Pakt fiskalny w Polsce nie obowiązuje...

Choć pod koniec lipca prezydent ratyfikował Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej - tzw. pakt fiskalny, nie został on do tej pory ogłoszony w Dzienniku Ustaw. Zdaniem konstytucjonalistów oznacza to, że pakt w Polsce nie obowiązuje.


Na ten problem zwraca uwagę Prawo i Sprawiedliwość, które chciałoby ponownie zaskarżyć pakt do Trybunału Konstytucyjnego.

PiS już raz złożył wniosek do TK w sprawie paktu fiskalnego. W maju Trybunał umorzył postępowanie w sprawie zgodności z konstytucją Traktatu o stabilności. Powodem umorzenia było to, że PiS złożył wniosek w momencie, gdy pakt nie był jeszcze częścią obowiązującego porządku prawnego w Polsce.

Poseł PiS Krzysztof Szczerski powiedział w piątek PAP, że chociaż minęło kilka miesięcy od uchwalenia w lutym przez Sejm paktu fiskalnego i podpisu 24 lipca przez prezydenta, to ponowne zaskarżenie tego traktatu wciąż nie jest możliwe. - To jest sytuacja absurdalna, bowiem odpowiednie dokumenty do UE trafiły w sierpniu i Unia jest przekonana, że od 1 września ten pakt fiskalny w Polsce obowiązuje - zaznaczył.

Z informacji PAP uzyskanych w Rządowym Centrum Legislacji wynika, że stosowne dokumenty potrzebne do opublikowania paktu fiskalnego w Dzienniku Ustaw zostały dostarczone przez Kancelarię Prezydenta 23 października.

Również tego dnia do RCL dostarczone zostało oświadczenie rządowe przygotowane przez MSZ, będące podstawą do wydania przez prezydenta postanowienia o publikacji Traktatu w Dzienniku Ustaw.

Dyrektor prezydenckiego biura prasowego Joanna Trzaska-Wieczorek w rozmowie z PAP podkreśliła, że z dotychczasowej praktyki wynika, że ten czas przeprowadzenia całej procedury w tym przypadku jest "relatywnie krótki".

- Minister spraw zagranicznych wystąpił do prezydenta o ogłoszenie paktu w Dzienniku Ustaw i to wystąpienie wpłynęło do biura prawnego Kancelarii Prezydenta 2 października br. 17 października pan prezydent wydał postanowienie o ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw i 22 października to postanowienie zostało wysłane do publikacji w Dzienniku Ustaw - powiedziała PAP Trzaska-Wieczorek.

MSZ okres potrzebny do przekazania Kancelarii Prezydenta dokumentów tłumaczy "wewnątrzunijnym trybem notyfikacji".

"Jeżeli umowa jest ratyfikowana, MSZ wysyła ją do Kancelarii Prezydenta z prośbą o dalsze procedowanie. MSZ wysłało go (razem z oświadczeniem rządowym) do Kancelarii Prezydenta w dniu 1 października 2013 r. Aby pakt mógł zostać ogłoszony w Dzienniku Ustaw, Kancelaria Prezydenta musi go przesłać do RCL wraz z podpisanym przez prezydenta postanowieniem o publikacji" - podkreśliło w odpowiedzi na pytanie PAP Biuro Prasowe MSZ.

W ocenie konstytucjonalisty prof. Marka Chmaja, mamy do czynienia z sytuacją dosyć niespodziewaną, ale z punktu widzenia konstytucji bardzo jasną.

- Skoro sam Traktat wraz z aktem ratyfikacyjnym prezydenta nie został jeszcze opublikowany, to on nie obowiązuje w polskim prawodawstwie. Mówi o tym jasno art. 88 konstytucji, według którego warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń, aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie oraz że umowy międzynarodowe są ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw - powiedział PAP Chmaj.

Podobnego zdania jest dr Ryszard Balicki z Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Wrocławskiego. Jak podkreślił, "ratyfikacja co prawda została dokonana, bo prezydent złożył podpis pod traktatem, ale to nie oznacza, że ta umowa międzynarodowa w Polsce obowiązuje".

Również on powołuje się na art 88. konstytucji. - Mówi jasno, że wejście w życie aktu normatywnego w Polsce jest uzależnione od jego publikacji, czyli od jego ogłoszenia w Dzienniku Ustaw lub Monitorze Polskim. O ile możemy powiedzieć, że doktrynalnie prezydent dokonał ratyfikacji, to jednak do czasu publikacji ta umowa międzynarodowa nie obowiązuje. Prawo to do czasu jego publikacji w Dzienniku Ustaw nie jest skuteczne wobec Polski, bo po prostu Traktat nie wszedł w życie - powiedział Balicki.

Pakt fiskalny został podpisany przez przywódców 25 krajów UE, w tym premiera Donalda Tuska 2 marca ub.r., i wymusza większą dyscyplinę w finansach publicznych, zwłaszcza w krajach strefy euro oraz nowe, bardziej automatyczne sankcje za łamanie dyscypliny.

W marcu posłowie i senatorowie PiS złożyli do Trybunału Konstytucyjnego wnioski, w których domagali się zbadania zgodności z konstytucją samego paktu oraz ustawy z 20 lutego 2013 r. o jego ratyfikacji.

Uważali, że pakt ogranicza kompetencje Sejmu i rządu, ingeruje w uprawnienia narodu polskiego wynikające z konstytucji, jest niezgodny z zasadą suwerenności w zakresie prawa narodu polskiego do określania swoich interesów politycznych oraz z zasadą dobra wspólnego, a także uszczupla zakres kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, tworzy nową kompetencję Trybunału Sprawiedliwości w obszarze prawa polskiego.

W maju Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie w sprawie zgodności z konstytucją paktu fiskalnego.