Z prac Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi  21  stycznia  zapoznała się z aktualną sytuacją prawną wspólnot gruntowych oraz koncepcją i zasadami ich funkcjonowania. Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Kazimierz Plocke.
Poinformował on, że wspólnoty gruntowe występują na obszarze 7 tys. wsi dysponując 123 tys. ha w skali kraju.
Problematyka wspólnot gruntowych została uregulowana przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Pojęcie wspólnoty gruntowej stanowi szczególny rodzaj współwłasności, niepodlegającej podziałowi, rządzącej się własnymi, odrębnymi zasadami. Współwłasność jest oparta na uprawnieniu przysługującym osobom fizycznym lub prawnym, posiadającym gospodarstwa rolne do udziału we wspólnocie gruntowej, polegającym na korzystaniu z należących do niej gruntów, zgodnie z ich przeznaczeniem.
Podczas dyskusji pojawiły się głosy za szybkim wprowadzeniem nowych uregulowań prawnych w odniesieniu do ww. ustawy, które sprostałyby aktualnej sytuacji gospodarczej w kraju oraz uwzględniały uwarunkowania, jakie wystąpiły od czasu przyjęcia ustawy. Pytano o system rozwiązań w odniesieniu do podziału finansowego dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych wśród członków wspólnot gruntowych, a także o rozwiązania umożliwiające sprzedaż gruntów i nieruchomości znajdujących się na obszarach wspólnot gruntowych.
Kazimierz Plocke potwierdził, że z uwagi na uwarunkowania prawne i gospodarcze, obowiązujące w okresie powstania przepisów ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, wiele przepisów tej ustawy budzi obecnie kontrowersje i wymaga stosownych zmian, co wynika z napływających do MRiRW informacji ze strony rolników, wójtów, posłów czy Rzecznika Praw Obywatelskich.
Podstawowe zasady działalności wspólnot nie przystają do współczesnych realiów gospodarczych, a przede wszystkim do zasad państwa prawa. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji prawnej podmiotów, którym przysługują określone uprawnienia w ramach wspólnot gruntowych. Nie ulega wątpliwości, iż prawa przysługujące udziałowcom wspólnot gruntowych mają określone znaczenie gospodarcze; tymczasem nie istnieje żadna forma sądowej kontroli organów spółek do zagospodarowania wspólnot gruntowych. Kolejnym problemem regulacji wspólnot jest okoliczność, wskazania osób, które uprawnione są do udziału we wspólnocie oraz wielkości przypadających im udziałów, natomiast ustalenie nieruchomości wchodzących w skład wspólnoty następuje w drodze administracyjnej.
Minister poinformował, że przygotowana została wstępna koncepcja dalszego funkcjonowania wspólnot. Zakłada się na wstępie inwentaryzację gruntów. Proponuje się przekształcić wspólnoty dobrze gospodarujące we współwłasności w częściach równych na rzecz rolników prowadzących własne gospodarstwa i faktycznie korzystających z gruntów wspólnotowych jednakowo, bez względu na wielkość udziałów. W przypadku wspólnot gruntowych, na których zaniechano prowadzenia gospodarowania w sposób zorganizowany i w stosunku do których nie można ustalić osób uprawnionych proponuje się przekształcenie ich w mienie komunalne. W wyniku takiej regulacji gmina nabywając na własność „grunty wspólnotowe porzucone” mogłaby je wykorzystać na realizację zadań własnych. Natomiast grunty, które nie są faktycznie wykorzystywane przez członków wspólnoty, mogłyby być wykorzystywane na cele nierolnicze np. na lokalizację wysypiska śmieci, oczyszczalni ścieków, etc. Wg resortu uporządkowanie wszystkich kwestii zajmie wiele lat i nakładów finansowych.
Komisja rozpatrzyła wnioski i propozycje zgłoszone przez posłów w ramach spraw różnych m.in. o przedstawienie przez MRiRW informacji o szkodach spowodowanych przez ptasią grypę u hodowców drobiu i kosztach poniesionych przez Skarb Państwa z tego tytułu; informacji o polsko - rosyjskim porozumieniu w sprawie częściowego zniesienia embarga na produkty roślinne oraz planach rządu dotyczących roślin genetycznie modyfikowanych.
Natomiast r 22 stycznia Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyły Raport z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2006 r.
Raport przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Kazimierz Plocke stwierdzając, że Agencja wykonuje zadania w zakresie gospodarowania mieniem Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa dotyczące w szczególności: zabezpieczenia majątku Skarbu Państwa,działań na rzecz poprawy struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych, restrukturyzacji i prywatyzacji mienia Skarbu Państwa użytkowanego na cele rolne oraz tworzenia warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu potencjału produkcyjnego Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i   obrotu nieruchomościami i innymi składnikami na cele rolne.
W uzupełniającej wypowiedzi prezes Agencji Nieruchomości Rolnych - Grzegorz Pięta omówił przedsięwzięcia Agencji w 2006 r. w tym między innymi przejęcie do zasobu Agencji około 2,6 tys. ha, przeprowadzenie 66,3 tys. przetargów, w tym 57,7 tys. przetargów na sprzedaż oraz 8,6 tys. przetargów na dzierżawę oraz sprzedaż nieruchomości o powierzchni 107,4 tys. ha tj. na poziomie wykonania 2005 r.
Pytania i wypowiedzi posłów dotyczyły m.in. problemów związanych z majątkiem po byłych PGR i wydzierżawiania torów wyścigów konnych.
Poruszano także kwestie poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych, wielkości czynszu dzierżawnego, form rozdysponowania majątku przez Agencję, prawidłowości organizowania przetargów, dbania o majątek pozostający w zasobie.
Postulowano przeprowadzenie zmian systemowych usprawniających działanie Agencji w tym przywrócenie zadań z zakresu tworzenia nowych miejsc pracy.