkola,
  • podróż do kraju endemicznego występowania HAV,
  • spożywanie owoców morza, zwłaszcza skorupiaków i surowych ostryg,
  • seksualne kontakty analne (szczególnie mężczyźni mający kontakty seksualne z mężczyznami),
  • usuwanie odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz konserwacja służących do tego urządzeń.

Profilaktyka

Aby zapobiegać występowaniu chorób przenoszonych drogą pokarmową, w tym WZW A, zawsze należy przestrzegać tzw. 5 kroków do bezpiecznej żywności (zalecenia WHO):

  1. Utrzymuj czystość.
  2. Oddzielaj żywność surową od ugotowanej.
  3. Gotuj dokładnie.
  4. Utrzymuj żywność w odpowiedniej temperaturze.
  5. Używaj bezpiecznej wody i żywności.

Najlepszym sposobem zapobiegania zachorowaniu na wirusowe zapalenie wątroby typu A są szczepienia ochronne. Odporność po szczepieniu jest długotrwała (ok. 20 lat). Skuteczność szczepień przeciwko WZW A jest wysoka i dotyczy zarówno profilaktyki przed-, jak i poekspozycyjnej.

Profilaktykę poekspozycyjną zaleca się osobom nieuodpornionym, a narażonym na zakażenie poprzez z osobą chorą na WZW typu A  (np.  kontakt domowy lub seksualny, spożywanie żywności zakażonej wirusem HAV). Szczepienie powinno być wykonane nie później niż 2 tygodnie od tego kontaktu.

Szczepienia przeciwko WZW A są zalecane:

  • osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A;
  • osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości czy przy konserwacji urządzeń służących temu celowi;
  • dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym oraz młodzieży, które nie chorowały na wirusowe zapalenie wątroby typu A;
  • w zależności od sytuacji epidemiologicznej, osobom z grup ryzyka, w których obserwuje się zwiększoną liczbę zachorowań, w szczególności narażonym w związku z ryzykownymi zachowaniami.

oprac, e-red, ppr.pl na podst źródło: GIS


POWIĄZANE

Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych (FBZPR) wyraża głębokie zaniep...

W dniach 5-7 lutego 2025 roku w Berlinie odbyły się jedne z najważniejszych na ś...

Jak podaje agencja informacyjna APK-Inform, w tym tygodniu na Ukrainie ponownie ...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)Pracuj.pl
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę