Zalesiać można grunty, które zostały przeznaczone do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku tego planu, gdy zalesianie tych gruntów nie jest sprzeczne z ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Rolnik może otrzymać wsparcie na zalesienie tych gruntów rolnych stanowiących grunty orne lub sady, do których przyznano mu jednolitą płatność obszarową, w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o pomoc na zalesienie. Pomoc na zalesienie nie przysługuje do gruntów położonych na obszarze Natura 2000.
Po raz pierwszy w tym roku biura powiatowe ARiMR będą przyjmowały wnioski także na zalesianie gruntów innych niż rolne. Chodzi tu o grunty niewykorzystywane do produkcji rolniczej, na których występują samoistne naturalne odnowienia lasu na co najmniej 10% powierzchni przewidzianej do zalesienia.
Pomoc finansowa na zalesienie może być udzielana do gruntów o powierzchni większej niż 0,5 ha i do działek o szerokości większej niż 20 m. Wymagania takie nie są stosowane jeżeli grunty przeznaczone do zalesienia graniczą z lasem.
Beneficjentem pomocy może zostać rolnik wpisany do ewidencji producentów lub grupa rolników (co najmniej 3), których grunty sąsiadują ze sobą, a ich łączna powierzchnia jest nie mniejsza niż 2 ha. Pomoc na zalesianie może być także przyznawana jednostkom samorządu terytorialnego lub jednostkom organizacyjnym gmin, powiatów oraz województw.
Pomoc na zalesianie gruntów rolnych udzielana jest w formie wsparcia, które rekompensuje rolnikowi koszty, jakie poniósł na założenie uprawy leśnej, premii pielęgnacyjnej wypłacanej przez 5 lat oraz premii zalesieniowej, która ma zwrócić rolnikowi utracony dochód z tytułu przeznaczenia gruntów rolnych pod zalesianie. Premia zalesieniowa nie przysługuje beneficjentom, którzy zalesili grunty inne niż rolne.
Wysokość wsparcia finansowego rekompensującego koszty zalesiania gruntów wynosi od 4160 do 6260 zł/ha i zależy od tego, czy wykorzystywane były sadzonki drzew liściastych czy iglastych oraz od tego na jakim terenie została założona uprawa leśna. Przyjęto, że na stokach o spadku większym niż 12% koszty zalesień wzrastają o 40%.
Dodatkowo można również uzyskać płatność za wykonanie zaleconego przez nadleśniczego, ogrodzenia młodej uprawy leśnej 2-metrową siatką metalową, w kwocie 2590 zł/ha lub 6,50 zł za metr bieżący wykonanego ogrodzenia.
Premia pielęgnacyjna jest zryczałtowaną płatnością do hektara zalesionych gruntów, wypłacaną, co roku przez 5 lat od założenia uprawy leśnej. Jej wysokość wynosi 970 lub 1360 zł/ha. Ponadto rolnik możne uzyskać płatność za zastosowanie zaleconych przez nadleśniczego indywidualnych środków ochrony uprawy leśnej przed zwierzyną, w wysokości od 190 do 700 zł/ha.
Premia zalesieniowa może być wypłacana przez 15 lat jedynie tym rolnikom, którzy udokumentowali uzyskanie w roku poprzedzającym złożenie wniosku, co najmniej 25% dochodów z rolnictwa. Jest to zryczałtowana płatność do hektara zalesionych gruntów, wynikająca z utraconych dochodów z tytułu przekształcenia gruntów rolnych na grunty leśne. Wysokość premii zalesieniowej wynosi 1580 zł/ha.
Warunki i tryb udzielania pomocy na ten cel określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 18 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 114, poz. 786 z późn. zm.).
Formularz wniosku o przyznanie pomocy i instrukcja wypełniania tego wniosku są dostępne na stronach internetowych: Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa www.arimr.gov.pl oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi www.minrol.gov.pl. Formularz wniosku i instrukcję można otrzymać również w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR.
Wniosek można złożyć osobiście w biurze powiatowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania rolnika lub siedzibę osoby prawnej ubiegającej się o wsparcie na zalesianie gruntów bądź wysłać pocztą.
Po weryfikacji wniosku, kierownik biura powiatowego ARiMR wyda postanowienie o spełnieniu niezbędnych warunków we wniosku o przyznanie pomocy na zalesianie lub decyzję o odmowie przyznania pomocy.
Po otrzymaniu postanowienia, rolnik będzie mógł rozpocząć prace zalesieniowe. Trzeba je będzie wykonać w terminie określonym w planie zalesienia, jednakże nie później niż w okresie sadzenia przypadającym na wiosnę roku następującego po tym, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy na zalesianie.
W ciągu 7 dni od zakończenia zalesienia, rolnik powinien pisemnie powiadomić nadleśniczego o wykonaniu zalesienia. Wówczas nadleśniczy wyda zaświadczenie o zgodności zalesienia z planem zalesienia.
Następnie w terminie 21 dni od dnia wydania przez nadleśniczego zaświadczenia, ale nie później niż do 20 czerwca roku, w którym zalesienie wykonano wiosną albo roku następującego po roku, w którym zalesienie wykonano jesienią, należy do biura powiatowego ARiMR złożyć oświadczenie o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia, do którego obowiązkowym załącznikiem jest zaświadczenie nadleśniczego.
Przyznanie pomocy na zalesianie następuje w drodze decyzji o przyznaniu pomocy kierownika biura powiatowego.
W terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja ta stanie się ostateczna, ARiMR wypłaci środki finansowe. Należność zostanie przekazana na rachunek bankowy wnioskodawcy.
W celu otrzymania płatności w kolejnych latach, rolnik zobowiązany jest do składania wniosku o wypłatę pomocy na zalesianie w terminie określonym do składania wniosków o przyznanie płatności bezpośredniej w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego tj od 15 marca do 15 maja. Na tej podstawie ARiMR, w terminie 12 miesięcy od daty poprzedniej wypłaty, przekaże należność z tytułu premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej.
Najpóźniej w piątym roku od założenia uprawy leśnej, do kolejnego wniosku o wypłatę pomocy na zalesianie, rolnik będzie zobowiązany dołączyć decyzję starosty o przekwalifikowaniu gruntu rolnego na leśny. Decyzja ta będzie podstawą do wypłaty ostatniej (piątej) premii pielęgnacyjnej oraz premii zalesieniowej począwszy od piątego roku.