„To czas dla Europy” - oto jak otwiera się program francuskiej prezydencji Rady UE (FPEU), nawiązując do kwestii zdrowotnych i klimatycznych. Zdanie to odnosi się również do rolnictwa: rok 2021 był jednym z najintensywniejszych pod względem brukselskich inicjatyw w obszarze rolnictwa, jakie kiedykolwiek widziałam. Wraz ze wzrostem znaczenia Zielonego Ładu, WPR pozostaje najważniejszą europejską polityką oraz historycznym elementem scalającym UE, ale oczywistym jest dla nas, że WPR nie jest już jedyną polityką, która ma znaczący wpływ na rolnictwo.
Strategia „od pola do stołu”, a także pozostałe dotyczące bioróżnorodności 2030, metanu, gleb, lasów, końca epoki klatek, oraz pakiet „Fit for 55” - to inicjatywy, których najważniejsze wytyczne zostały przygotowane w 2021 roku i które muszą zostać przekształcone w propozycje legislacyjne już w 2022 roku, częściowo w czasie francuskiej prezydencji. Taka sama uwaga dotyczy przeglądu unijnej polityki w zakresie handlu, przy możliwości sfinalizowania umów handlowych z Australią i Nową Zelandią oraz niepewnością w zakresie ratyfikacji porozumienia z Mercosurem.
Wszystkie te inicjatywy wprowadzają gruntowne zmiany, które ukształtują nasz model rolnictwa na najbliższe dziesięciolecia. Europejscy rolnicy w terenie już są zaangażowani w wiele działań. Z politycznego punktu widzenia dla społeczności rolnej najważniejsza jest spójność: spójność między tymi wszystkimi propozycjami na poziomie lokalnym, krajowym i europejskim, ale także (przede wszystkim) spójność z naszą polityką handlową. Przez cały rok 2021 próbowaliśmy promować tę dwojaką potrzebę spójności na poziomie europejskim, wygłaszając jednoznaczną i nawracającą prośbę o przeprowadzenie zrozumiałej analizy na temat skumulowanych skutków wszystkich tych inicjatyw.
Jednak, nie bójmy się jednoznacznych stwierdzeń, europejscy legislatorzy wykazywali się dużą kreatywnością jeśli chodzi o wymagania nakładane na tutejszych producentów, a część poświęcona propozycjom mającym zapewnić równe szanse w zakresie konkurowania z naszymi handlowymi partnerami była często mało konkretna i brakowało jej tego samego poziomu ambicji.
W tych okolicznościach mapa drogowa przedstawiona przez francuską prezydencję UE, która skupia się na debacie w zakresie równych szans, mówiąc o „wzmacnianiu strategicznej samowystarczalności Unii” wpisuje się w oczekiwania Copa-Cogeca. Komisja zwróciła uwagę, że działanie to może być sprzeczne z przepisami Światowej Organizacji Handlu i narazić UE na prawne i gospodarcze działania odwetowa. W związku z tym będziemy przyglądać się z dużą uwagą sprawozdaniu, które zostanie opublikowane przez Komisję w czerwcu 2022 i będzie dotyczyć wykonalności zastosowania naszych unijnych standardów do wszystkich produktów importowanych spoza UE. Społeczność rolnicza jest spójna i konsekwentna w swoich wezwaniach do tworzenia równych szans. Zasadniczo towary sprowadzane do UE powinny być odzwierciedleniem wysokich wymagań stawianych unijnym rolnikom.
Kwestia ta jest tematem przekrojowym i będzie odpowiadać za ambicje i sukces Zielonego Ładu w sektorze rolnym. Copa-Cogeca popiera wymianę handlową zarówno wewnątrz UE, jak i tę z krajami trzecimi, ale musi ona opierać się na zrównoważonych, sprawiedliwych i przejrzystych zasadach, tak aby prowadziła do zakłóceń konkurencji. Zachowamy czujność i będziemy angażować się debatę na temat środków lustrzanych oraz, szerzej, w kwestie dotyczące tego, jak włączyć temat zrównoważoności i cele porozumienia paryskiego w obszar handlu międzynarodowego. WTO powinna odgrywać znaczącą rolę, ale na tę chwilę nie robi nic, jest sparaliżowana. A przecież właściwe wdrażanie tematów dotyczących zrównoważonej żywności jest kluczowe. Harmonogram i sam proces będą także mieć duże znaczenie, jeśli chcemy uniknąć sytuacji w której „środki lustrzane” zamienią się w „zamglone lustra”.
Jeszcze jeden z punktów zamieszczonych na mapie francuskiej prezydencji wydaje nam się bardzo istotny, a mianowicie nacisk położony na rozwój „rolnictwa węglowego”. Ta inicjatywa może mieć pozytywne skutki, jeśli pozwoli rolnictwu na większą zrównoważoność, zapewni korzyści klimatyczne oraz dodatkowe dochody dla rolników. Dwa kluczowe elementy sukcesu tego nowego modelu biznesowego dla rolników to opłaty za emisję gazów cieplarnianych i instrumenty oparte na zasadach rynkowych. Europejski pakiet legislacyjny „Fit for 55” wyznacza kierunek. Ale także nowa unijna strategia w zakresie ochrony gleby, strategia bioróżnorodności 2030, cele w zakresie odbudowy przyrody będą mieć znaczenie, gdyż rolnictwo będzie odgrywać kluczową rolę w magazynowaniu dwutlenku węgla. Będziemy dbać także o to, aby rolnicy otrzymywali wynagrodzenie nie tylko z tytułu udziału we wzroście sekwestracji dwutlenku węgla, ale także z tytułu zmniejszania poziomu emisji gazów cieplarnianych.
Jeśli zaś chodzi o handel międzynarodowy, to propozycja stworzenia mechanizmu dostosowującego ceny na granicach z uwzględnieniem poziomu emisji, aby zapobiegać ucieczkom emisji, jest także bardzo interesująca. Najważniejsze badania na temat strategii „od pola do stołu” pokazują, że skutki tej ucieczki emisji mogą doprowadzić do zniwelowania efektów wysiłków podjętych przez europejskich rolników. Na tę chwilę Komisja zdecydowała o wyłączeniu rolnictwa, choć elementy produkcyjne, które są niezbędne dla kontynuowania pracy w sektorze (zwłaszcza nawozy) będą temu mechanizmowi podlegać. To nie tylko ograniczy konkurencyjność unijnego rolnictwa, ale także doprowadzi do ucieczki emisji z sektora rolnego przez sprzyjanie importowi produktów rolnych i spożywczych o wyższym śladzie węglowym. Należy to naprawić, wyłączając sektor nawozów lub tworząc narzędzie uniemożliwiające ucieczkę emisji w rolnictwie. Jednak biorąc pod uwagę niewielką polityczną wolę do tego, aby wykreślić sektor nawozów z propozycji Komisji, to sprawą najwyższej wagi staje się to, aby w krótkiej perspektywie poprawić właściwe funkcjonowanie rynku nawozów.
Liczymy, że FPEU stworzy ambitną i strategiczną wizję dla europejskiego rolnictwa, i przywróci odpowiednią perspektywę na kwestie żywnościowe i środowiskowe. To bardzo ważne, a nasze oczekiwania są wysokie!
________
1https://presidence-francaise.consilium.europa.eu/en/programme/programme-of-the-presidency/
2https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC121368
https://grain-club.de/fileadmin/user_upload/Dokument/Farm_to_fork_Studie_Executive_Summary_EN.pdf
Christiane Lambert (Przewodnicząca Copa i FNSEA)
.png)
Zaloguj przez Facebook
