Podsumowanie konkursu Piękna Wieś Opolska

23 października (sobota) w Kamieniu Śląskim odbędzie się podsumowanie konkursu Piękna Wieś Opolska - poinformowała Natalia Ochędzan. Kamień Śląski jest laureatem tegorocznej głównej nagrody konkursu. Konkurs nagradza najpiękniejsze wsie, najpiękniejsze zagrody i najlepsze projekty odnowy wsi w województwie opolskim.

Miłą uroczystością będzie także złożenie gratulacji laureatowi Europejskiej Nagrody Odnowy Wsi - w tegorocznej edycji tego europejskiego konkursu wyróżnienie zdobyła wieś Żyrowa z gminy Zdzieszowice w naszym regionie. Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w ubiegłym tygodniu w Austrii. Zarząd Województwa przyznał z tej okazji Żyrowej nagrodę pieniężną w wysokości 3 000 zł.

Komunikat Komisji konkursowej

KONKURSU "PIĘKNA WIEŚ OPOLSKA 2004" IX Edycja

Do konkursu we wszystkich kategoriach konkursowych dokonano zgłoszeń z 30 gmin i 47 wsi.

Kategoria NAJPIĘKNIEJSZA WIEŚ:

W konkursie wzięło udział 13 wsi, z tego: 7 po raz pierwszy 5 po raz drugi 1 po raz czwarty. W roku bieżącym w konkursie uczestniczyła podobna ilość wsi w stosunku do roku ubiegłego. Komisja stwierdziła bardzo wysoki poziom konkursu, poziom wsi był na tyle zróżnicowany, iż pozwolił wyłonić laureatów na miejscach od I - III bez konieczności ponownej wizytacji terenowej.

I miejsce i nagrodę w wysokosci 15.000 zł otrzymuje wieś KAMIEŃ ŚLĄSKI w gminie Gogolin. Kamień Śląski w roku 1999 zajął drugie miejsce. Od tego czasu we wsi dokonał się olbrzymi postęp. Przestrzeń tej wsi cechuje się wyjątkową jakością zarówno terenów publicznych, jak i prywatnych oraz w pełni wykorzystaną infrastrukturą życia społecznego. Wieś jest atrakcyjnym miejscem zamieszkania bogatym w ofertę życia kulturalnego. Kamień Śl. cechuje wzorcowo ukształtowane rozległe centrum wsi eksponujące specyfikę miejscowego krajobrazu kulturowego jaką jest kamień wapienny w budownictwie. Zamysł ukształtowania jednolitego charakteru wsi widoczny jest w działaniach mieszkańców na poszczególnych posesjach.

Wieś z rozmysłem czerpie z przeszłości i tradycji, zachowując bądź przywracając miejsca historyczne. Osiągnięcie europejskiego standardu wsi było możliwe dzięki wspólnemu wysiłkowi mieszkańców oraz gminy, w czym znakomicie wykorzystano 900 lecie wsi przypadające w roku bieżącym. Na szczególne uznanie zasługuje współdziałanie z miejscowym proboszczem, który udostępnił obiekty parafii do użytku mieszkańców. Kamień Śl kształtując przestrzeń publiczną w pełnej zgodności z dziedzictwem kulturowym odpowiedział na wyzwanie jakim są nowe inwestycje prowadzące do zaistnienia sanatoryjno - wypoczynkowej funkcji miejscowości.

Wieś stała się miejscem wyjątkowo atrakcyjnym dla przyjezdnych, spełniając równocześnie rolę wizytówki regionu. Znaczenie Kamienia Śląskiego w pełni doceniają władze gminy konsekwentnie realizując strategię wykorzystania wsi jako lokomotywy rozwoju gminy i przekształcenia jej w ośrodek o znaczeniu krajowym, a nawet europejskim.

II miejsce i nagrodę w wysokości 7.500 zł otrzymuje wieś KADŁUB w gminie Strzelce Opolskie. Kadłub w roku 2000 brał udział w konkursie, zajął wówczas II miejsce. Również wieś ta jest przykładem olbrzymiego postępu w niemal wszystkich dziedzinach. Obiekty użyteczności publicznej zostały przebudowane bądź są w rozbudowie. Było to możliwe dzięki niespotykanemu zaangażowaniu finansowemu i pracy lokalnej społeczności oraz pomocy gminy oferującej konsekwentnie nowoczesne i wydatne instrumenty wsparcia oddolnej aktywności i prowadzącej oczekiwane inwestycje.

Wieś, w sposób bezprecedensowy, jest miejscem pracy dla ok. 280 osób (głównie w sferze produkcji oraz opieki społecznej) i rozwoju prężnych firm, których nowoczesne obiekty wpisują się harmonijnie w wiejski krajobraz. Rozwój przedsiębiorczości wykorzystuje miejscowe zasoby i promieniuje na okoliczne miejscowości, sprzyjając umacnianiu się miejscowego rolnictwa. Prężności gospodarczej dotrzymuje kroku jakość infrastruktury oraz życia społeczno - kulturalnego animowanego przez liczne organizacje, których pracę koordynuje Pani sołtys - społecznik o niebywałej energii i zaangażowaniu. Wizerunek wsi kształtują posesje, których większość może być przykładem atrakcyjnego zamieszkania i estetycznego urządzenia. Wieś w swym działaniu stara się również wyeksponować walory wiejskiego krajobrazu tworząc przyjezdnym ofertę spędzenia wolnego czasu.

III miejsce i nagrodę w wysokości 5.000 zł otrzymują równorzędnie wsie: DĘBIE w gminie Chrząstowice i BIEDRZYCHOWICE w gminie Głogówek. Obie wsie łączy podobieństwo autentycznego życia wspólnotowego wspieranego przez zaangażowanych i zainteresowanych rozwojem wsi proboszczów. Wsie łączy staranie o pozyskanie miejsca spotkań dla lokalnej społeczności. Cele te osiągnęły adaptując stare obiekty na miejsca spotkań. W obu przypadkach powstały wzorowe projekty odnowy wsi nagrodzone w konkursie. Ich istnienie skutkuje obecnie ożywieniem i rozwojem życia społeczno kulturalnego.

Na szczególne podkreślenie zasługuje wsparcie jakiego doświadczyły wsie ze strony gminy, a wieś Biedrzychowice również ze strony proboszcza. Wsie dbają o zachowanie tożsamości - utworzyły sale tradycji, w wielkim stopniu angażują się w utrzymanie na swym terenie szkół podstawowych (w Biedrzychowicach jeszcze przedszkola). Biedrzychowice, gdzie jest wiele silnych gospodarstw rolnych oraz Dębie mogą być przykładem znakomicie odnowionych i urządzonych posesji, które swymi walorami kształtującymi wysoce pozytywny wizerunek wsi.

Zaznacza się tendencja do integrowania przestrzeni publicznej i prywatnej poprzez likwidację lub obniżenie ogrodzeń. Czyni to krajobraz kulturowy tych wsi otwartym i przyjaznym, zachęcającym do przebywania w nim. Klimat Dębia i dynamiczne działanie mieszkańców powodują, iż wieś zaczyna oddziaływać swą oferta życia kulturalnego na całą gminę. Działania liderów Biedrzychowic prowadzą do utworzenia stowarzyszenia producentów rolnych do czego wstępem jest prowadzenie przez radę sołecką spędu zwierząt rzeźnych.

Komisja postanowiła specjalnym wyróżnieniem uhonorować wieś ZĘBOWICE w gminie Zębowice. Zębowice zasługują na wyróżnienie, gdyż będąc stolicą gminy mogą poszczycić się autentycznym życiem społecznym i oddolnym zaangażowaniem obywateli, gdzie nie czeka się na działanie urzędu gminy. Społeczność lokalna znakomicie wykorzystała zaistniałą po wyborach przychylność nowych władz. Podjęła się samodzielnie realizacji kilku przedsięwzięć, które ukształtowały sympatyczny i ciepły wizerunek centrum wsi. Działające we wsi stowarzyszenie imponuje sposobem organizacji i pomysłami na rozwój wsi.

Kategoria NAJLEPSZY PROJEKT ODNOWY WSI

Do konkursu zgłoszono 27 projektów, ocenie poddano 25, co jest największą liczbą od roku 2001, kiedy to utworzono tą kategorie konkursową. Kilka gmin skorzystało z po raz pierwszy stworzonej możliwości zgłoszenia dwóch projektów. Zdecydowana większość projektów reprezentowała bardzo dobry i dobry poziom. Niemal wszystkie mogą być wzorem zaangażowania mieszkańców. Poprzez swe oddziaływanie pokazują znaczenie przedsięwzięć dla lokalnej społeczności, gdzie wykonany projekt skutkuje ożywieniem i dalszymi przedsięwzięciami.

I miejsce i nagrodę w wysokosci 6.000 otrzymuje wieś Pilszcz w gminie Kietrz za projekt "Ogród rekreacyjno - wypoczynkowy". Projekt jest wzorcowym przykładem odnowy wsi - rewitalizacji i nadania nowej funkcji znacznemu fragmentowi wsi obejmującemu przestrzeń pomiędzy Szkołą podstawową a zbiornikiem wodnym, gdzie z rozmachem urządzono bogato wyposażone w urządzenia zabawowe miejsce zabaw dla dzieci, oraz rekreacji dla dorosłych. Ogród pełni również rolę przyrodniczej ścieżki dydaktycznej oraz miejsca skąd rozpoczynać się będzie ścieżka historyczna. Wartość projektu polega na jego wielofunkcyjności, umiejętności wykorzystania wsparcia regionu (środki finansowe pomoc specjalistów w zakresie urządzania przestrzeni wiejskiej).

Dzięki temu osiągnięto wysoką jakość projektu pod względem jego walorów użytkowych, estetycznych jak i kompozycji przestrzennej integrującej szkołę z jej otoczeniem. Projekt był możliwy dzięki wielkiemu wkładowi pracy mieszkańców Przy jego realizacji osiągano również inne cele - porządkowanie posesji skąd pozyskiwano gruz do podwyższenia i wyrównania terenu oraz oczyszczono i uporządkowano przyległy staw.

II miejsce i nagrodę w wysokosci 3.000 zł otrzymuje wieś Kuniów w gminie Kluczbork za projekt "Adaptacja pomieszczeń na Wiejski Dom Kultury". Projekt jest przykładem wykonania adaptacji lokalu mieszkalnego w byłej szkole na wielofunkcyjny obiekt o funkcji edukacyjnej (biblioteka, sala komputerowa) rozrywkowej (sala bilardowa) i miejsca spotkań. Wykonano go przy decydującym, bardzo dużym co do wymiaru finansowego i robocizny udziale mieszkańców.

Wysokie właściwości wzorcowe projektu wynikają z jego wielofunkcyjności (powiązanie edukacji, rozrywki i możliwości kameralnej pracy grup), standardu estetycznego i jakości wyposażenia. Pod tym względem projekt jest na najwyższym poziomie właściwym dla zasobnych inwestycji publicznych To decyduje o jego atrakcyjności dla różnych grup mieszkańców i optymalnym wykorzystaniu. Wartość projektu polega również na jego oddziaływaniu na społeczność lokalną i jej mobilizacji do dalszych prac.

III miejsce i nagrodę w wysokości 2000 zł otrzymują równorzędnie wsie: Biedrzychowice w gminie Głogówek za projekt "Sala spotkań w farskiej stodole" i Przechód w gminie Korfantów za projekt "Międzynarodowy turniej piłki prądowej". Projekt wsi Biedrzychowice jest klasycznym przedsięwzięciem odnowy wsi. Polegał na adaptacji stodoły w ciągu obiektów gospodarskich należących do parafii.

Część obiektu przekształcono w miejsce spotkań z kompletnym zapleczem kuchennym i sanitarnym. Zastosowane rozwiązania i stylowa aranżacja wnętrza są na bardzo dobrym poziomie. Pozostałe 2/3 obiektu jest dostosowywane do funkcji muzeum sprzętów rolniczych i wiejskich, do którego eksponaty wieś już zgromadziła. W sąsiedztwie farskiej stodoły powstanie plac festynowy.

Realizacja projektu pokazuje, że ocalenie większości obiektów gospodarczych, których funkcja ustała, będzie możliwe wyłącznie poprzez adaptacje na inne cele, w tym publiczne. Na podkreślenie zasługuje założona wielofunkcyjność obiektu i przestrzenne powiązanie z innymi funkcjami publicznymi. Projekt wsi Przechód jest przykładem niezwykle pomysłowego i widowiskowego przedsięwzięcia o charakterze rozrywkowo - sportowym. Reaktywowano istniejącą niegdyś rywalizację drużyn strażackich. Polegająca ona na przepychaniu piłki na torze wodnym przy pomocy strumieni wody z węży pożarniczych. Przedsięwzięcie to jest całkowicie oryginalne, należy do kategorii tzw. projektów wyróżniających wieś, w oparciu o które można budować specyfikę wsi i jej niepowtarzalną ofertę. Pokazuje twórcze wykorzystanie zasobów wsi i jej tradycji. Na szczególne podkreślenie zasługuje rozwój projektu od 2002 roku.

Miejsce rozgrywek zostało poddane przebudowie (utwardzenie brzegów i regulacja toru wodnego) i dostosowaniu do funkcji miejsca festynowego. Uporządkowano obejścia w otoczeniu. Projekt jest wybitnie rozwojowy, stał się czynnikiem niezwykle integrującym lokalną społeczność i ważnym elementem międzynarodowej współpracy partnerskiej gminy Korfantów, co przyniosło już Przechodowi rozgłos i wymierne korzyści. Ponadto komisja stwierdzając wysoką jakość wielu projektów, ze względu na ich istotne właściwości wzorcowe, postanowiła wyróżnić 8 projektów.

Komisja wnioskuje do Zarządu Województwa o przyznanie wyróżnień finansowych w wysokości po 1.000 zł. Wyróżnionymi projektami są: "Wiejskie Centrum Rozwoju Lokalnego" w Krzyżowicach w gminie Olszanka - jako przykład rodzącej się instytucji rozwoju lokalnego, zaistniałej dzięki obecności aktywnego stowarzyszenia, które przejęło od gminy obiekt dawnego przedszkola. "Dni Szemrowic - zawody sikawek konnych na Górnym Śląsku" w Szemrowicach w gminie Dobrodzień - za interesującą implementację znanego już w kraju rozwiązania, angażującego i integrującego społeczność lokalną oraz będącego znakomitą płaszczyzną współpracy i rywalizacji wsi w regionie. "Centrum rekreacyjno - sportowe" we Frączkowie w gminie Pakosławice - jako przykład aktywności wsi popegeerowskiej, gdzie umiejętność wykorzystania zewnętrznych źródeł finansowania skutkuje udanymi pod względem estetycznym i funkcjonalnym adaptacjami terenów i zbędnych obiektów na miejsca służące poszczególnym grupom mieszkańców.

"Adaptacja pomieszczeń w obiektach nieczynnego młyna na świetlicę" w Magnuszowicach w gminie Niemodlin - za olbrzymi wkład pracy i determinację mieszkańców w stworzenie miejsca spotkań dla społeczności lokalnej, umiejętność działania z wizją na rzecz wykorzystania młyna - oryginalnego zasobu wsi, potencjalnej atrakcji ponadlokalnej. "Znaleźliśmy swoje miejsce" w Karłowicach w gminie Popielów - za pokazanie jak wielkie znaczenie dla ożywienia społeczności lokalnej ma miejsce spotkań oraz za szerokie oddziaływanie projektu.

"Dom Spotkań Wiejskich" we wsi Dziekaństwo w gminie Komprachcice - jako wzór inwestycji gminnej realizowanej z udziałem mieszkańców oraz za wyznaczenie współczesnego standardu (rozwiązanie architektoniczne, funkcjonalność, estetyka i jakość wykończenia oraz wyposażenia) dla podobnych obiektów - domów spotkań mieszkańców, będących podstawową infrastrukturą warunkującą istnienie życia wspólnotowego lokalnej społeczności. "Zagospodarowanie przestrzenne wiejskiej ulicy Jędrzejczyka oraz placu zabaw" w Źlinicach w gminie Prószków - za świadome kształtowanie przez gminę i mieszkańców otwartej i estetycznej przestrzeni publicznej zachowującej walory wiejskiego krajobrazu kulturowego. "Wiejska Izba Regionalna - otwarte miejsce spotkań" w Ligocie Turawskiej w gminie Turawa - za przykład jak urządzać i prowadzić wiejskie muzea by integrowały mieszkańców i kształtowały tożsamość wsi oraz stawały się istotną i dostępną atrakcją turystyczną.

Kategoria NAJPIĘKNIEJSZA ZAGRODA

Do konkursu zgłoszono 15 zagród (ocenie poddano 13), nieco mniej niż w roku ubiegłym. Nagrodzone zagrody stanowią wzór umiejętnego powiązania funkcji mieszkaniowej z funkcją rozwojowego gospodarstwa rolnego, gdzie wysoki standard posesji łączy się z umiejętnym urządzeniem zieleni i przydomowej architektury ogrodowej.

I miejsce i nagrodę w wysokości 2.000 zł komisja przyznała Państwu Krystynie i Józefowi Damboń, wieś Trawniki w gminie Pawłowiczki O przyznaniu pierwszego miejsca zdecydowała dynamika rozwoju gospodarstwa i jego znaczenie dla wsi jako czynnika rozwoju i wzrostu gospodarczego - przejęcie obiektów chlewni od RSP i rozwinięcie hodowli. Komisja doceniła estetyczne i funkcjonalne pogodzenie funkcji produkcyjnej i rekreacyjnej pomimo trudnej struktury zagrody. Na podkreślenie zasługuje postawa gospodarzy angażujących się w życie publiczne.

II miejsce i nagrodę w wysokości 1.500 zł otrzymują Państwo Renata i Alfred Skrzypczyk, wieś Kadłub w gminie Strzelce Opolskie. O przyznaniu drugiego miejsca zdecydował wzorcowy charakter zagrody rodzinnego gospodarstwa nastawionego na produkcję mleczną oraz wybitnie atrakcyjne ukształtowanie części rekreacyjnej, jako przydomowego ogrodu wzbogacającego wnętrze krajobrazowe tamtejszego fragmentu wsi.

III miejsce i nagrodę w wysokości 1.000 zł otrzymują Państwo Róża i Hubert Kiwus, wieś Lędziny w gminie Chrząstowice Laureat stanowi przykład nowego typu gospodarstwa, gdzie dochodzi do rozdziału funkcji produkcyjnej od mieszkaniowej i rekreacyjnej poprzez budowę domu mieszkalnego nieopodal starej zagrody. O przyznaniu III miejsca zdecydowało wysoka jakość estetyczna obu części wysokotowarowego gospodarstwa oraz staranie o zachowanie części starej w przeświadczeniu, iż ma ona wartość jako zasób kultury materialnej wsi. Na podkreślenie zasługuje zbiór pamiątek związany z historią rodu zaangażowanie gospodarzy w życie społeczne wsi i środowiska rolników oraz przemyślana koncepcja prowadzenia gospodarstwa o niekorzystnych przestrzennych i glebowych uwarunkowaniach rozwoju.

Ponadto komisja postanowiła wyróżnić posesję Państwa Barbary Hoffman i Michała Malinowskiego w gminie Kluczbork za umiejętność wrastania w wieś, przepiękne ukształtowanie obejścia łączącego funkcję rozległego ogrodu i ptaszarni oraz życie w łączności ze wsią powodujące przekazywanie pozytywnych wzorców.

Za komisję Ryszard Wilczyński Pełnomocnik Zarządu Województwa Opolskiego Ds. Programu Odnowa Wsi