Gminy będą nadal płacić na rzecz Izb Rolniczych 2 proc. podatku rolnego, pobranego na obszarze działania Izb – orzekł w poniedziałek Trybunał Konstytucyjny. Według Trybunału, ustawa o Izbach Rolniczych jest tym samym zgodna z konstytucją.
Trybunał rozpatrzył wniosek Rady Miejskiej w Przemyślu w sprawie nowelizacji
ustawy o izbach rolniczych z czerwca 2001 r. Według Rady, ustanowiony wówczas
obowiązek odpisu podatku na rzecz Izb narusza status finansowy gmin i pozbawia
je dochodów przyznanych w innej ustawie.
Sędziowie uzasadniali w
wyroku, że dzięki stałym dochodom z podatków Izby Rolnicze mogą lepiej
reprezentować rolników wobec państwa. Są w ten sposób niezależne zarówno od
kontroli władz lokalnych, jak też centralnych. Rolą Izb jest pomoc rolnikom w
dostosowaniu rynków rolnych do norm UE.
Do czerwca 2001 r.
podstawowym dochodem Izb Rolniczych były przyznawane corocznie dotacje budżetu
państwa. Natomiast po znowelizowaniu ustawy, podstawowym dochodem Izb są wpłaty
ze strony samorządów lokalnych, przyznane Izbom na czas
nieokreślony.
Pełnomocnik Rady Miasta Przemyśla przyznał, że nie
jest to znaczne uszczuplenie budżetu miasta, jednak Przemyśl nie ma żadnego
interesu prawnego w finansowaniu Izb. Według Rady Miasta, wpłaty na rzecz
samorządu nie powinny być narzucone, ale dobrowolnie regulowane w odrębnej
umowie między miastami z Izbami Rolniczymim, dotyczącej spełniania konkretnych
działań na rzecz rolników. Tymczasem Przemyśl, jako gmina typowo miejska, nie
widzi potrzeby i nie zleca Izbom żadnych takich zadań.
Trybunał nie
uwzględnił argumentów Przemyśla. W wyroku uzasadniono, że pozbawienie gmin 2
proc. dochodów nie narusza ich samodzielności finansowej.
Sędziowie
poparli stanowisko Sejmu, według którego Izby pełnią istotną rolę w zmianach
rynku rolnego i przystosowaniu rolnictwa do norm UE. Według przedstawiciela
parlamentu, Izby nie utrzymają się wyłącznie ze składek członkowskich ze względu
na trudną sytuację finansową rolników.
Jednocześnie Trybunał
krytycznie ocenił przyznanie Izbom Rolniczym stałego udziału w podatkach. Według
konstytucji, tylko państwo i samorządy terytorialne mają prawo do dochodów
podatkowych. Natomiast izby są samorządami rolniczymi. Jednak według sędziów,
nie to było przedmiotem zaskarżenia.
Wyrok jest
ostateczny.