Rzadko kiedy mamy czas i ochotę, by czytać pisane często drobnym drukiem warunki zawieranych umów. A jeszcze jeśli termin nagli, np. gdy upława na dniach termin umów zawieranych z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa bywa, że wpadamy w zastawione sidła.
Sidłami są np. szczegóły dotyczące obowiązku kształcenia się. Dotyczy to młodych rolników, którzy skorzystali z dopłat unijnych i w międzyczasie byli powołani do wojska albo sami z siebie przerwali szkolę lub studia. Oprócz wymogu uzyskania rolniczego wykształcenia określany był termin. Ci, którzy z różnych względów, czasami losowych nie dopełnili tego warunku umowy teraz ciągani SA przez Agencje do zwrotu całej kwoty dofinansowania wraz z odsetkami.
Podobnie rzecz ma się z zapisami w umowach dotyczących biznesplanu, który wymagany jest przy niektórych unijnych dotacjach ale także w przypadku umów z bankami na kredyty preferencyjne, kredyty z dopłatami budżetu państwa. Gorący okres ostatnich, dwóch dni (do 15 maja br.) na składanie bez potrąceń wniosków o dopłaty bezpośrednie sprzyjać może popełnianiu prostych błędów np. przy sporządzaniu mapek.
Od 1 stycznia 2009 r. weszły w życie "Wymogi wzajemnej zgodności" (z ang. cross compliance). Obowiązuje one ubiegających się o płatności bezpośrednie, dopłaty ONW, płatności z tytułu programu rolnośrodowiskowego oraz z tytułu zalesiania gruntów. Co to oznacza? Że od momentu złożenia wniosku trzeba np. dbać o dobrą kulturę rolną, ochronę środowiska oraz identyfikację i rejestrację zwierząt w gospodarstwie rolnym przez cały rok kalendarzowy. Trzeba być przygotowanym do kontroli na miejscu na terenie gospodarstwa przez upoważnionych urzędników Agencji, która będzie odpowiedzialna za kontrole wymogów wzajemnej zgodności w zakresie spełniania wymagań dobrej kultury rolnej oraz ochrony środowiska naturalnego.Za kontrole wzajemnej zgodności w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt będzie odpowiedzialna Inspekcja Weterynaryjna.
W przypadku, gdy stwierdzona niezgodność będzie wynikała z zaniedbań rolnika, obniżka płatności wyniesie 3% całkowitej kwoty płatności bezpośrednich. Na podstawie raportu z kontroli może być wydana decyzja o obniżeniu skali potrącenia do 1% lub podwyższeniu do 5% całkowitej kwoty. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest odstąpienie od nałożenia sankcji finansowych. Natomiast w przypadkach, gdy kontrolerzy stwierdzą powtarzające się niezgodności, nałożona sankcja będzie trzykrotnie wyższa, ale nie może przekroczyć 15% całkowitej kwoty płatności bezpośrednich (procent potrącenia zostanie pomnożony przez trzy). W tych przypadkach, gdy kontrolerzy stwierdzą, że rolnik celowo dopuścił w swoim gospodarstwie do niezgodności z zasadami cross compliance, nałożona sankcja będzie obniżała kwotę należnej płatności obszarowej o 20%. W takich przypadkach ARiMR może, na podstawie oceny zawartej w protokole z czynności kontrolnych, wydać decyzję o obniżeniu nakładanych sankcji do poziomu 15% płatności lub, w drastycznych przypadkach, może całkowicie pozbawić rolnika dopłat.