Jeżeli w nosie, jamie ustnej, gardle drażni coś lub niepokoi – warto zwrócić się do lekarza; natychmiastowa wizyta może pomóc we wczesnym wykryciu nowotworu głowy i szyi. Eksperci podkreślają, że taki rak rozwija się skrycie i nie boli, wcześnie wykryty jest w 100 proc. uleczalny.
Nowotwory głowy i szyi stanowią ok. 6 proc. wszystkich złośliwych nowotworów. Mogą się rozwijać w około dwudziestu różnych lokalizacjach anatomicznych. Rosną skrycie, a towarzyszące im objawy często są lekceważone, ponieważ przypominają pospolite infekcje górnych dróg oddechowych.
Eksperci podkreślają, że rośnie liczba zachorowań oraz liczby zgonów z powodu nowotworów głowy i szyi. Są one traktowane jako choroba cywilizacyjna; są tytoniozależne i alkoholozależne, zaś na ich rozwój ma również wpływ zanieczyszczone środowisko.
Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu rozpoczęła realizację programu profilaktyki nowotworów głowy i szyi pod nazwą „Daj sobie szansę”. Jest on realizowany w Wielkopolsce, na Dolnym Śląsku i w woj. lubuskim.
Jak podkreśliła kierownik Katedry i Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej UM w Poznaniu prof. Małgorzata Wierzbicka, w Polsce nowotwory te są rozpoznawane na późnym etapie – zazwyczaj w zaawansowanych stadiach. Z tego względu ich leczenie jest często nieskuteczne, długie i bardzo okaleczające.
Właśnie dlatego tak ważna jest ich szybka diagnostyka, leczenie oraz skuteczna profilaktyka wtórna.
- Na całym świecie, nawet w krajach skandynawskich, wyzwaniem jest zgłaszalność do programów przesiewowych. Wydaje się że szczególnie efektywne są programy takie jak ten: masz dolegliwości – zgłoś się. Propagujemy informacje o pewnych dolegliwościach, które mogą stanowić pierwsze objawy choroby nowotworowej. Liczymy na to, że takie informacje drążą skałę, bo ludzie mają niebywały talent do lekceważenia swoich chorób - mówi prof. Wierzbicka.
Głównymi odbiorcami programu są osoby między 40 a 65 rokiem życia, znajdujące się w grupie podwyższonego ryzyka tj. wieloletni palacze, osoby nadużywające alkoholu oraz osoby z ryzykiem infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego, u których przez ponad 3 tygodnie, pomimo leczenia, utrzymują się takie objawy, jak chrypka, ból gardła, ból lub pieczenie języka, owrzodzenie lub biały nalot w jamie ustnej, guz na szyi czy trudności w połykaniu.
Nasza uwagę powinny zwrócić takie objawy jak: ból ucha bez stanu zapalnego ucha środkowego, uczucie zawadzania podczas połykania oraz narastający ból gardła.
W 1999 roku liczba zachorowań w Polsce na nowotwory głowy i szyi sięgała 8,7 tys. przypadków, po niespełna 15 latach było to już ponad 10,8 tys. przypadków. W tym czasie liczba zgonów wzrosła z nieco ponad 5 tys. do blisko 6 tys. rocznie.
Kampania realizowana w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, zadanie Promocja zdrowia i profilaktyka nowotworów, finansowana ze środków Ministra Zdrowia.
www.gov.pl/zdrowie
www.planujedlugiezycie.pl
Rafał Pogrzebny (PAP)