Potrzebny kompleksowy plan dla transportu kolejowego

Polsce potrzebny jest kompleksowy dokument strategiczny, który określałby m.in. kryteria ekonomiczne rozwoju kolei - uważa b. minister transportu Tadeusz Syryjczyk. W poniedziałek eksperci przedstawili "Białą Księgę" Railway Business Forum, wskazującą problemy trapiące polską kolej.

Były minister transportu i ekspert Zespołu Doradców Gospodarczych TOR Tadeusz Syryjczyk powiedział na poniedziałkowej konferencji prasowej, że w Polsce nie ma dokumentu, który tworzyłby stabilne otoczenie programowo-polityczne dla transportu, w tym dla transportu kolejowego. "Z jednej strony jest szereg zatwierdzonych programów rządowych czy programów spółek kolejowych, niemniej jednak takiego dokumentu (strategicznego - PAP) ciągle jeszcze nie ma" - ocenił.
Według Syryjczyka, dzięki takiemu kompleksowemu planowi przedsiębiorcy mogliby w kilkuletniej perspektywie ocenić, w jakim otoczeniu ekonomicznym by się poruszali, co - jego zdaniem - pozwoliłoby im lepiej rozwijać swój biznes, jak i cały rynek kolejowy. "Istnieje potrzeba skoordynowania tych wszystkich dokumentów, ponieważ teraz jest to na niedostatecznym poziomie. Dzisiaj celem są kilometry linii czy liczba nowych dworców i peronów, a nie np. docelowy czas jazdy np. z Warszawy do Krakowa i określony standard tej podróży" - dodał.
Według b. ministra transportu stworzenie takiego masterplanu doprowadziłoby do powstania modelu ekonomicznego polskiej kolei, jak i koniecznych zmian prawnych.
Syryjczyk dodał, że w Polsce nie ma wciąż odpowiednich ram prawnych i finansowych do integracji systemu transportowego (kolejowego i drogowego) w dużych aglomeracjach. "Potrzebny jest mechanizm wymuszający integrację kolei aglomeracyjnej z transportem miejskim, metrem, autobusami i tramwajami, ponieważ tam w istocie leży olbrzymi potencjał rozwojowy dla kolei. Teraz kolej z niewielkimi wyjątkami jest wyizolowana" - zauważył.
Ekspert Railway Business Forum (RBF) Bogusław Kowalski dodał, że integracja systemu transportowego jest niezbędna również na poziomie krajowym. "Brak tego jest obecnie jedną z barier w podnoszeniu atrakcyjności przewozów pasażerskich" - podkreślił. Wskazał, że podstawową kwestią jest "zbudowanie" tzw. wspólnego biletu, który umożliwiłby pasażerowi przejazd na danej trasie bez względu na to, ilu przewoźników ją obsługuje. "Dzisiaj trzeba czasem kupić trzy różne bilety, a to jest niezrozumiałe dla pasażera i nie do zaakceptowania na obecnym poziomie rozwoju cywilizacyjnego" - powiedział. Jego zdaniem, powinien powstać też zintegrowany system informacyjny, w którym pasażer otrzymywałby spójną informację nt. możliwych połączeń czy przesiadek.
Ekspert ds. rynku transportowego i dyrektor programowy RBF Adrian Furgalski zwrócił uwagę, że polska kolej korzystając m.in. ze wsparcia finansowego UE przechodzi od kilku lat gruntowną modernizację. "W porównaniu z 2010 r., kiedy to przedstawialiśmy pierwszą białą księgę, +zeszliśmy na ziemię+" - podkreślił ekspert. W jego opinii, obecny minister transportu Sławomir Nowak zracjonalizował priorytety inwestycyjne na kolei.
"Jedną z kluczowych decyzji była rezygnacja z budowy kolei szybkich prędkości i skupienie się na ratowaniu tego, co jest. Już wcześniej sugerowaliśmy rozpoczęcie procesu rewitalizacji kolei, ale to wówczas nie spotkało się z pozytywnym odbiorem. Teraz rewitalizacje są podstawowym działaniem" - dodał Furgalski. Ekspert poinformował także, że na podstawie jego informacji, w nowej perspektywie finansowej UE 2014-2020 resort transportu skupi się właśnie na inwestycjach rewitalizujących polską kolej.
Jednak - jak zauważył - mimo zwiększających się środków na kolej nie są one w pełni wykorzystywane. "O ile do 2008 r. plany były realizowane w 80 proc., to niestety od 2009 r. realizacja tych planów jest w okolicach 72-74 proc." - dodał ekspert.
Furgalski zwrócił uwagę na wzrost stawek, które pobierane są za korzystanie z infrastruktury kolejowej. "Te stawki należą do jednych z wyższych w Europie i niestety uniemożliwiają skuteczne konkurowanie kolei z transportem drogowym. A za podwyżki zapłacą najczęściej pasażerowie (...). To jest chory system i nie może być on dłużej modyfikowany, tylko po prostu napisany od nowa" - ocenił ekspert.
Forum kolejowe Railway Business Forum jest organizacją zrzeszająca blisko 100 przedsiębiorstw sektora transportu szynowego.