Oświadczenie Unii Owocowej w sprawie sytuacji eksportu owoców i warzyw do Federacji Rosyjskiej

Podczas zbliżających się targów Internationale Grüne Woche w Berlinie będą toczyć się bardzo ważne rozmowy pomiędzy Komisją Europejską i Rosją a także Polską i Rosją na temat przyszłości eksportu polskich owoców i warzyw do Federacji Rosyjskiej. Pragniemy, aby stanowisko Polski w tej sprawie uwzględniało głos Stowarzyszenia Unia Owocowa ? największej polskiej organizacji zrzeszającej rodzimych eksporterów świeżych owoców i warzyw.

Niektóre z rozważanych rozwiązań mogą spowodować faktyczne zamknięcie eksportu polskich owoców i warzyw do Rosji. Trzeba podkreślić, że aż 50% eksportu polskich owoców i warzyw trafia do Rosji. Zamknięcie tego rynku dla Polski może doprowadzić do katastrofalnego kryzysu polskiego sadownictwa, a także utratę tysięcy miejsc pracy w rolnictwie i eksporcie.
W opinii Stowarzyszenia Unia Owocowa najbardziej niepokojąca jest możliwość uzgodnienia przejściowego rozwiązania (do czasu wdrożenia właściwych procedur bezpieczeństwa żywnościowego), które może zostać zaproponowane przez stronę rosyjską podczas targów Internationale Grüne Woche w Berlinie. Zakładałoby ono zmniejszenie „partii” badanych jabłek przeznaczonych na eksport do zaledwie 25 ton. Niestety w Polsce nie ma technicznych możliwości aby realnie i terminowo badać tak dużą liczbę próbek. Jeżeli zmniejszy się wielkość partii, to automatycznie zwiększy to liczbę badanych próbek, a tymczasem już dzisiaj przy badaniu partii 200 czy 300 tonowych na wyniki badań czeka się od 1 do 2 miesięcy. Dziesięciokrotne zwiększenie liczby badanych próbek w polskich laboratoriach oznacza dla eksporterów prawie roczny czas oczekiwania na wyniki badań i otrzymanie niezbędnych do wysyłki do Rosji dokumentów. Stowarzyszenie Unia Owocowa zwraca uwagę, że przy takich terminach praktycznie zamknie się legalną możliwość eksportu polskich owoców i warzyw do Rosji. Wynika to również z faktu, że w Polsce akredytacje
z Rosji na wykonywania badań posiadają obecnie tylko 3 laboratoria (konieczność takich akredytacji to efekt Memorandum z 2008 podpisanego pomiędzy Rosją a Unią Europejską), a zatem zmniejszenie liczby próbek to 25 ton jest w obecnych warunkach w Polsce nierealne.
W ubiegłym roku eksport polskich owoców i warzyw do Rosji napotykał wiele utrudnień. Jednym z nich było m.in. w listopadzie 2011 zagrożenie wpisania 25 największych polskich eksporterów na tzw. czarną listę – pod zarzutem zaniedbań w kontroli bezpieczeństwa przewożonej żywności za wschodnią granicę. Pismo w tej sprawie przesłała Federalna Służba Nadzoru Weterynaryjnego
i Fitosanitarnego Federacji Rosyjskiej (Rossielchoznadzor). Dzięki interwencji Ministerstwu Rolnictwa
i Rozwoju Wsi na razie niebezpieczeństwo to zostało oddalone.
Polscy eksporterzy obawiają się jednak, że nawet tymczasowe wprowadzenie 25-tonowych „partii” może wymusić na wielu przedsiębiorcach kupowanie nieakceptowanych przez polskie władze „prywatnych certyfikatów”, które w ubiegłym roku zaczęła wydawać zarejestrowana w Polsce organizacja – na podstawie porozumienia z Rossielchoznadzorem. Koszt jednego takiego certyfikatu określono na 300 EUR od każdego wysłanego do Rosji Tira bez pewności, że cena ta nie wzrośnie kilkukrotnie, za co będzie musiał zapłacić producent który już w tej chwili jest często w złej sytuacji finansowej.
Opowiadamy się za zachowaniem gospodarczego partnerstwa w handlu owocami i warzywami oraz za przejrzystymi przepisami regulującymi kwestię eksportu polskiej żywności do Rosji. Wiemy, że do realizacji tego celu potrzebujemy silnego partnera, dlatego pozostajemy w kontakcie z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi i liczymy na dalsze wsparcie Ministerstwa.
Popieramy politykę dążącą do zniesienia dodatkowych, prywatnych certyfikatów wstępnej kontroli żywności. Wprowadzenie 25-tonowych próbek pozostawi eksporterom tylko jedno wyjście z sytuacji: zakupienie dodatkowych certyfikatów (zastępują one oficjalne uzgodnione bilateralnie dokumenty niezbędne przy eksporcie) w prywatnej firmie wskazanej przez Rossielchoznadzor. Ten dokument pozwala na wyeksportowanie owoców i warzyw poza kontrolą odpowiedzialnych za to organów administracji państwowej. Mamy jednak poczucie, że postępując w ten sposób, działalibyśmy wbrew zaleceniom polskich władz. Stowarzyszenie Unia Owocowa stoi na stanowisku, aby w okresie przejściowym (zanim zostaną wprowadzone zatwierdzone przez oba kraje oraz Komisję Europejską regulacje dotyczące eksportu owoców i warzyw do Rosji) został utrzymany stan sprzed wprowadzenia dodatkowych certyfikatów i jednocześnie, aby był opracowywany transparentny system zapewniający jeszcze większą poprawę bezpieczeństwa produkcji. Na czym nam bardzo zależy.

W imieniu Unii Owocowej
Prezes Zarządu Jacek Skoneczny
Wiceprezes Roman Cybulski
Wiceprezes Waldemar Żółcik
Członek Zarządu Robert Monarski

Unia Owocowa – jest Stowarzyszeniem Polskich Eksporterów i Dystrybutorów Owoców i Warzyw i zrzesza kilkadziesiąt dużych firm oraz grup producenckich zajmujących się eksportem owoców i warzyw do Rosji. Organizacja opiera swoją działalność na pracy społecznej członków i przeznacza wszystkie przychody na działalność statutową. Unia Owocowa reprezentuje interesy około 60 % polskich przedsiębiorców eksportujących owoce i warzywa do Rosji.