Państwowa ziemia

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pracuje nad nowelizacją ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Wprawdzie projekt nie trafił jeszcze do Sejmu, znane są jedynie jego założenia, jednak już teraz wzbudza wiele dyskusji i kontrowersji.

Część naukowców uważa, że ograniczanie areału dzierżaw jest sprzeczne z tendencjami europejskimi i światowymi. W Polsce jedynie 10% ziemi rolnej to grunty dzierżawione, a w innych państwach dzierżawy to nawet przeszło połowa gruntów. Prawnicy argumentują, że ustawa godzi w porządek prawny, gdyż oznacza zerwanie istniejących obecnie umów dzierżawnych zawartych na długie lata. Ostatnie umowy wygasną bowiem dopiero w 2031 r.

Natomiast dzierżawcy protestują przeciwko planowanym zmianom zasad na jakich Agencja Nieruchomości Rolnych dzierżawi obecnie 1,8 miliona hektarów. Ministerstwo zakłada bowiem, że ta ziemia do 2012 roku powinna w większości trafić w prywatne ręce. A mechanizm kupowania ziemi będzie skonstruowany tak, by zostały zlikwidowane wielkie gospodarstwa rolne. W pół roku od wejścia w życie ustawy wszyscy dzierżawcy będą zobowiązani do złożenia oświadczenia ile mają gruntów własnych, a ile dzierżawią.

Zmiany dotychczas obowiązujących zasad nie będą dotyczyły jedynie tych, którzy mają w sumie poniżej 300 hektarów. Jeśli ktoś uprawia więcej, to z areału dzierżawionego ponad 300 hektarów będzie musiał oddać 30%. Ta ziemia zostanie sprzedana na przetargach ograniczonych rolnikom indywidualnym. Pozostałe 70% gruntów dotychczasowy dzierżawca będzie mógł wykupić na zasadzie pierwokupu. Jeśli zrezygnuje, również i ta ziemia zostanie wystawiona na licytację.

Dlatego to co martwi dużych dzierżawców może być z zadowoleniem przyjęte przez „drobnych” gospodarzy, chcących powiększać gospodarstwa. By ziemia mogła być przez nich nabywana, projekt przewiduje możliwość kupowania gruntów na raty, rozłożone na 15 lat, pod warunkiem dokonania pierwszej wpłaty nie mniejszej niż 10% ceny.
Czy jednak wszyscy rolnicy, którzy chcą powiększyć gospodarstwo praktycznie będą mogli skorzystać agencyjnej ziemi? Czy nastąpi spłaszczenie wielkości gospodarstw i jakie to przyniesie efekty ekonomiczne. I wreszcie jak ma wyglądać projekt zmiany obowiązujących przepisów, rozmawiają w studiu:

Marek Sawicki – minister rolnictwa;
dr Waldemar Rolewski - FZPDiWR
Henryk Kowalczyk – poseł PiS;