Polskie stanowisko wobec reforny unijnego rynku cukru

Uczestniczący w Brukseli w posiedzeniu Rady Ministrów ds. rolnictwa UE minister Krzysztof Jurgiel zaprezentował na sesji plenarnej główne elementy polskiego stanowiska w sprawie reformy rynku cukru.

 Na początku sesji plenarnej Prezydencja przekazała kompromisową propozycję. W pierwszej wypowiedzi w sprawie tej propozycji minister Krzysztof Jurgiel stwierdził, że wychodzi ona naprzeciw tylko niektórym postulatom prezentowanym w polskim stanowisku.

Tym samym wymaga wciąż istotnych modyfikacji. Wyraził nadzieję, że negocjacje pozwolą na wypracowanie rozwiązań, które będą dla nas do zaakceptowania. Odnosząc się do konkretnych propozycji zawartych w projekcie kompromisu minister Krzysztof Jurgiel stwierdził, że propozycja Prezydencji poprawia przewidywalność cen i sytuacji na rynku, czemu służy utrzymanie skupu interwencyjnego w pierwszych czterech latach oraz bardziej precyzyjne zapisy dotyczące regulacji eksportu i importu.

Zaznaczył, że proponowany poziom ceny, po jakiej prowadzono by skup interwencyjny (75% ceny referencyjnej) jest zdecydowanie za niski. Ten parametr projektu należy zmienić i ustalić poziom ceny interwencyjnej na poziomie ceny referencyjnej. Minister K. Jurgiel pozytywnie ocenił rozłożenie redukcji cen w dłuższym okresie oraz bardziej szczegółowe zapisy odnoszące się do Funduszu Restrukturyzacyjnego. Pełna analiza przedstawionego dokumentu wymaga odpowiedniego czasu.

Wstępna analiza wskazuje na konieczność uzupełniających wyjaśnień, koniecznych do właściwego zrozumienia dokumentu. W dalszej debacie sformułowano bardziej szczegółowe stanowisko, wskazując na nieuwzględnienie w propozycji Prezydencji następujących kwestii:

1. Kwestia interwencji Proponowany mechanizm interwencyjny powinien być skuteczny.
Dlatego:

• Cena interwencyjna powinna wynosić 100% ceny referencyjnej.
• Nie należy wprowadzać limitów na wielkość zakupów interwencyjnych.
• Instrument powinien być stosowany minimum 10 lat.
• Wydłużenie okresu wdrożenia redukcji cen do 6 lat.

2. Kwestia automatycznej redukcji kwot w 2009 r., łączenia kwot A i B

• Chcemy odejścia od zapisu ustalającego jeden wspólny współczynnik redukcji kwot w 2009 r. Współczynniki te powinny być tym większe im wyższy jest udział kwoty B w całkowitej kwocie.
• Składka na fundusz restrukturyzacji powinna być zróżnicowana, wyższa od kwoty B.

3. Kwestia funduszu restrukturyzacji Działania dywersyfikacyjne w ramach funduszu nie powinny ograniczać się wyłącznie do regionów, w których nastąpi drastycznie obniżenie produkcji.

Korzystać powinny z tych środków wszystkie regiony, gdzie nastąpi obniżenie produkcji. Pomoc dywersyfikacyjna powinna być przypisana do każdej oddanej kwoty. Zasady działania funduszu restrukturyzacji muszą uwzględniać wywiązanie się z przyjętych zobowiązań w ramach umów prywatyzacyjnych, tj. zobowiązania socjalne, inwestycyjne. Określony musi zostać minimalny udział rekompensat dla zwalnianych pracowników cukrowni w wypłacanej pomocy restrukturyzacyjnej.

Zapis dotyczący tej kwestii powinien być podobnie elastyczny jak w przypadku rekompensat dla plantatorów buraka. Propozycja nie zapewnia oczekiwanego przez Polskę wpływu nad procesem dobrowolnego zrzekania się kwoty. Składki na fundusz restrukturyzacyjny powinny być pomniejszone dla tych podmiotów, które znajdują się w okresie restrukturyzacji i modernizacji.

4. Kwestia dodatkowej kwoty cukrowej i izoglukozy

• Proponujemy usunięcie art. 8 propozycji rozporządzenia w sprawie regulacji rynku cukru, tj. propozycji zwiększenia kwoty cukru o dodatkowy 1 mln ton. Nie zgadzamy się też na pkt. 4.2 kompromisu, tj. dodatkowe 10 tys. ton dla 10 krajów.

• Polska stoi na stanowisku, że powinna być pobierana opłata za zwiększenie kwoty izoglukozy.

Cena surowca do produkcji izoglukozy spada w wyniku dotychczasowych reform od 1992 r. Uważamy, że brak jest podstaw dla tak znacznej rekompensaty producentów izoglukozy.

5. Kwestia ograniczenia importu Proponujemy zaostrzenie wymogu uruchamiającego wprowadzenie działań ochronnych w stosunku do importu z kraju korzystającego z inicjatywy EBA. Działania te powinny być uruchamiane po wzroście importu o 10% w stosunku do importu z danego kraju w roku wcześniejszym. Działania te powinny być wprowadzane automatycznie.

6. Kwestia zaopatrzenia przemysłu chemicznego Jesteśmy za utrzymaniem dotychczasowych zasad dotyczących zaopatrzenia przemysłu chemicznego w surowiec. Preferowany powinien być surowiec wspólnotowy i dopłaty do produkcji chemicznej.

7. Kwestia opłaty produkcyjnej W dotychczasowych dyskusjach Komisja nie przedstawiła wystarczającego uzasadnienia dla utrzymania opłaty produkcyjnej.

Uważamy, że ta opłata powinna zostać zlikwidowana. Pomimo propozycji uelastycznienia Funduszu Restrukturyzacji, uważamy, że proponowana wysokość pomocy restrukturyzacyjnej nawet po uwzględnieniu wydatków dla plantatorów i usługodawców, wciąż stanowi proporcjonalnie zbyt wysoką zachętę do redukcji w regionach i krajach, które nie miały dotychczas możliwości finansowych przeprowadzenia restrukturyzacji.

Wciąż podtrzymujemy stanowisko, że podwyższanie kwoty cukru w krajach, które produkowały cukier C jest niespójne z koncepcją reformy, która służy ograniczeniu produkcji cukru w Europie. Strona polska oczekuje na kolejną propozycje kompromisową, która ma być przedstawiona dziś o godz. 17.

Minister K. Jurgiel uważa, że sprawa reformy rynku cukru jest sprawą także ważną dla Polski i mogącą mieć poważne konsekwencje społeczne i gospodarcze, że pośpiech przy podejmowaniu decyzji nie jest wskazany. W związku z tym minister uważa, że podczas tego posiedzenia nie należy podejmować porozumienia politycznego. Minister przekazał podczas spotkania bilateralnego takie stanowisko p. M. Beckett – minister rolnictwa Wielkiej Brytanii oraz p. M. Fischer Boel – komisarz ds. rolnictwa.

Wskazał ponadto, że przy podejmowaniu decyzji strategicznych dla państwa Rząd zasięga opinii szeregu instytucji. Konsultacje te przeprowadzono w sprawie pierwotnego projektu ale wprowadzone już zmiany oraz te, które mogą być zaproponowane wymagają konsultacji. Niezbędne jest przeprowadzenie rzetelnej oceny propozycji – ze wskazaniem skutków społecznych i gospodarczych przed formalnym zajęciem stanowiska przez Rząd. Prace te są wykonywane.

Ponadto zdaniem ministra Jurgiela przed podjęciem decyzji powinna być znana opinia Parlamentu Europejskiego, co wynika z przyjętych procedur.. Minister K. Jurgiel ma nadzieje, ze w dniu dzisiejszym po konsultacjach przeprowadzonych przez Komisję zostanie przedstawiona nowa propozycja uwzględniająca nasze stanowisko. Minister Jurgiel uważa, że nie jest możliwe zawarcie odpowiedzialnego porozumienia politycznego w sprawie reformy rynku cukru na obecnym posiedzeniu. Kształt reformy rynku cukru w obecnej formie jest dla Polski nie do przyjęcia.