Strefy OSN do poprawki

Polskie prawo przewiduje obowiązek konsultowania z mieszkańcami  projektów  dotyczących bezpośrednio ich przyszłości czy też miejsca, w którym żyją i pracują.  Mogą oni  nie tylko zapoznać  się z ich założeniami , ale także wnieść uwagi. Często jednak czujemy, że nie mamy wpływu na decyzję rządzących, choć sami ich wybraliśmy. Zdarza się przyczyna takiej sytuacji jest urzędnicza arogancja i przekonanie ,,że my wiemy lepiej’’.
  Ostatnio Dyrektorzy Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej przygotowując nowe rozporządzenia w sprawie określenia wód wrażliwych  na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz  obszarów  szczególnie narażonych , z których odpływ azotu ze źródeł  rolniczych do tych wód  należy ograniczyć zapomnieli zasięgnąć w tej sprawie opinii samorządu rolniczego.  Konsultacje ze stroną społeczną prowadzone są, bowiem za pośrednictwem gmin, które wywieszając na tablicach informacyjnych projekty odpowiednich rozporządzeń dyrektorów RZGW często nie konsultują ich w inny sposób z rolnikami.
Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej ( służby podległe Ministrowi Środowiska) przygotowując rozporządzenia  w sprawie  wprowadzenia  programu  działań mających  na celu ograniczenie odpływu azotu  ze źródeł rolniczych wyznaczyły  obszary szczególnie narażone  na zanieczyszczenia azotanami pochodzącymi ze źródeł  rolniczych tzw. OSN korzystając z opracowania przygotowanego przez  Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach pt. „Ocena presji rolniczej na stan wód powierzchniowych i podziemnych oraz wskazania obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotami pochodzenia rolniczego”.
Dokument ten oparty jest o dane statystyczne otrzymane na podstawie ostatniego i przedostatniego Powszechnego Spisu Rolnego. W związku, z czym, część gospodarstw rolnych nie prowadzi produkcji zwierzęcej, a tym samym zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych m.in. z tych obszarów nie jest zagrożone związkami azotu pochodzenia rolniczego, natomiast będą objęte obszarem OSN.
Mając na uwadze podstawę powstania rozporządzeń Dyrektorów RZGW zarząd Krajowej Rady izb Rolniczych nie zgadza się z podejściem  opartym na modelu ,,matematycznym’’ zastosowanym w dokumencie IUNG e celu wyznaczenia  OSN. Zgodnie z tym modelem terenem OSN zostaną objęte najlepsze gleby o najwyższej klasie bonitacji z intensywną gospodarką rolną i hodowlaną.
Utworzenie stref OSN w rejonach wysoce rolniczych ogranicza prawo własności oraz możliwość działania na prywatnych  gruntach rolnych w związku z planowanym rozszerzeniem stref  OSN ( z 1,49% do 8,24 % powierzchni kraju) również na tak dużych , rozległych , oddalonych od cieków wodnych i terenach.
- Projektowane rozporządzeniem wyznaczanie nowych obszarów OSN wpłynie niekorzystnie na sytuacje rolników . Konsekwencją będzie bowiem nałożenie  kolejnych obciążeń dla chłopów w postaci  dodatkowej dokumentacji ( między innymi opracowania  bilansu azotowego, sporządzenie planu nawozowego) jak  również  dodatkowych  obciążeń finansowych ( np. ograniczenie nawożenia nawozem naturalnym, ograniczenia produkcji zwierzęcej). Rolnicy objęci  OSN  nie będą mogli również  w pełni korzystać  z wielu programów pomocowych, w tym  miedzy innymi z działań programu rolno środowiskowego – mówi Wiktor Szmulewicz, prezes KRIR.
Dlatego   mając na uwadze  interes rolnictwa i rolników samorząd rolniczy postuluje  o przeanalizowanie  zasięgu OSN na terenie całego kraju  poparte wiarygodnymi badaniami Państwowego Monitoringu Środowiska, a nie na ,,modelu matematycznym’’ opartym na spisie powszechnym GUS  i ewentualne wyznaczenie nowych stref OSN  po przeprowadzeniu  szerokiej konsultacji i uzgodnień społecznych z zainteresowanymi użytkownikami gruntów rolnych, przedstawicielami organizacji rolniczych, przedstawicielami użytkowników  wód oraz właściwymi organami administracji samorządowej i służbami ochrony środowiska.
Zdaniem izb  konieczne jest też  określenie okresu  przejściowego na dostosowanie gospodarstw, które znajdą się na obszarach  OSN do wymogów  wynikających z tego tytułu, a także takie ustalenie wymogów by nie kolidowały  one z działaniami wynikającymi z realizacji programów rolno – środowiskowych. Ponadto wprowadzenie systemu rekompensat i zachęt dla rolników uprawiających ziemie na terenach planowanych stref OSN, które zachęcałby  ich do dobrowolnego przystępowania do programów ograniczających odpływ azotu ze źródeł rolniczych  do wód wrażliwych oraz budowę małych zbiorników retencyjnych i zastawów na ciekach wodnych, które ograniczają spływ azotu ze źródeł rolniczych.