PENTOR o Agencji Nieruchomości Rolnych

Za mieszkańców wsi zostały uznane przez PENTOR wszystkie osoby na stałe zamieszkujące na terenach wiejskich (wsie, kolonie, przysiółki), bez względu na źródło utrzymania bądź fakt posiadania (lub nie) gospodarstwa rolnego. Do próby prowadzących gospodarstwa rolne (rolników) kwalifikowano wyłącznie osoby profesjonalnie związane z produkcją rolną, podejmujące decyzje produkcyjne w swych gospodarstwach. Próba rolników dystrybuowana była zgodnie z rzeczywistym rozkładem gospodarstw rolnych ze względu na powierzchnię użytków rolnych oraz ze względu na województwo. Ogółem przeprowadzono 980 wywiadów (w tym 600 z rolnikami oraz 380 z mieszkańcami wsi). W części dotyczącej działania Agencji Nieruchomości Rolnej respondenci stwierdzili co następuje:

Opinie o Agencji Nieruchomości Rolnych

1. 58 % pytanych rolników kojarzy ANR przede wszystkim z tworzeniem i powiększaniem gospodarstw rolnych, tyle samo łączy działania Agencji z przejmowaniem gospodarstw w związku z ubieganiem się o emeryturę, rentę rolniczą lub strukturalną. 44 % respondentów kojarzy Agencję z realizacją prawa pierwokupu na prywatnym rynku nieruchomości, zaś 30 % z programami pomocy socjalnej i aktywizacji zawodowej środowisk byłych pracowników PGR-ów. Mniej osób - 22 % (w 2004 r. było 25 %), kojarzy działania Agencji z prowadzeniem hodowli roślin i zwierząt. Co piąty zapytany rolnik (19 %) identyfikuje działalność Agencji ze sprzedażą, wynajmem i dzierżawą gruntów, nastąpił więc wzrost o 3 punkty procentowe w porównaniu do 2004 r. 2. Najczęściej rolnicy z informacjami na temat gruntów przeznaczonych przez Agencję do dzierżawy lub sprzedaży stykają się w gminie (36 %), dowiadują się od innych rolników (24 %), 11 % dociera do tych informacji poprzez prasę, 9 % uzyskuje je bezpośrednio w oddziałach i filiach, niewielki odsetek (2 %) uzyskuje informacje w tym zakresie w Izbie Rolniczej i w Internecie. Co czwarty rolnik twierdzi, że w ogóle nie styka się z takimi informacjami – są tą najczęściej właściciele małych gospodarstw rolnych. 3. Duża część rolników nie ma wyrobionego zdania o współpracy ANR z rolnikami. 44 % pytanych nie umie jej ocenić, a 29 % nie ocenia ani dobrze, ani źle. Wśród pozostałych przeważają jednak pozytywne opinie o współpracy Agencji z rolnikami (19 %). 4. Podobnie większość rolników (57 %) nie ma opinii na temat współpracy Agencji z ośrodkami doradztwa rolniczego i izbami rolniczymi, zaś 23 % nie ocenia jej dobrze, ani źle. Procent pozytywnych ocen (15 %) zdecydowanie przewyższa negatywną ocenę (6 %), z tym że pozytywna ocena dotyczy głównie właścicieli największych gospodarstw.

Ceny ziemi rolniczej

1. Blisko połowa rolników (49 %) orientuje się w cenach ziemi we własnej okolicy . Odsetek ten jest wyższy wśród młodszych rolników, a także wzrasta wraz z powierzchnią posiadanego gospodarstwa. Najlepszą orientację o cenach mieli rolnicy posiadający gospodarstwa o powierzchni 10 ha i większej.
2. Wśród tych, którzy orientują się w cenach ziemi, zdecydowana większość (72 %) deklaruje, iż w ostatnim czasie zauważyła wzrost cen gruntów w swojej okolicy. Ponad połowa rolników (56 %) jest przekonana, iż w najbliższej przyszłości (5 lat) ceny ziemi rolniczej będą rosły, natomiast 34 % pytanych nie ma zdania na ten temat.

Zakup i dzierżawa gruntów Zasobu WRSP

1. Z pytanych respondentów 42 % rolników uważa, że tylko rolnicy tworzący lub powiększający gospodarstwo rolne powinni mieć możliwość zakupu ziemi na raty. 36 % uważa, iż takie preferencje powinny dotyczyć wszystkich nabywców, a 7 % uważa, iż powinno to dotyczyć tylko nabywców, którzy na wsi stworzą nowe miejsca pracy, 15 % nie ma wyrobionego zdania. Pogląd dotyczący preferencji w zakupie ziemi tylko przez rolników tworzących lub powiększający gospodarstwo rolne dominował (58 %) u właścicieli nieruchomości o powierzchni 10 ha i większej.
2. Z badanych respondentów (rolników) zdecydowana większość – 84 % nie nabywała, ani nie dzierżawiła od ANR żadnych nieruchomości. Niewielki procent (7 %) dzierżawiło lub dzierżawi grunty Zasobu oraz nabywało (5 %) nieruchomości od Agencji, przy czym dzierżawcami nieruchomości od ANR są z reguły posiadacze największych gospodarstw.
3. Tylko niewielki odsetek rolników zgłasza do ANR zapotrzebowanie na grunty (2 %) a niewielu z nich (6 %) planuje to zrobić.
4. O możliwości nabywania przez Agencję gruntów rolnych na rynku prywatnym na podstawie prawa pierwokupu słyszało 39 % pytanych. Zdecydowanie większą wiedzę w tym obszarze, wykazują właściciele nieruchomości o pow. 10 ha i większej (53 %).
5. 27 % pytanych rolników jest zdania, że Agencja powinna sprzedawać więcej ziemi niż dotychczas na przetargach ograniczonych, w których mogą uczestniczyć tylko rolnicy. Większość (53 %) nie ma wyrobionego zdania w tej sprawie, a 15 % uważa zaś, że nie należy zmieniać ilości ziemi sprzedawanej na tego typu przetargach. Odsetek osób zainteresowanych zwiększeniem ilości sprzedawanej ziemi przez ANR zwiększa się wraz z wielkością gospodarstwa - największy (46 %) jest u rolników posiadających 10 i więcej ha.

Informacja o Agencji Nieruchomości Rolnych

1. Większość rolników (51 %) oraz mieszkańców wsi (35 %) pragnie czerpać informacje o Agencji i jej działalności z telewizji ogólnopolskiej i stacji regionalnych.
2. Dobrym źródłem informacji o ANR dla pytanych rolników jest urząd gminy, urząd powiatowy i specjalne informatory i broszury (23-24 %). Około 10 % rolników postrzega jako źródło informacji o działalności Agencji: telewizję prywatną, prasę i radio ogólnopolskie, prasę branżową rolników i hodowców, ośrodki doradztwa rolniczego oraz jednostki terenowe Agencji (oddziały i filie). Mniejszy jest odsetek rolników zainteresowanych pozyskiwaniem informacji z innych źródeł np. 5% z Internetu, 3 % telefonicznie, 2-3% ze spotkań z przedstawicielami związków zawodowych, organizacji branżowych, partii politycznych i organizacji społecznych.
3. Agencja Nieruchomości rolnych postrzegana jest przez większość 55 % jako wiarygodne źródło informacji, 31 % pytanych nie ma zdania w tym zakresie.

Plany dotyczące powierzchni gospodarstw rolnych

Zdecydowana większość rolników (72 %) nie planuje powiększać własnego gospodarstwa, 17 % nie ma zdania na ten temat, jedynie 11 % pytanych planuje powiększyć gospodarstwo rolne. Z tej grupy 55 % planuje je powiększyć o powierzchnię do 5 ha, 24 % o pow. 6-10 ha, 3 % o pow. 11-20 ha , a 18 % o pow. ponad 20 ha. Preferowaną formą powiększenia swojego gospodarstwa w odniesieniu do nieruchomości Zasobu jest zakup ziemi. 28 % rolników deklaruje zakupić grunty od Agencji, a 10 % zamierza je wydzierżawić. Zainteresowani deklarują zakup gruntów w Agencji Nieruchomości Rolnych z własnych środków (zapłata wszystko od razu 24 % pytanych), natomiast płatność w ratach planuje 20 %. Finansowanie zakupu gruntów od Agencji w oparciu o kredyt deklaruje 16 %, podobny odsetek dotyczy osób planujących sfinansować zakup gruntów częściowo z własnych środków a częściowo z kredytu, 24 % jeszcze nie wie w jaki sposób to zrobi.