Przystosowanie do zmian klimatu będzie za 80 mld zł

Polska będzie musiała wydać ponad 80 mld zł na przystosowanie się do zmian klimatycznych - powiedziała wiceminister środowiska Aneta Wilmańska. Podkreśliła, że zaniechanie działań adaptacyjnych może nas kosztować do 2030 roku ponad 200 mld zł.

Resort środowiska przedstawił w piątek dokument wskazujący cele i kierunki działań przystosowujących nasz kraj do zmian klimatu - Strategiczny Plan Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do 2020 roku (SPA 2020).

"Liczby zawsze przemawiają do wyobraźni. Według naszych szacunków, opartych na licznych dyskusjach z ekspertami, na dostosowanie się do zmian klimatu powinniśmy wydać ok. 81 mld zł" - powiedziała wiceminister na piątkowej konferencji poświęconej zagadnieniom poruszonym w SPA 2020. Jej zdaniem, zaniechanie tych działań będzie kosztowało Polskę jeszcze więcej, ponieważ ponad 200 mld zł do 2030 roku.

Według Strategicznego Planu Adaptacji, w poprzedniej dekadzie (lata 2001-2010) straty wynikające z ekstremalnych zjawisk pogodowych, np. powodzi czy susz, wyniosły w Polsce 54 mld zł. Autorzy dokumentu prognozują, że przy braku odpowiednich inwestycji przystosowujących do zmian klimatycznych, w latach 2011-2020 straty te mogą wynieść 86 mld zł, a między 2021 a 2030 rokiem - ponad 120 mld zł.

"Zmiany klimatu, które obserwujemy praktycznie każdego dnia, będą się nasilały. Tak co do ich intensywności, jak i częstotliwości ich występowania oraz obszarów, których będą dotykać" - powiedziała Wilmańska. Zauważyła jednak, że zmian klimatycznych nie powinniśmy traktować tylko jako zagrożenie, ale również jako wyzwanie, które może przyczynić się do sukcesów.

"Taki dokument jak SPA 2020 został przygotowany w Polsce po raz pierwszy. Korzystaliśmy z wiedzy eksperckiej, aby jak najlepiej zidentyfikować te zagrożenia i pokazać, jakie kierunki zmian należy podjąć, aby ze zmianami klimatu sobie radzić, minimalizować ich skutki" - powiedziała Wilmańska.

Poinformowała, że eksperci współpracujący z resortem środowiska wskazali także na obszary społeczno-gospodarcze, które będą najbardziej narażone na zmiany klimatyczne. Według dokumentu są to m.in. rolnictwo, gospodarka wodna i przestrzenna, transport, budownictwo i zdrowie. W dokumencie wskazano również aglomeracje miejskie, jako miejsca, gdzie szczególnie kumulować się będą efekty zmian klimatycznych. "W perspektywie rozwoju miast ten czynnik musimy wziąć pod uwagę" - podkreśliła Wilmańska.

Wiceminister dodała, że strategia wyznacza ramy i kierunki, które będą musiały być brane pod uwagę np. przez samorządy przy budowie infrastruktury przeciwpowodziowej czy tworzeniu planów zagospodarowania przestrzennego.

Dokument trafił do konsultacji społecznych. Resort środowiska planuje, że strategia zostanie przyjęta przez Radę Ministrów jeszcze w czerwcu.

Głównym celem SPA 2020 jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju oraz efektywnego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa w warunkach zmian klimatycznych.

SPA 2020 wskazuje cele i działania np.: w gospodarce wodnej, rolnictwie, leśnictwie, energetyce, itp.

Wymóg stworzenia takiej strategii wynikał m.in. z przyjętej w 2009 roku przez UE Białej Księgi Adaptacji, wskazującej m.in. potencjalne zagrożenia spowodowane zmianami klimatycznymi. SPA 2020 jest również częścią większego projektu badawczego KLIMADA, w którym zanalizowane będą możliwe zmiany klimatyczne w Polsce i w naszym regionie Europy do roku 2070.

W strategii wskazano sześć głównych celów. Jednym z nich jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i dobrego stanu środowiska do 2020 roku. W dokumencie podkreślono, że zmiany klimatu będą powodowały zauważalne efekty, jeśli chodzi o energetykę. Zmieniać się będą szczyty energetyczne czy zapotrzebowanie na energię. Autorzy dodali m.in., że energetyka będzie musiała zmierzyć się także z problemem np. dodatkowego chłodzenia, które może być problematyczne w przypadku suszy hydrologicznej.

Kolejnym celem strategii jest skuteczna adaptacja do zmian klimatu np. na obszarach wiejskich, które są szczególnie wrażliwe na "dostawy" wody. Autorzy wskazali m.in. na przesuwanie się opadów z lata w kierunku zimy, co może spowodować tak niebezpieczny dla rolnictwa i hodowli niedobór wody w okresie letnim.

Strategia zwraca uwagę na zrównoważony rozwój regionalny, z uwzględnieniem zmian klimatu. W dokumencie wskazano, że niektóre regiony Polski będą się np. borykały z niedoborem wody (Polska centralna), a inne z ich nadmiarem (Polska wschodnia). Województwa północne będą mogły być zagrożone podnoszeniem się poziomu morza, a południowe - częstszym występowaniem osuwisk.

W SPA 2020 wymieniono także innowacje, rozwój transportu czy kształtowanie postaw społecznych, jako działania sprzyjające zapobieganiu i przeciwdziałaniu niepożądanym skutkom zmian klimatycznych.