Z prac Sejmowej Komisji Rolnictwa

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi  12 czerwca wysłuchała informacji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o udziale w pracach Rady Ministrów UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w maju 2013 r.
Informację przedstawiła podsekretarz stanu w MRiRW - Krystyna Gurbiel.
Agenda spotkania obejmowała m.in. kwestie pakietu dotyczącego reformy WPR oraz reformę wspólnej polityki rybołówstwa. W ramach przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej prezydencja irlandzka przedstawiła informację o wynikach ostatnich triologów oraz przeprowadziła debatę orientacyjną w obszarze płatności bezpośrednich w zakresie trzech kwestii: aktywnego rolnika, płatności dla młodych rolników oraz płatności dla małych rolników.
W sprawach różnych spotkania Rady Ministrów UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa odbyło się pierwsze czytanie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów. Minister podkreśliła, że zdaniem Polski zaproponowane w projekcie rozwiązania będą wywierały negatywny wpływ przede wszystkim na sektor rolny, a także na przetwórstwo i handel.

Komisja wysłuchała informacji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat stanu prac nad projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustalenia współczynnika korygującego do płatności bezpośrednich przewidzianych w rozporządzeniu (WE) nr 73/2009 w odniesieniu do roku kalendarzowego 2013.
Biorąc pod uwagę, że zgłoszone przez państwa członkowskie prognozy wydatków na finansowanie płatności bezpośrednich i wydatków związanych z interwencją rynkową przekraczają roczne limity określone w wieloletnich ramach finansowych, Komisja Europejska, wykorzystując określoną w rozporządzeniu Rady (WE) nr 73/2009 delegację, zaproponowała w projekcie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustalenia współczynnika korygującego do płatności bezpośrednich przewidzianych w rozporządzeniu (WE) nr 73/2009 w odniesieniu do roku kalendarzowego 2013 z dnia 25 marca 2013 r. współczynnik korygujący płatności bezpośrednie za rok 2013. Współczynnik korygujący płatności bezpośrednie ustalono na poziomie 4,981759%. Będzie on stosowany w odniesieniu do wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich w roku kalendarzowym 2013, dla kwot przekraczających 5 000 euro. Korekta finansowa nie będzie dotyczyła Bułgarii, Rumunii i Chorwacji.

Komisja wysłuchała informacji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat stanu prac nad projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego niektóre przepisy przejściowe w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr […] [RD] w zakresie środków i ich rozdziału w odniesieniu do roku 2014 i zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 i rozporządzenia (UE) nr […] [DP], (UE) nr [HZ] i (UE) nr […] [sCMO] w zakresie stosowania w roku 2014 (COM (2013) 226).
Przepisy przejściowe na 2014 rok są konieczne z uwagi na niezakończony jeszcze proces negocjacji pomiędzy Radą, Parlamentem Europejskim a Komisją Europejską zarówno projektu rozporządzenia w sprawie wieloletnich ram finansowych, jak i pakietu rozporządzeń dla wspólnej polityki rolnej na lata 2014-2020. Dzięki tym przepisom możliwe będzie sprawne dostosowanie dotychczasowych rozwiązań w zakresie płatności bezpośrednich, wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez EFRROW, wspólnej organizacji rynków rolnych oraz monitorowania i kontroli WPR do nowych warunków i zapewnienie ciągłości różnych form wsparcia w ramach polityki rolnej UE w 2014 roku. W zakresie płatności bezpośrednich środki przejściowe przewidują przedłużenie głównych elementów istniejących rozwiązań.

Komisja wysłuchała informacji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o wykorzystaniu gruntów rolnych stanowiących własność Skarbu Państwa na inwestycje celu publicznego oraz o zasadach ich przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego.
Poinformowano, że zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa nieruchomości wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa Agencja Nieruchomości Rolnych może w drodze umowy, nieodpłatnie przekazać na własność jednostce samorządu terytorialnego m.in. na cele związane z budowlami przeciwpowodziowymi; w celu umożliwienia realizacji miejscowego planu odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku żywiołu. Szczegółowe zasady postępowania Agencji Nieruchomości Rolnych przy nieodpłatnym przekazywaniu nieruchomości zasobu na rzecz jednostek samorządu terytorialnego określone zostały w zarządzeniu nr 5/11 Prezesa ANR z dnia 27 grudnia 2011 r.

Na kolejnym posiedzeniu Komisja wysłuchała informacji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotycząca decyzji Komisji Europejskiej i prowadzonych postępowań administracyjnych w celu wyłączenia z finansowania UE Wspólnej Polityki Rolnej w latach 2004-2013.
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Zofia Szalczyk, przedstawiła proces (od strony technicznej) przeprowadzania przez Komisję Europejską kontroli wydatkowania środków finansowych UE z sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR), Europejskiego Funduszu Rolniczego (EFRG) oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Kontrole polegają na badaniu zgodności przepisów krajowych z prawem UE oraz na sprawdzaniu zgodności realizacji poszczególnych wniosków z przyjętymi przez agencje wykonawcze procedurami. Ocenia się, że stosunkowo niska liczba postepowań kończy się sankcjami wobec krajów członkowskich.
W okresie od 1 maja 2004 r. do 14 maja 2013 r. KE wyłączyła Polsce z finansowania z funduszy unijnych 9 decyzjami kwotę 152 607 tys. euro. Obecnie prowadzonych jest przez KE 17 postepowań wyjaśniających z tytułu wydatków dokonanych przez agencje płatnicze - 11 przez ARiMR oraz 6 przez ARR.
W dyskusji podnoszono problemy istniejące w pierwszych latach naszego członkostwa w UE, polegające na niezgodnościach danych pomiędzy bazą ARiMR, a danymi z ewidencji gruntów. Tego dotyczyło między innymi jedno z postepowań UE odnośnie do płatności obszarowych. Minister poinformowała, że od 2008 r. na skutek wykonania nowych, bardziej dokładnych ortofotomap kwestia ta została rozwiązana.

Na kolejnym posiedzeniu Komisja zapoznała się z informacją Ministra Pracy i Polityki Społecznej o:
- aktualnie występujących problemach związanych z przekraczaniem granicy przez pracowników z zagranicy, zwłaszcza z Ukrainy i Białorusi, udających się do prac sezonowych,
- przepisach dotyczących zatrudniania cudzoziemców przy pracach sezonowych oraz aktualnie występujących problemach w ich realizacji,
- problemach związanych z uzyskiwaniem wiz przez pracowników sezonowych z zagranicy.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - Jacek Męcina poinformował, że obowiązujący system zatrudniania przez pracodawcę cudzoziemców do prac sezonowych odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Z uwagi na zwiększony popyt na pracę, a jednocześnie wymogi proceduralne utrudniające uzyskanie zezwolenia na pracę, wprowadzono w 2006 r. możliwość powierzania obywatelom Białorusi, Rosji i Ukrainy pracy krótkookresowej, do trzech miesięcy w ciągu kolejnych sześciu miesięcy. Bardziej uproszczony system zatrudniania cudzoziemców na terenie Polski obowiązuje od 2009 r., a możliwość powierzania pracy na uproszczonych zasadach przewidziana jest w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 20 lipca 2011 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terenie RP jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
W dyskusji krytycznie oceniono system wydawania wiz oraz brak współpracy między rolnikami a pracownikami poszukującymi pracy. Posłowie zwracali też uwagę na fakt niewielkiej promocji pracy dla Polaków. Krytycznej ocenie poddano także opinię Biura Analiz Sejmowych na temat „Diagnozy zjawiska bezrobocia w Polsce w latach 2003-2013 z uwzględnieniem bezrobocia na wsi”. Przewodniczący posiedzenia, poseł Marek Sawicki (PSL) uznał, że opinia ta będzie przedmiotem analizy na najbliższym Prezydium Komisji.