Produkcja wódki ciągle na minusie

Po kryzysowym pierwszym kwartale 2014 r. kiedy to produkcja wódki zmalała o ponad 1/3, sektor spirytusowy wciąż boryka się ze spadkiem produkcji. Dane za pięć miesięcy pokazały, że wytworzono 25% mniej wódki niż w 2013 r. To wynik zwiększonych zapasów hurtowych pod koniec ub. r.
oraz załamania sprzedaży detalicznej wódki, która I kwartale spadła o 5%. Nieliczni dystrybutorzy, którzy mieli jeszcze zapasy produktów ze starą akcyzą, przez promocję w maju i czerwcu próbowali spowolnić tempo spadku rynku.  Producenci przewidują, że trudna sytuacja potrwa co najmniej do końca roku i dotknie wszystkie sektory powiązane z branżą.

Spadek wódki, wzrost pozostałych alkoholi

W pierwszych pięciu miesiącach br. polscy producenci przekazali na rynek 277 tys. hektolitrów wódki
w przeliczeniu na czysty alkohol, czyli o ? mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Po lekkim odbiciu w kwietniu wydawało się, że największy kryzys branża ma już za sobą. Jednak w maju produkcja znów zmalała. W tym samym czasie rosła produkcja wszystkich pozostałych kategorii alkoholi.

 „W przypadku napojów spirytusowych mamy do czynienia z bardzo trudną i niestabilną sytuacją. Podwyżka akcyzy wyraźnie zachwiała rynkiem – mówi Leszek Wiwała, Prezes Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy. W większości kanałów sprzedaży obowiązują już nowe, wyższe ceny. Kilku dużych dystrybutorów posiada końcówkę zapasów ze starą akcyzą. Ci, którzy z początkiem roku podnieśli ceny, widząc drastyczne spadki sprzedaży, ratują się promocjami. Wbrew wcześniejszym założeniom maleje sprzedaż nie tylko segmentu ekonomicznego, ale wszystkich kategorii napojów spirytusowych, w tym premium. Trudno ocenić jak długo potrwa sztorm, ale nie spodziewałbym się szybkiej stabilizacji. Najtrudniejsza sytuacja może być w III kwartale, gdy konsumenci w pełni odczują podwyżki cen, a na tak duże promocję jak w maju
czy czerwcu nie będzie można liczyć. ”

Przed ubiegłoroczną podwyżką akcyzy branża prognozowała, że rynek napojów spirytusowych będzie  zmierzał w kierunku premiumizacji, przy szybkim rozwoju whisky, koniaku czy brandy oraz rosnącym znaczeniu wódek smakowych o niższej zawartości alkoholu i produktów regionalnych. Załamanie sprzedaży po podwyżce cen wymuszonej wzrostem akcyzy każe przypuszczać, że proces ten zostanie zatrzymany, a konsumenci sięgnęli po tańsze alkohole, również z szarej strefy. Producenci bacznie obserwują rynek i zachowania konsumentów. Załamanie sprzedaży pokazuje, że Polacy są wciąż bardzo wrażliwi cenowo – dodaje Leszek Wiwała.

Po dobrych wynikach w 2013 r. (wzrost o 20%) producenci planowali też dalsze inwestycje w eksport, szczególnie na rynkach wschodzących. Teraz część z nich musi zrewidować wcześniejsze plany i ratować biznes w kraju.

Problemy uderzają w handel tradycyjny

Zawirowanie na rynku mocnych alkoholi dotyka nie tylko producentów, ale cały sektor. Największe straty mogą ponieść małe sklepy, które pozostają najważniejszym kanałem sprzedaży mocnych alkoholu. Ich udział w ciągu 12 miesięcy wynosi 62% (Nielsen, 2014), ale gwałtownie maleje, głównie na rzecz dyskontów. Polska Izba Handlu prognozuje, że w wyniku spadków sprzedaży nawet do ok. 30% najmniejszych placówek handlowych może mieć trudności z utrzymaniem sie na rynku. Zdecydowanie lepiej radzą sobie dyskonty,
których znaczenie rośnie w kryzysie.

Znaczenie gospodarcze napojów spirytusowych

Polska jest największym w Europie i czwartym na świecie producentem wódki. W 2013 r. branża wyprodukowała 288 mln litrów napojów spirytusowych, które trafiły do konsumentów w Polsce i na całym świecie. Pozwoliło to na stworzenie i utrzymanie 93 tys. miejsc pracy, głównie w przemyśle, rolnictwie, handlu
i gastronomii. Firmy na zakup towarów i usług wydały ponad 2,67 mld zł, korzystając w przeważającej większość (89%) z dostawców z Polski.

Branża spirytusowa w 2013 r. przekazała do budżetu państwa ponad 10 mld zł wpływów do budżetu z tytułu akcyzy i VAT. Ponadto budżety gminne zasiliło ok. 300 mln zł z tytułu zezwoleń na obrót napojami alkoholowymi o mocy powyżej 18%.

***
Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy jest organizacją branżową zrzeszającą producentów napojów spirytusowych. Do jego zadań należy podejmowanie działań ukierunkowanych na rozwój branży spirytusowej w Polsce i za granicą poprzez współpracę z przedstawicielami władzy publicznej oraz organizacjami społecznymi. ZP PPS zajmuje się przede wszystkim kwestiami związanymi z tworzeniem odpowiednich warunków prawnych i ekonomicznych dla rozwoju branży, umacnianiem wielowiekowej tradycji wyrobów spirytusowych, promowaniem nowych technologii oraz realizacją działań z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu w branży spirytusowej. Podejmuje również szerokie działania edukacyjne mające na celu rozpowszechnienie wiedzy na temat zagrożeń związanych z jego nieodpowiedzialną konsumpcją i sprzedażą alkoholu. Członkami ZP PPS są: Akwawit-Polmos S.A., Bacardi Martini Polska, Baczewski J.A., Brown Forman Polska, CEDC International, Diageo Polska, Dębowa Polska, Komers International, Mazurskie Miody, Pernod Ricard Polska, PHP Wiesław Wawrzyniak, Polmos Siedlce, Polmos Żyrardów, Polmos Warszawa, PPUH Tłocznia Maurer, Stock Polska, Vinpol.