Składki na KRUS są niskie, ale uzyskanie emerytury nie jest łatwe

Koszt uzyskania emerytury z KRUS-u przez rolnika jest dużo niższy niż w przypadku osób ubezpieczonych w ZUS-ie - uważa Rzecznik Ubezpieczonych Aleksandra Wiktorow. Zdaniem Marii Lewandowskiej z KRUS, nabycie prawa do emerytury rolniczej nie jest jednak łatwe.

Przedsiębiorcy ubezpieczeni w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych mogą pozazdrościć rolnikom prowadzącym działalność gospodarczą wysokości składek, które ci odprowadzają do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Podstawowa składka emerytalno-rentowa rolników wynosi 73 zł miesięcznie, a dla rolników-przedsiębiorców, którzy mają do 50 ha - 146 zł (do tego dochodzi 42 zł na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie). Wszyscy rolnicy ubezpieczeni w KRUS-ie dostają niemal jednakowe emerytury, około 800 zł, czyli tyle, ile wynosi minimalna emerytura z ZUS.

Składki płacone przez ubezpieczonych w systemie powszechnym są znacznie wyższe. Osoba prowadząca działalność gospodarczą musi odprowadzić na system emerytalno-rentowy ponad 580 zł miesięcznie (z preferencyjnej składki w wysokości 133 zł może skorzystać przedsiębiorca zaczynający działalność). Z kolei osoba pracująca na etacie uzyskująca minimalne wynagrodzenie w wysokości 1,5 tys. zł odprowadza składkę emerytalno-rentową w wysokości ok. 170 zł.

Zdaniem Rzecznika Ubezpieczonych, byłej prezes ZUS Aleksandry Wiktorow, system ubezpieczeń rolniczych może wydawać się atrakcyjny dla ubezpieczonych. "Składka odprowadzana do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych np. od minimalnego wynagrodzenia jest kilkakrotnie wyższa od składki na KRUS. Nie do końca jest też tak, że emerytury z ZUS są dużo wyższe od rolniczych" - powiedziała Wiktorow. Wskazała, że emeryturę z ZUS do 1000 zł ma ok. 14 proc. emerytów (przeciętna wynosi ok. 1,7 tys. zł), a renty z tytułu niezdolności do pracy do 1000 zł - 58 proc. uprawnionych.

"Koszt uzyskania emerytury czy renty z KRUS jest dużo niższy niż w przypadku ZUS, gdzie za dużo wyższą składkę często dostaje się porównywalne świadczenia" - zwróciła uwagę Wiktorow.

Dla osób prowadzących działalność gospodarczą pokusą może być więc zakup gospodarstwa rolnego i zmiana ubezpieczyciela z ZUS na KRUS.

Zdaniem rzeczniczki prasowej Centrali KRUS Marii Lewandowskiej, z praktyki Kasy wynika, iż uzyskanie prawa do rolniczej emerytury, uwarunkowane obecnie posiadaniem wyłącznie okresu ubezpieczenia społecznego w KRUS, nie jest jednak łatwe.

"Osoby, które np. prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i poszukują możliwości obniżenia wydatków z tytułu składek emerytalnych w ZUS, mogą mylnie sądzić, że pomoże im w tym posiadanie 1-hektarowego gospodarstwa rolnego. Do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym rolników konieczne jest spełnienie łącznie kilku warunków" - powiedziała Lewandowska.

Eliminujący może być np. limit tzw. rocznej kwoty granicznej należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, którego przekroczenie oznacza utratę prawa do ubezpieczenia w KRUS (za 2011 r. wyniósł 2929 zł).

Lewandowska wyjaśniła, że emerytura rolnicza przysługuje osobie ubezpieczonej w KRUS, która osiągnęła wiek emerytalny (60 lat dla kobiety, 65 lat dla mężczyzny) oraz podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników przez co najmniej 25 lat.

Wskazała, że dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. prawo do emerytury rolniczej - poza osiągnięciem wymaganego wieku - zależy od legitymowania się co najmniej 25-letnim (lub 30-letnim) okresem podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.

W ubezpieczeniu społecznym rolników możliwe jest bowiem uzyskanie tzw. wcześniejszej emerytury rolniczej, przysługującej osobom w wieku: 55 lat dla kobiet, 60 lat dla mężczyzn, którzy przez co najmniej 30 lat podlegali wyłącznie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników i zaprzestaną prowadzenia działalności rolniczej.

"System rolniczy jest traktowany jako dopełniający wobec systemu powszechnego, zatem w przypadku osób, które w różnych okresach życia podlegały ubezpieczeniu w ZUS lub w KRUS, a które wystąpią o przyznanie rolniczej emerytury, nie posiadając wystarczającego okresu składkowego w KRUS, Kasa będzie zmuszona odmówić im prawa do tego świadczenia" - powiedziała rzeczniczka KRUS.

Dodała, że okresy ubezpieczenia emerytalno-rentowego rolników mogą być natomiast uwzględnione w ZUS do ustalenia prawa do emerytury pracowniczej.

Zgodnie z przepisami świadczenie emerytalne ustala ten organ, do którego ostatnio wpływały składki na ubezpieczenie emerytalne. W przypadku rolników będzie to KRUS, a w przypadku pracowników - ZUS.