Stanowisko
IV Kongresu Gmin Wiejskich
RP
w sprawie oświaty
Gminy wiejskie nadal borykają się z problemami finansowymi i organizacyjnymi
w oświacie. Wciąż jeszcze wprowadzana i uzupełniana nowymi pomysłami
Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu reforma systemu edukacji stawia przed
samorządami wyzwania, których poziom i skala trudności przekroczyły wyobrażenia
jej autorów, a budżety wielu gmin wiejskich doprowadziły do zapaści. Słuszne i
potrzebne zmiany wprowadza się od lat bez należytego rachunku ekonomicznego, a
ich finansowymi i społecznymi skutkami obciąża samorządy
lokalne.
Sposobem naliczania części oświatowej subwencji ogólnej "na
ucznia" uruchomiono proces likwidacji małych szkół wiejskich, lecz
odpowiedzialnością za społeczne skutki tak prowadzonej "racjonalizacji" sieci
szkolnej oficjalnie obarczono wójtów gmin wiejskich.
Zmiany w Karcie
Nauczyciela, podwyższające nauczycielskie pensje i zawarty w nich błąd systemowy
nieomal załamał budżety polskich gmin.
Systematyczne nie dofinansowanie
oświaty doprowadziło do pogłębiającego się zadłużenia gmin wiejskich, czyniąc
wiele z nich niezdolnymi do absorbcji środków unijnych. Przygotowywana nowa
ustawa o dochodach JST ma docelowo zastąpić subwencję oświatową dochodami
własnymi samorządów.
Nim to nastąpi, konieczne jest zinwentaryzowanie
rzeczywistych kosztów prowadzenia zadań oświatowych. Bez tej wiedzy
niemożliwa będzie ocena proporcji zastąpienia subwencji zwiększonymi udziałami w
podatkach. Te kwoty muszą być porównywalne. Obecnie brak jest podstaw do
przeprowadzenia takiego porównania.
Proponowany przez MENiS sposób
szacowania subwencji oświatowej na lata 2004-2005, jako wyjściowej dla nowego
sposobu finansowania JST nie przewiduje zwiększenia kwoty ogólnej na oświatę w
budżecie państwa, eksponując bezzasadnie "rentę demograficzną", tj. zwiększenia
wartości bonu oświatowego wobec zmniejszającej się liczby uczniów. Ten
uproszczony i w rezultacie błędny sposób myślenia może mieć groźne skutki dla
samorządowych budżetów.
Zmiana zasad finansowania samorządów w części
dotyczącej oświaty poprzedzona być musi: określeniem standardów zatrudniania
nauczycieli,
uproszczeniem zasad wynagradzania nauczycieli tak, aby
koszty na wynagrodzenia były dla JST przewidywalne w dłuższej perspektywie
czasu.
Działania te umożliwią określenie wysokości niezbędnych nakładów na
wynagrodzenia nauczycieli, które stanowią ok. 80-90% wszystkich kosztów
związanych z prowadzeniem zadań oświatowych w gminach wiejskich.
Troska o
zapewnienie jak najlepszego wykształcenia młodego pokolenia Polaków na progu
Unii Europejskiej skłania samorządy wiejskie do stanowczego zwrócenia uwagi na
fakt, że: w szkołach podstawowych 1 komputer przypada na 44 uczniów ( UE
?13), niewiele ponad 54 % szkół polskich ma salę gimnastyczną, a w 340
gminach nie ma żadnej sali gimnastycznej w sytuacji, gdy rozszerzany jest wymiar
zajęć wychowania fizycznego, brak jakichkolwiek środków w budżecie państwa
na wsparcie samorządów w budżecie i remontach obiektów oświatowych,
obniżanie wieku szkolnego odbywać się ma na koszt samorządów, wygaszany
jest program zakupów autobusów szkolnych w sytuacji, gdy zakres dowożenia
uczniów powiększa się, a zadłużonych gmin wiejskich nie stać na zakupy nowych,
bezpiecznych pojazdów,
w roku bieżącym nakłady na oświatę wynoszą 3,32
% PKB ( w UE co najmniej 4 %) i nie planuje się wzrostu tych nakładów w latach
2004-2005.
W tej trudnej dla polskiej oświaty sytuacji uczestnicy IV Kongresu Gmin Wiejskich domagają się: zwiększenia nakładów na oświatę w budżecie państwa, pełnej rekompensaty kosztów ponoszonych przez samorządy na prowadzenie szkół, uznania prawa "sześciolatków" do bonu oświatowego, utrzymania w budżecie państwa w najbliższych 2 latach rezerw celowych na centralny zakup autobusów szkolnych i pracowni komputerowych, rzeczywistej pomocy budżetu państwa w budowie obiektów dydaktycznych i sal gimnastycznych.
Apelujemy do Parlamentu i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o uwzględnienie naszych postulatów w trosce o poziom polskiej edukacji.
.png)
Zaloguj przez Facebook
