Zgodnie z prognozą USDA (U.S. Department of Agriculture) z 9 marca br. światowa produkcja nasion i owoców najważniejszych roślin oleistych w sezonie 21/22 zmniejszy się do 601,6 mln t wobec 603,6 mln t w sezonie 20/21 (-0,3%), głównie ze względu na niższe zbiory soi (-3,4%, m.in. z powodu niższych zbiorów w Brazylii i Argentynie) oraz rzepaku (-2,8%, przede wszystkim efekt niższych zbiorów w Kanadzie). Przeciwny wpływ będą miały z kolei wyższe zbiory orzechów ziemnych, nasion słonecznika, nasion bawełny, nasion palmowca i kopry.
Zgodnie z prognozą USDA globalne zużycie nasion i owoców roślin oleistych w sezonie 21/22 zwiększy się do 612,7 mln t wobec 602,3 mln t w sezonie 20/21 (+1,7%). Istotnym czynnikiem oddziałującym w kierunku wzrostu światowego spożycia roślin oleistych pozostaje silny popyt ze strony Chin. Źródłem wyższego zużycia roślin oleistych jest także silny wzrost cen ropy naftowej, który sprzyja ich większemu wykorzystaniu do produkcji biopaliw. W efekcie, po uwzględnieniu zapasów początkowych, zapasy końcowe nasion roślin oleistych w sezonie 21/22 zmniejszą się do 104,3 mln t wobec 115,4 mln t w sezonie 20/21 (-9,6%). Tym samym wskaźnik zapasy końcowe/zużycie spadnie do 17,0% wobec 19,2% w poprzednim sezonie i ukształtuje się na najniższym poziomie od sezonu 13/14.
Zgodnie z szacunkami USDA produkcja rzepaku w sezonie 21/22 zmniejszy się do 71,1 mln t wobec 73,2 mln t w sezonie 20/21 (-2,8%). Spadek produkcji rzepaku będzie efektem znaczącego obniżenia zbiorów w Kanadzie (-35,3%) ze względu na suszę, którego nie zdołają skompensować wyższe zbiory w UE (+5,3%), Australii (+41,1%) i w Ukrainie (+9,6%).
Światowe zużycie rzepaku w sezonie 21/22 spadnie do 72,3 mln t wobec 75,3 mln t w sezonie 20/21 (-4,0%). W efekcie zapasy końcowe w sezonie 21/22 obniżą się do 4,5 mln t wobec 5,6 mln t w sezonie 20/21 (-21,0%), co będzie ich najniższym poziomem od sezonu 04/05. W konsekwencji wskaźnik zapasy końcowe/zużycie spadnie do 6,2% wobec 7,5%, osiągając najniższą wartość od sezonu 03/04.
Bezpośrednio po wybuchu wojny w Ukrainie doszło do wyraźnego wzrostu cen roślin oleistych na głównych giełdach. Wynika to z tego, że zarówno Ukraina jak i Rosja są ich kluczowymi eksporterami. Czynnikiem oddziałującym w kierunku zwiększenia cen roślin oleistych jest także wywołany wojną wzrost cen ropy naftowej zwiększający popyt na biopaliwa. Negatywny z punktu widzenia zwiększenia podaży roślin oleistych w nadchodzącym sezonie jest z kolei dalszy wzrost cen nawozów. Uważamy, że ze względu na bardzo napiętą sytuację popytowo-podażową ceny roślin oleistych pozostaną w najbliższych kwartałach na podwyższonym poziomie. Uwzględniając tendencje na globalnym rynku roślin oleistych oraz czynniki krajowe prognozujemy, że cena rzepaku w Polsce na koniec 2022 r. wyniesie ok. 3400 zł/t oraz ok. 2900 zł/t na koniec 2023 r.
Głównymi czynnikami ryzyka dla naszej prognozy jest ostateczny wpływ wojny w Ukrainie na sytuację popytowo-podażową na światowym rynku roślin oleistych. Z tego powodu kluczowe będą publikacje pierwszych prognoz sytuacji popytowo-podażowej w sezonie 22/23, które uwzględniać będą wpływ wojny w Ukrainie.
Credit Agricole Bank Polska S.A.