Raport OECD o subwencjach dla rolnictwa

W krajach OECD subwencje dla rolnictwa osiągnęły zawrotną kwotę ponad 340 mld USD (1,3 mld zł) rocznie, z czego 248 mld USD przypada na bezpośrednie dotacje dla producentów – wynika z wydanego w grudniu 2002 r. raportu OECD.

Siedem lat minęło, a politycy większych krajów członkowskich OECD wciąż ignorują opinie ekspertów. W latach 1999–2001 w porównaniu z okresem 1986–88 wielkość bezpośrednich dotacji dla producentów rolnych (PSE) w całej OECD wzrosła z 239 mld USD do 248 mld USD (947,4 mld zł).

W większości krajów subwencje obniżono, natomiast znacznemu zwiększeniu uległy one w USA – o 10 mld USD (38,2 mld zł), a w Korei, Japonii i w Unii Europejskiej – po około 6 mld USD (22,9 mld zł).

OECD krytykuje politykę subwencyjną przede wszystkim za to, że jest mało efektywna. Wbrew pozorom dotacje w nikłym tylko stopniu przyczyniają się do wzrostu dochodu rolników: z 4 USD (15,3 zł) dotacji do ceny produktu rolnik otrzymuje zaledwie 1 USD (3,8 zł).

Większość programów nie jest skuteczna z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego, utrwalania żyzności gleby oraz poprawy bezpieczeństwa żywnościowego – podkreśla raport OECD.

Subwencje w istotny sposób wypaczają warunki konkurencji, co jest szczególnie szkodliwe dla słabszych gospodarek: produkty rolne stanowią niecałe 7 proc. w eksporcie OECD, ale ponad 10 proc. w eksporcie krajów rozwijających się o średnim dochodzie (także w Polsce) i aż 25 do 30 proc. krajów o najniższym dochodzie.

Ogromne zróżnicowanie kosztu utrzymania rolnictwa ukazują najlepiej rozpiętości w subwencjach na 1 ha użytków rolnych: od 2 USD w Australii do 9709 USD (37,1 tys. zł) w Japonii.

Subwencje są niemal po połowie finansowane przez konsumentów i podatników. W poszczególnych krajach występuje jednak spore zróżnicowanie tych źródeł, co m.in. wynika z różnic w wielkości "narzutu" w cenie konsumenta w stosunku do ceny producenta loco farma. Obciążenie to wynosi średnio w OECD 27 proc., w UE – 30 proc, zaś w Korei i Szwajcarii sięga 65 i 60 proc. Konsumenci w OECD płacą za produkty pochodzenia rolniczego średnio o 46 proc. więcej w porównaniu z cenami światowymi, przy czym w Japonii, Korei, Norwegii i Szwajcarii zawyżenie to jest nawet dwukrotne.