Od lipca podatników czekają kolejne zmiany w VAT. Tym razem przez regulacje UE

Rok 2011 jest wymagający dla podatników VAT. Co kilka miesięcy muszą przygotowywać się na kolejne nowelizacje VAT. Tym razem zmiany zafundował ustawodawca unijny. Od 1 lipca 2011 r. ma wejść rozporządzenie wykonawcze do dyrektywy VAT. Co to będzie oznaczać?
Z dotychczasowej praktyki UE można wywnioskować, że rozporządzenia unijne stanowią akty prawodawcze wprowadzane w celu ujednolicenia praktyki podatkowej państw członkowskich UE dotyczącej niejednoznacznych przepisów. Taka praktyka, zresztą efektywna, dotyczy również dyrektyw VAT. Efektywność tego rozwiązania wynika z faktu, że regulacje rozporządzeń unijnych stosuje się bezpośrednio w państwach UE.
Aktualnie obowiązującym rozporządzeniem unijnym w zakresie VAT jest rozporządzenie 1777/2005 dotyczące jeszcze VI Dyrektywy VAT. Obecna Dyrektywa 2006/112/WE nie doczekała się szczególnego aktu wykonawczego – brak było decyzji Rady UE w tej kwestii, co mogło utrudniać stosowanie samej Dyrektywy 2006/112/WE. Dopiero w marcu 2011 r. udało się Radzie UE podjąć pozytywną decyzję o wprowadzeniu w życie przepisów wykonawczych do Dyrektywy 2006/112/WE.
Jakie regulacje wprowadzi rozporządzenie?
Jest ono przede wszystkim znacznie obszerniejsze od poprzedniego i obejmuje więcej kontrowersyjnych zagadnień. W szczególności rozporządzenie to wyjaśnia wątpliwości związane z przepisami o transgranicznym świadczeniu usług, zasady opodatkowania, których zostały istotnie zmienione w 2010 r. I tak m.in. rozporządzenie wskazuje, kiedy powstaje stałe miejsce prowadzenia działalności dla celów VAT – konieczna jest obecność stałego czynnika ludzkiego i technicznego w miejscu, z którego podejmowane są decyzje biznesowe. Rozporządzenie wyjaśni też, kiedy polski podatnik może domniemać, że świadczy usługi na rzecz podatnika zagranicznego – wystarczające może być oświadczenie złożone przez zagranicznego przedsiębiorcę w tym zakresie.
Rozporządzenie wprowadza również rozróżnienie usług restauracyjnych i dostaw żywności. W dużej mierze rozróżnienie to opiera się na tym, czy wydaniu żywności towarzyszą usługi bezpośrednio związane z konsumpcją (np. przekazanie sztućców, zebranie talerzy itd.). Jest to zgodne z najnowszym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE m.in. w sprawie Cinemax.
Czy podatnicy muszą przygotować się na rewolucję?
Nie. Jednak rozporządzenie spowoduje konieczność weryfikacji przez podatników VAT, czy stosowana dotychczas praktyka podatkowa m.in. w zakresie transgranicznego świadczenia i nabywania usług jest prawidłowa. Jeśli praktyka ta odbiegała od linii orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości UE, po stronie podatnika może pojawić się problem – potencjalnie, w efekcie wdrożenia zasad zawartych w nowym rozporządzeniu wykonawczym, usługi świadczone na rzecz zagranicznego podmiotu nie powinny podlegać VAT za granicą tylko w Polsce.