Oliwki i jedwabniki na Prima Aprilis

Ciekawie zapowiadają się obrady sejmowej komisji rolnictwa, która 1 kwietnia br. rozważać będzie zmiany w ustawie z 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1702 oraz z 2008 r. Nr 227, poz.  1505). Zmiany zostały przygotowane m.in. w celu poprawy gospodarki finansowej Agencji oraz dostosowania poszczególnych rynków do aktualnych przepisów wspólnotowych.

Proponowane zmiany w art. 11 ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych mają sprawić, że projektowany pkt 2 i 3a ustanowi Agencję jako jednostkę prowadzącą działania promocyjne i informacyjne dotyczące produktów żywnościowych. Proponowana regulacja umożliwi realizowanie działań na rzecz promocji, które będą miały szerszy zakres niż wynikający z mechanizmu Wspólnej Polityki Rolnej "Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych" oraz "Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013". Proponowane zmiany mają na celu ustanowienie Agencji jednostką prowadzącą działania promocyjne i informacyjne dotyczące produktów żywnościowych. Nowa regulacja ma umożliwić realizowanie działań na rzecz promocji, które będą miały szerszy zakres, niż wynikający z mechanizmu Wspólnej Polityki Rolnej "Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych" oraz "Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013".

Zmiana proponowana w art. 11 ust. 1 pkt 4d ustawy dotyczy możliwości realizacji przez Agencję Rynku Rolnego programów krajowych, mających na celu pomoc państwa określonym podmiotom, m.in. prowadzącym działalność związaną z produkcją, przetwórstwem lub obrotem produktami rybołówstwa. Projektowany przepis umożliwia udzielania dopuszczalnej "pomocy krajowej" przedsiębiorstwom i gospodarstwom. Proponowane nowe regulacje dotyczą wyłącznie przewidzianej wprost w przepisach UE pomocy finansowej przysługującej jedynie tzw. uznanym organizacjom producentów (skupiających armatorów statków rybackich lub producentów akwakultury). Przewidziane w przepisach z  zakresu rynku rybnego "działania interwencyjne" są ściśle zdefiniowane i polegają na: wycofaniu produktów rybnych, utrwalaniu i przechowywaniu produktów rybnych, niezależnym wycofaniu produktów rybnych lub prywatnym składowaniu produktów rybnych.

W projekcie ustawy zgodnie z przepisami art. 17 rozporządzenia Rady (WE) nr 479/2008 z dnia 29 kwietnia 2008 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wina, uchylającym rozporządzenia (EWG) nr 2392/86 i (WE) nr 1493/1999 oraz zmieniającym rozporządzenia (WE) nr 3/2008, (WE) nr 1782/2003 i (WE) nr 1290/2005 (Dz. Urz. WE L 148 z 6.06.2008) Agencja Rynku Rolnego nie będzie wspierać z budżetu Unii Europejskiej producentów wina. Środki z budżetu Unii Europejskiej, które mogły być stosowane w ramach wspólnej organizacji rynku wina, zostały ukierunkowane na ograniczenie potencjału produkcyjnego w państwach członkowskich produkujących duże ilości wina wprowadzanego do obrotu. Nie będą natomiast dostępne do wykorzystania w  tych państwach członkowskich zaliczonych do strefy A uprawy winorośli, które produkują niewielkie ilości wina, w tym także dla Polski.

Ma nie być dopłat dla wyciskających w naszym kraju oliwę z oliwek. Propozycja uchylenia przepisów odnoszących się do dopłat z tego tytułu wiąże się z faktem, że od 1 listopada 2005 r., zgodnie z art. 24 ust. 1 rozporządzenia Rady nr 865/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku oliwy z oliwek stołowych oraz zmieniającym rozporządzenie (EWG) nr 827/68, mechanizm ten został całkowicie zlikwidowany.

Podobnie jak z oliwkami rzecz ma się z hodowcami jedwabników. Propozycja uchylenia przepisów dotyczących organizacji rynku jedwabników jest następstwem wyjaśnień zawartych w piśmie Komisji Europejskiej z dnia 25 maja 2007 r., znak: AN D(2007) 13872. Komisja Europejska poinformowała stronę polską, że w związku z wyborem przez Rzeczpospolitą Polską systemu płatności jednolitej obszarowej (SAPS, tj. Single Area Payment Scheme), o którym mowa w art. 143b ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniającego unijne rozporządzenia producentom z Polski nie przysługuje wsparcie z tytułu produkcji jedwabników.

Zgodnie z wyjaśnieniem Komisji Europejskiej przepisy artykułu 143b ust. 1 ww. rozporządzenia zastąpiły wszystkie inne płatności bezpośrednie wymienione w załączniku I do tego rozporządzenia, w tym płatności z tytułu produkcji jedwabników. W związku z  powyższym producenci jedwabników z Polski nie są uprawnieni do otrzymywania wsparcia określonego w art. 111 rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych ("rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku") (Dz. Urz. UE L 299 z 16.11.2007, str. 1). Jak wynika z informacjami uzyskanych w Agencji Rynku Rolnego żaden z podmiotów (hodowców) nie był zainteresowany dopłatami w ramach mechanizmów na rynku jedwabników. Odnosząc się do dopłat do oliwy z oliwek wykorzystywanej w przetwórstwie projektodawcy proponowanych zmian w uzasadnieniu nadmienili, że z dopłat do tego mechanizmu skorzystano kilkakrotnie przed 1 listopada 2005 r. Po 1 listopada 2005 r. ARR udzielała zainteresowanym podmiotom informacji, że mechanizm ten został już zniesiony przez przepisy wspólnotowe, wobec czego Agencja nie będzie przyznawała wsparcia z tytułu wykorzystania oliwy z oliwek w przetwórstwie.

Uwagi do zmian dotyczących rynku cukru i ziemniaka zgłosiły organizacje branżowe i KZRKiOR. Do poruszanych w zgłoszeniach problemów będziemy jeszcze powracać.