Rynek owoców obecnie przechodzi intensywne zmiany, a konsumenci są bardziej świadomi
wyboru produktów żywnościowych. Coraz częściej poszukują owoców, które nie zawierają
pozostałości środków ochrony roślin lub zawierają je w dopuszczalnych ilościach. Rośnie także zainteresowanie produktami uprawianymi metodami przyjaznymi dla środowiska. Konsumenci są skłonni zapłacić więcej za towary premium, a sadownicy wykorzystują nowoczesne technologie i innowacyjne metody uprawy, aby wyprodukować takie produkty.
Coraz więcej sadowników decyduje się na wdrażanie Integrowanej Produkcji (IP), systemu „zero pozostałości” oraz produkcji ekologicznej. Każda z tych metod, prowadzona zgodnie z wytycznymi może przynieść szereg korzyści – zarówno dla producentów owoców, jak również dla konsumentów.
Produkcja integrowana
Integrowana produkcja to jeden z systemów uprawy, który łączy chemiczną ochronę i nawożenie
roślin z zabiegami biologicznymi oraz mechanicznymi. W praktyce oznacza to wykorzystanie metod
biologicznych i mechanicznych, a dopiero w następnej kolejności środki chemiczne. Producenci,
stosujący się do zasad integrowanej produkcji, osiągają owoce wysokiej jakości, które spełniają unijne
normy dotyczące pozostałości środków ochrony roślin, a ich uprawy są prowadzone z zachowaniem
dbałości o środowisko naturalne. Integrowana produkcja pozwala na efektywne zarządzanie ochroną
roślin, co przekłada się na stabilne, wysokie i powtarzalne plony. Zmniejszone zużycie chemicznych
środków ochrony roślin w dłuższej perspektywie skutkuje niższymi kosztami ochrony oraz
prowadzenia sadów w porównaniu do metod konwencjonalnych.
Owoce spełniające rygorystyczne normy pozostałości są poszukiwane przez sieci handlowe oraz mogą być eksportowane, nawet na najbardziej wymagające rynki. Konsumenci, dla których bezpieczeństwo zdrowotne żywności jest priorytetem, kupując owoce z integrowanej produkcji, mają pewność, że spełniają one normy unijne dotyczące pozostałości substancji aktywnych. Dodatkowo, ich przystępna cena sprawia, że nie ma przeszkód w nabywaniu ich w większych ilościach.
„Zero pozostałości”
W obliczu wzrastającej świadomości konsumentów na temat chemizacji żywności, coraz większą
popularnością cieszą się owoce, które nie zawierają pozostałości środków ochrony roślin. Aby uzyskać
takie owoce, korzystny okazał się system uprawy określany jako „zero pozostałości”. System ten
umożliwia stosowanie niektórych syntetycznych środków ochrony roślin, jednak w sposób
zapewniający, że końcowy produkt nie będzie zawierał ich śladów. Kluczowe jest tutaj zrozumienie
tempa rozkładu substancji aktywnych oraz odpowiednia modyfikacja programów ochrony, tak aby w
momencie zbiorów owoce były całkowicie wolne od wykrywalnych pozostałości.
Sadownicy, którzy zdecydowali się na wprowadzenie tego typu rozwiązań w swoich sadach,
zauważają, że owoce wolne od pozostałości cieszą się dużym zainteresowaniem na rynkach premium,
na których uzyskuje się wyższe ceny niż w przypadku owoców produkowanych w tradycyjny sposób.
Dodatkowo, produkcja zgodna z zasadami „zero pozostałości” podnosi renomę gospodarstwa i często
prowadzi do nawiązywania współpracy z ekskluzywnymi sieciami handlowymi.
Konsumenci w coraz większym stopniu doceniają fakt, że owoce te są wolne od pozostałości środków
ochrony roślin. Postrzegają je jako bardziej naturalne i zdrowsze, co sprawia, że są skłonni wydać na
nie więcej pieniędzy.
Produkcja ekologiczna
Produkcja ekologiczna to metoda uprawy, która całkowicie wyklucza stosowanie syntetycznych
nawozów oraz środków ochrony roślin. W ekologicznych gospodarstwach wykorzystuje się jedynie
metody biologiczne i mechaniczne, takie jak naturalne nawozy oraz mechaniczne odchwaszczanie.
Owoce oznaczone odpowiednim certyfikatem cieszą się coraz większym zainteresowaniem
konsumentów, a ich popyt nieustannie rośnie. Warto zauważyć, że ekologiczne metody produkcji
mogą początkowo wydawać się trudne i wymagają zmiany podejścia do upraw. Jednak, produkty
ekologiczne często osiągają wyższe ceny niż te z upraw konwencjonalnych. Dlatego dla gospodarstw
ekologicznych opracowywane są różne dopłaty oraz programy wsparcia finansowego. Wysoką
wartość produktów ekologicznych dostrzegają konsumenci. Metody produkcji ekologicznej kojarzone
są z większą dbałością o środowisko, a same plony traktowane są jako mniej szkodliwe przez mniejsze
użycie chemicznych środków ochrony roślin i nawozów. Konsumenci doceniają naturalny smak i
wartości odżywcze owoców ekologicznych, uważając, że są one lepsze od tych, które pochodzą z upraw z użyciem chemicznych środków ochrony roślin. Wybierając produkty ekologiczne,przyczyniają się ponadto do zmniejszenia negatywnego wpływu chemizacji rolnictwa na nasząplanetę.
Zyskują również na znaczeniu oznaczenia, takie jak zielony eurolistek, który identyfikujeprodukty rolnictwa ekologicznego. Kolejnym atrybutem żywności produkowanej z systemieekologicznym jest jakość wynikająca na przykład z krótkich łańcuchów dostaw. Produkty te często sąsprzedawane lokalnie i mają krótszy czas transportu od pola do stołu, co pozwala na zachowanie większej świeżości i jakości.
Korzyści finansowe dla producentów
Producenci, którzy decydują się na wprowadzenie wysokiej jakości systemów produkcji, takich jak
Integrowana Produkcja, „Zero pozostałości” czy produkcja ekologiczna, mogą liczyć na atrakcyjne
dotacje finansowe wspierające ich działalność. Wśród nich znajdują się np. dopłaty bezpośrednie (w
ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) rolnicy mogą otrzymać wsparcie finansowe za stosowanie
ekologicznych praktyk rolniczych) oraz ekoschematy (specjalne programy finansowe, które wspierają
rolników stosujących proekologiczne rozwiązania). Otrzymanie wsparcia finansowego w ramach
Planu Strategicznego na lata 2023-2027 umożliwia również uzyskanie certyfikatu IP. Taki certyfikat
jest przyznawany rolnikom, którzy prowadzą uprawy zgodnie z zatwierdzonymi metodykami IP.
Dodatkowo rolnicy, którzy stosują zaawansowane metody rolnictwa regeneratywnego mogą otrzymać
premie za wdrażanie praktyk proekologicznych. Przykładem takich działań jest stosowanie roślin
okrywowych, uproszczenia w uprawach, zakładanie łąk kwietnych oraz utrzymywanie stref
buforowych.
Kolejnym wsparciem dla rolników są dotacje na inwestycje, które mają na celu zwiększenie
konkurencyjności gospodarstw rolnych. Takie wsparcie może być przyznawane na inwestycje związane
z zakupem nowoczesnych technologii, które ograniczają zużycie nawozów i środków ochrony roślin.
Programy te promują zrównoważone rolnictwo i wspierają producentów, którzy dbają o ochronę
środowiska naturalnego.
oprac, e-red, ppr.pl