Zasady przeznaczania gruntów rolnych na cele nierolnicze

Zasady te określone są w ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Zgodnie z art. 7 tej ustawy przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze dokonuje się w planie zagospodarowania przestrzennego.
Przeznaczenie takie musi być poprzedzone pozytywną decyzją:
- marszałka województwa (na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) w odniesieniu do użytków rolnych klasy IV oraz Vi VI jeśli wytworzone są z gleb pochodzenia organicznego i torfowisk o powierzchni powyżej 1 ha. Marszałek województwa jest zobowiązany zasięgnąć opinii izby rolniczej.
- ministra rolnictwa (na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) dla użytków rolnych klas I - III o powierzchni przekraczającej 0,5 ha. Wniosek do ministra kieruje marszałek województwa. Do wniosku dołącza swoją opinię.
Marszałek przekazuje wniosek do Ministra w terminie do 30 dni od chwili złożenia wniosku przez wójta.
Wniosek kierowany do ministra musi zawierać:
- uzasadnienie potrzeby zmiany przeznaczenia użytków rolnych,
- wykaz powierzchni z podaniem klasy,
- ekonomiczne uzasadnienie:
• suma należności i opłat rocznych za odrolnienie
• ewentualne straty z tytułu ujemnego oddziaływania na rolnictwo inwestycji na odrolnionych użytkach.
Do wniosku musi być załączona mapa gminy lub miasta z oznaczeniem działek i budynków. Wniosek wpływa do Ministerstwa - do Departamentu Gospodarki Ziemią. Przy rozpatrywaniu wniosków stosowane są przepisy k.p.a. W Departamencie badana jest kompletność wniosku. W przypadku, gdy wniosek nie spełnia wymogów lub nie zawiera map, Departament wzywa do uzupełnienia wniosku.
Kompletny wniosek Departament rozpatruje merytorycznie i przedstawia do akceptacji nadzorującemu wiceministrowi. Następnie, zaakceptowany przez wiceministra wniosek kierowany jest na posiedzenie tzw. „ścisłego kierownictwa".
Porządek obrad kierownictwa zatwierdza zastępujący ministra sekretarz stanu.
Na posiedzeniu ścisłego kierownictwa wnioski w sprawie odrolnienia przedstawia wiceminister nadzorujący Departament Gospodarki Ziemią. Każdy z członków kierownictwa może zgłosić uwagi, wątpliwości.
W dniu 9 lutego 2007 r. kierownictwo zobowiązało Dyrektora Departamentu Gospodarki Ziemią do informowania o tym, kto jest właścicielem gruntów, w stosunku do których wnioskuje się o zmianę przeznaczenia oraz czy w okresie ostatnich lat grunty nie były własnością Skarbu Państwa. Wprowadzenie tego obowiązku ma na celu wykluczenie spekulacyjnego obrotu użytkami rolnymi.
Po rozpatrzeniu wniosku przez kierownictwo, wiceminister nadzorujący Departament Gospodarki Ziemią podpisuje decyzję w sprawie. Projekt decyzji przygotowuje Departament Gospodarki Ziemią.
Cała, przedstawiona powyżej procedura miała również zastosowanie w przypadku wniosku Wójta Gminy Mrągowo z dnia 23 lutego 2007 r. Wniosek ten wpłynął do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi 4 maja 2007 r., przy piśmie Marszałka Województwa Warmińsko Mazurskiego, wraz z załączoną pozytywną opinią marszałka oraz aktami tej sprawy. Ponieważ akta były niekompletne Departament Gospodarki Ziemią MRiRW dwukrotnie zwracał się do Wójta Gminy Mrągowo o ich uzupełnienie. Ostatnie brakujące dokumenty zostały nadesłane 4 lipca br.
Wniosek ten nie był jeszcze przedmiotem obrad Kierownictwa Resortu.