Współpraca i handel z Rosją po wejściu Polski do UE

Polska z dniem akcesji stanie się stroną układu zawartego między Unią Europejską i Rosją i zgodnie z prawem wspólnoty będzie musiała odstąpić od Traktatu o handlu i współpracy gospodarczej z 1993 roku, regulującego obecne polsko-rosyjskie stosunki gospodarcze.

Strona polska jest zainteresowana utrzymaniem w maksymalnie możliwym zakresie polsko-rosyjskiej bazy traktatowej jako istotnego dorobku w dotychczasowych stosunkach obu krajów. Trwają prace nad dostosowaniem traktatu do wymogów unijnych. Traktat może być zmieniony lub wypowiedziany. Nie ma jeszcze decyzji w tej sprawie. Od momentu akcesji będzie Polskę także obowiązywać Układ o partnerstwie i współpracy a 1997 roku zwarty między Unią a Rosją. Układ ten jest podstawowym dokumentem określającym stosunki UE z Rosją, zawiera uregulowania w sprawie dialogu politycznego, a także kwestie związane m.in. z wymianą handlową, współpracą gospodarczą, legislacyjną i finansową.

Niezależnie od postanowień Układu odnoszących się do inwestycji zagranicznych 13 państw członkowskich zwarło z Rosją dwustronne umowy o popieraniu inwestycji zagranicznych. Polska nie posiada takiej umowy, gdyż nie została ona ratyfikowana przez stronę rosyjską. Od chwili wdrażania akcesji Polski do UE Rosja wielokrotnie wyrażała opinie, iż przystąpienie Polski do UE przyspieszy rozwój handlu z Rosją. Między innymi stworzy możliwość wzrostu rosyjskiego eksportu do Polski wyrobów przemysłowych, na które obowiązywać będą niższe stawki celne. W opinii ekspertów, ułatwienia w dostępie do polskiego rynku dla rosyjskich towarów będą większe, ponieważ Polska przyjmie obok wspólnej taryfy celnej unijny system jednostronnych powszechnych preferencji celnych obejmujących Rosję. Obecnie Polska nie stosuje żadnych preferencji wobec Rosji.

Według ocen ministerstwa gospodarki, akcesja będzie miała największy wpływ na wymianę handlową, głównie wpłynie ona na rosyjski import. Polski eksport będzie zaś uzależniony od konkurencyjności eksportowanych towarów. Zmienią się też warunki ruchu osobowego, co może spowodować zmniejszenie kontaktów gospodarczych między polskimi i rosyjskimi biznesmenami. Może także ograniczyć polski eksport, gdyż część towarów wywożonych jest przez drobnych przedsiębiorców, którzy dokonują zakupów w Polsce. 

Prawdopodobnie komisja mieszana polsko-rosyjska do spraw współpracy i handlu odbędzie się w Warszawie 18 czerwca bieżącego roku.