Rozwój rynku biopaliw powoduje wzrost cen żywności

Rozwój produkcji biopaliw, jaki nastąpił w ostatniej dekadzie, był jednym z najważniejszych czynników, które spowodowały wzrost cen zbóż i nasion oleistych - uważają eksperci z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Ewa Rosiak, Wiesław Łopaciuk, Marcin Krzemiński w swojej publikacji pt. "Produkcja biopaliw i jej wpływ na światowy rynek zbóż oraz roślin oleistych i tłuszczów roślinnych" zwracają uwagę, że wzrost produkcji biopaliw pociągnął za sobą zwiększenie produkcji i handlu zbożami, roślinami oleistymi i olejami. Przyczynił się także znacząco do wzrostu cen żywności. Według Międzynarodowego Instytutu Badań nad Polityką Żywnościową z Waszyngtonu, biopaliwa odpowiadają obecnie za 30 proc. wzrostu cen produktów spożywczych.

Coraz więcej ekspertów stwierdza, że wsparcie dla produkcji biopaliw będzie w przyszłości mieć znaczący wpływ na ceny produktów rolnych, a rosnąca produkcja biopaliw przyczyni się do dalszego wzrostu cen zbóż i roślin oleistych. Skala wzrostu będzie zależeć od poziomu produkcji biopaliw oraz udziału biopaliw tzw. drugiej generacji (paliwa z materiałów, które nie stanowią konkurencji dla żywności, takich jak drewno i drewnopochodne materiały odpadowe a także słoma) - im większy będzie ich udział, tym wzrost cen będzie mniejszy.

W ocenie analityków, do 2050 r. nadal będzie rosnąć zużycie zbóż i roślin oleistych na cele energetyczne, mimo rozwoju produkcji biopaliw drugiej generacji. Z badań Międzynarodowego Instytutu Analiz Systemów Stosowanych wynika, iż światowe zużycie zbóż przeznaczonych do produkcji bioetanolu może wynieść 181-327 mln ton w 2020 r. i 246-446 mln ton w 2050 r., natomiast zużycie olejów roślinnych może wzrosnąć do 26-58 mln ton w 2020 r. i 44-112 mln ton w 2050 r. Oznacza to, że w zależności od przyjętego wariantu prognozy, zużycie zbóż na cele biopaliwowe byłoby 2-5 razy większe niż w 2008 r., a zużycie olejów roślinnych - 4-11 razy.

Światowa produkcja biopaliw (bioetnalu i biodiesla) w latach 2000-2010 zwiększyła się prawie sześciokrotnie (z 18,2 mld l do 105 mld l), ale jest ona stale niewielka w stosunku do globalnego zużycia paliw płynnych w transporcie. W UE i USA wskaźnik ten wynosi tylko 3-5 proc. Udział paliw odnawialnych jest wysoki jedynie w Brazylii, gdzie bioetanol produkowany z trzciny cukrowej stanowi 40 proc. zużywanych paliw płynnych.

Ok. 90 proc. światowej produkcji biopaliw koncentruje się w USA, Brazylii i w UE-27. Udział tych krajów będzie jednak malał, ponieważ coraz więcej produkuje się ich m.in. w Chinach, Malezji czy Indonezji. W USA i Brazylii ok. 90 proc. produkcji biopaliw stanowi bioetanol, a w UE-27 głównie wytwarzany jest biodiesel.