Powstanie Polski Terminal Zbożowy?

Krajowa Federacja Producentów Zbóż planuje utworzenie terminalu zbożowego w porcie w Gdańsku, który byłby wykorzystywany do eksportu polskiego zboża głównie do krajów arabskich i afrykańskich. Roczna nadwyżka produkcji zboża w Polsce wynosi od 4 do 8 mln ton.

Prezes Krajowej Federacji Producentów Zbóż Rafał Malankiewicz w rozmowie z PAP przyznał, że "budowa głębokowodnego terminalu to przyszłość i wzmocnienie konkurencyjności polskich producentów zboża".

Poinformował, że federacji najbardziej zależy na wydzierżawieniu magazynów i baterii silosów w porcie północnym w Gdańsku. Są to niedokończone obiekty z lat 90.

Zarząd Morskiego Portu Gdańsk ogłosił kolejny już przetarg na dzierżawę tego terenu (przeznaczonego pod budowę i eksploatację ogólnodostępnego terminalu głębokowodnego, w tym przeładunku towarów pochodzenia roślinnego). Na oferty czeka do 14 listopada.

Rafał Malankiewicz tłumaczy, że "federacja producentów zbóż chciałaby wydzierżawić głównie silosy, magazyn i drogi dojazdowe, łącznie teren o powierzchni ok. 1,5 ha". Wyjaśnił, że byłby to terminal do eksportu zboża, ale nie wyklucza, że w okresach tzw. martwych mógłby obsługiwać import np. śruty sojowej, całego ziarna soi, które w Polsce byłoby przetwarzane na olej i śrutę.

Koszt przystosowania terenów do funkcjonowania terminalu zbożowego szacuje na ok. 5 mln zł. Jak powiedział, "pieniądze chcą zainwestować spółki-operatorzy masowi zajmujące się przeładunkami i obsługą już funkcjonujących magazynów i firm".

Malankiewicz zakłada, że około pół roku do roku mogłoby potrwać dokończenie budowy terminalu. Szacuje, że w pierwszych dwóch latach funkcjonowania terminal mógłby obsłużyć eksport ok. 500 tys. do 1 mln ton zboża rocznie. Po 2-3 latach funkcjonowania można byłoby rozważyć zwiększenie możliwości załadunkowych. Jego zdaniem istniejąca infrastruktura pozwala na załadunek ok. 8 tys. ton na dobę. "To nie jest dużo, ale w Polsce byłaby to jedna z wyższych zdolności załadunkowych zboża" - dodał.

Malankiewicz liczy na eksport głównie do krajów arabskich i afrykańskich. "W krajach arabskich w tej chwili powstają bardzo duże inwestycje w zakresie produkcji biopaliw i kraje te są zainteresowane zakupem zbóż w Europie" - tłumaczy.

Według GUS, tegoroczne zbiory zbóż w Polsce są rekordowe. Ocenia się, że wyniosą one 31,8 mln ton (łącznie z kukurydzą, gryką i prosem), czyli będą o 3,3 mln ton (o 11,8 proc.) wyższe niż w 2013 r. Zbiory pszenicy oszacowano na 11,5 mln ton, to w porównaniu z 2013 r. wzrost o 21 proc., pszenżyta - 5,2 mln ton (wzrost o 21,6 proc.), jęczmienia - 3,3 mln ton (wzrost o 11,5 proc.), a żyta - 2,8 mln ton (spadek o 17,4 proc.).
Łącznie w sezonie 2014/2015 wywóz zbóż i przetworów zbożowych może wynieść 4,5 mln ton wobec 5,9 mln ton w sezonie 2013/2014.

Prezes Krajowej Federacji Producentów Zbóż podkreślił, że "producenci zboża muszą zrobić wszystko żeby umieć jak najwięcej z Polski zboża wyeksportować". Uważa, że do spadku opłacalności produkcji zboża w Polsce może przyczynić się np. integracja Ukrainy z UE. "Wówczas na rynku unijnym pojawi się duża ilość taniego zboża, kukurydzy, rzepaku" - dodał.

Jego zdaniem, "polscy producenci zbóż powinni mieć swój udział w możliwościach eksportowych zboża". "Nie chcemy być uzależnieni od operatorów światowych; chcemy stworzyć możliwość rozbudowy własnego rynku w oparciu o własną produkcję i własną sprzedaż" - wyjaśnił.

W porcie w Gdańsku na działce liczącej ok. 26 ha znajduje się m.in. bateria 16 silosów żelbetowych o pojemności łącznej 66,5 tys. m sześc., magazyn płaskiego składowania o powierzchni 8,7 tys. m kw. i nabrzeże przeładunkowe o długości 600 m - tzw. pirs. Miał to być terminal do obsługi towarów rolnych budowany przez kanadyjską spółką EuroPort Inc. Poland. Przedsięwzięcie nigdy nie zostało dokończone. Zarząd Portu wymówił spółce dzierżawę. Dopiero w 2010 r. udało się portowi odzyskać teren.

W porcie w Gdańsku jest przeładowywane zboże, ale w terminalach położonych w tzw. porcie wewnętrznym, gdzie mogą być obsługiwane mniejsze jednostki. W ciągu 9 miesięcy br. w porcie przeładowano ok. 1,2 mln ton zboża. Na cały rok 2014 zaplanowano przeładunek ok. 1,3 mln ton.